Türkiye`de siyasal şiddet ve polis (1977-1980)

Abstract

Türkiye'de 1977-1980 arasında çok yoğun bir siyasal şiddet hareketleri yaşanmıştır.Bu hareketler, 1950'li yıllarda üniversite öğrencilerinin eğitim sistemini protestoeylemleri ile başlamıştır. 1960'lı yıllarda ise öğrenci ve işçiler sokak gösterilerine,ABD ve NATO'yu protesto mitingleri ile devam etmiştir. 1974'ten sonra sokakçatışmaları başlamış ve 1977 yılında olaylar iyice artmıştır. 1977-1980 arası ortalamagünlük 20 kişi ölmeye başlamıştır. Siyasal şiddet hareketleri ülkenin her yerineyayılmıştır. Bu süreç 1980 yılı 12 Eylülüne kadar devam etmiş ve 5000'den fazla kişihayatını kaybetmiştir. Aynı zamanda ülke siyasal olarak istikrarsızlığın içine düşmüş,ekonomik olarak ta zayıflamıştır.Bu dönemde 1977 yılında 1 Mayıs işçi bayramı kutlamalarında 34 kişi ölmüştür. 1978yılında Kahramanmaraş'ta çıkan olaylar bir hafta devam etmiş ve 105 kişi ölmüştür.1979 yılında Adana Emniyet Müdürü Cevat Yurdakul ve Milliyet gazetesi başyazarıAbdi pekçi öldürülmüştür. 1980 yılında zmir'in Tariş fabrikalarında çıkan olaylar 9gün devam etmiştir. Aynı yıl Çorum'da çıkan olaylar bir hafta sürmüş ve 26 kişihayatını kaybetmiştir. 1980 yılı içinde Eski Gümrük ve Tekel Bakanı Gün Sazak, eskiBaşbakanlardan Nihat Erim ve sendikacı Kemal Türkler gibi bir çok kişiöldürülmüştür. Özetle öğrenci olayları, Kahramanmaraş, Çorum gibi toplumsaliçerikli olaylar, işçi hareketleri, siyasal cinayetler, siyasi parti mitingleri ilebombalama ve her türlü anarşik olaylar devam etmiştir.Bu olaylarla mücadele etmesi gereken poliste yeterli olmadığı için anarşik olaylarıdurduramamıştır. Polis personel olarak yetersizdi. Eğitimleri yoktu, donanım olarakta yeterli değildi. Araç, silah, telsiz gibi lojistik ihtiyaçları sağlanmamıştı. Bunlarındışında birde POL-DER ve POL-B R polis dernekleri vasıtasıyla bölünmüştü. Ülkedesıkıyönetim olmasına rağmen güvenlik sağlanamamıştır.

In Turkey between 1977-1980 years there were so much political violence. Theseevents started in 1950 years with univercity students? protest about turkish educationsystem. Then in 1960 years it continued as protest USA and NATO by students andworkers. After 1974 year political voilance increased very rapidly. Between 1977 and1980 years in one day (as avarege) 20 persons were dying. At the same time Turkeybecame very poor as economickly and political. At the end of this period more than5000 persons had died because of political voilance. And political violence flued toevery corner of Turkey.Because of police?s less power, they couldn?t control terrorist and situation on thecountry. They didn?t have enough policemen, and also they had no good educationsystem. Furthermore, lots of them didn?t get education. Their vehicles, weopens,radios were very less. They needed more lojistic back up. At the same time they weredivided two part as POL-DER and POL-B R police organizations. Ofcourse it?simpossible to be succesful agains political violence. Although military powers? backup political violence didn?t finish in Turkey. t went on till 12 September 1980.