Altmış beş yaş üstü evre 3-5 arası kronik böbrek yetmezlikli hastaların değerlendirilmesi ve izlem sonuçları

Abstract

Amaç: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH) olan bireylerin yaklaşık olarak %50 si kardiyovasküler nedenlere bağlı ölmektedirler. Giderek artan kanıtlar inflamasyon, malnutrisyon, oksidatif stres, vasküler kalsifikasyon gibi geleneksel olmayan risk faktörlerinin KBH hastalarında geleneksel faktörler gibi morbidite ve mortalite ile ilişkili olduğunu göstermektedir. Yaşlı KBH hastalarında ise bu konuda bilgiler kafa karıştırıcıdır. Bizde çalışmamızda yaşlı hastaların izlem sonuçlarını ortaya koymak ve mortaliteyle ilişkili olan geleneksel olmayan parametreleri saptamayı amaçladık.Materyel-Metod: Çalışmaya 2008 Ocak ayından 2010 Aralık ayına kadar Nefroloji polikliniğimize başvuran, en az 2 kez takibe gelen ve hasta kartı oluşturulan 65 yaş üzeri KDIGO ya göre Evre 3-5 Kronik Böbrek Yetmezlikli renal replasman tedavisi başlanmamış 175 kişi çalışmaya alınarak dosyalar üzerinden bilgileri alındı. Çalışmaya katılan tüm olguların yaş, cinsiyet, ek hastalık, kullandığı ilaçlar kayıt altına alındı. Çalışma için hastaların başlangıç, 6-12. ay ve son durumdaki laboratuar verileri kullanıldı. Hastaların laboratuar verilerinden glukoz, üre, kreatinin, GFH, ürik asid, kalsiyum, fosfor, sodyum, ferritin, albumin, parathormon, hemoglobin, lökosit, lenfosit, nötrofil, nötrofil/lenfosit, trombosit değerleri kayıt altına alındı. Hastaların GFH değeri MDRD ye göre hesaplanarak evreleri belirlendi.Bulgular: Çalışmaya toplam 175 hasta dahil edilmiş olup % 64 ü erkek (112) % 34 ü bayan (63) idi. Hastaların yaş ortalaması 73,8 ±6,1 idi. Hastalarımızın takipleri boyunca %17,7'si ex olmuşken % 13,7'sine ise diyaliz tedavisine başlanmıştır. Evrelerine göre hastalar arasında cinsiyet açısından fark varken yaş ve etyolojik açıdan fark saptanmamıştır. (p:0,017, p:0,387, p:0,219, sırasıyla). Çalışmamıza katılan olguların yaş ortalaması yüksek olmakla birlikte daha genç KBH hasta popülasyonunda gözlenen böbrek yetmezliğinin doğal seyir değişikliklerinin (hipokalsemi, hiperfosfatemi, hiperparatiodi, anemi) benzer şekilde gerçekleşmiştir. Ancak kalsiyum, fosfor, parathormon ve hemoglobin parametrelerinin mortalite ile ilişkisi saptanamamıştır (p:0,525, p:0,219, p:0,053, p:0,546, sırasıyla). Ancak ölen olgularda lökosit, nötrofil, platelet ve nötrofil/lenfosit oranının ölmeyenlere göre istatistiki olarak daha yüksek olduğu tespit edilmiştir (p:0,021, p:0,004, p:0,043, p:0,044, sırasıyla). Takip süresince stabil hastalığa sahip olanların albümin değerlerinde artış saptanmışken, evresi ilerleyenlerin, dializ tedavisi alanların ve ölenlerin değerleri istatistiki olarak anlamlı derecede azalmıştır (p:0,001, p:0,045, p:0,021, sırasıyla). Sonuç: Tüm bu bilgiler ışığında yaşlı KBH hastalarında geleneksel nedenlerin yanında özellikle inflamatuar ve nutrisyonel parametrelerin de (albümin, lökosit, nötrofil, platelet, nötrofil/lenfosit oranı) mortaliteye katkısı olabileceğini tespit ettik. Bu sebeple hastaların takiplerinde bu parametrelerin takip edilmesinin yarar sağlayabileceğini düşünmekteyiz

OBJECTIVE: Approximately 50% of individuals with chronic kidney disease (CKD) die due to cardiovascular causes. Increasing evidence suggests that nontraditional risk factors such as inflammation, malnutrition, oxidative stress, vascular calcification are associated with morbidity and mortality in CKD patients, similar to conventional factors. In elderly CKD patients, data about mortality is confusing. In our study, we aimed to determine the follow-up results of elderly patients and to determine non-traditional parameters related to mortality.MATERIALS AND METHODS : Patients, who have been followed up at nephrology outpatient clinic at least two times seen between 2008 January-2010 December because of CKD without renal replacement therapy, were over sixty-five years of age, and had renal functions at stages between 3-5 according to KDGIO's classification were included in the study. All patients participating in the study age, sex, comorbid disease, used drugs were recorded. Glucose, urea, creatinine, uric acid, calcium, phosphorus, sodium, ferritin, albumin, parathormone, hemoglobin, leukocyte, lymphocyte, neutrophil, neutrophil / lymphocyte, platelet values were recorded from the laboratory data of the patients. The glomerular filtration rate (GFR) values of the patients were calculated according to MDRD and their stages were re-evaluated.RESULTS: A total of 175 patients were included in the study and 64% were male (112) and 34% were female (63). The mean age of the patients was 73.8 ± 6.1 years. During the follow-up of our patients, 17,7% was ex, while dialysis was started in 13.7%. There was a gender difference between the patients according to their stages, but no difference was found in terms of age and etiology (p: 0.017, p: 0.387, p: 0.219, respectively). Although the mean age of the patients included in our study was high, the natural course changes (hypocalcemia, hyperphosphatemia, hyperparathody, anemia) of renal failure observed in younger CKD patients were similar. However, calcium, phosphorus, parathormone and hemoglobin parameters could not be correlated with mortality (p: 0.525, p: 0.219, p: 0.053, p: 0.546, respectively). But leukocyte, neutrophil, platelet and neutrophil / lymphocyte ratio were found to be statistically higher in patients who died than those who did not die (p: 0.021, p: 0.004, p: 0.043, p: 0.044, respectively). During the follow-up, albumin values of stable patients were increased, while those of advanced stage, those receiving dialysis treatment and those who died significantly decreased (p: 0.001, p: 0.045, p: 0.021, respectively).CONCLUSION: In the light of all these data, we found that inflammatory and nutritional parameters (albumin, leukocyte, neutrophil, platelet, neutrophil / lymphocyte ratio) may associated with mortality in addition to conventional causes in elderly CKD patients. Therefore, we think that following these parameters may be beneficial in the follow-up of patients.