Normal ve aşırı kilolu/obez polikistik over sendromlu hastalarda serum proprotein convertase subtılısın-kexın tip 9 (PCSK-9) düzeyleri

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı lipit metabolizması ile ilişkili metabolik bir belirteç olan serum Proprotein Convertase Subtilisin-Kexin Tip 9 (PCSK9) düzeylerinin normal ve aşırı kilolu/obez polikistik over sendromlu (PKOS) hastalarda karşılaştırılması; ayrıca serum PCSK9 seviyelerinin kardiyovasküler hastalık riskini ortaya koymakta kullanılan Framingham risk skorlarıyla ve metabolik parametrelerle ilişkisinin araştırılmasıdır.Materyal ve Metod: Bu prospektif gözlemsel çalışmaya Nisan 2017 – Ekim 2017 tarihleri arasında Ankara Dr. Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Reprodüktif Endokrinoloji Bölümüne başvuran 16-36 yaşları arasında Rotterdam kriterlerine göre polikistik over sendromlu toplam 80 olgu dahil edildi. Vücut kütle indeksi (VKİ) < 25 kg/m² olan 40 PKOS olgusunun normal kilolu grubu, VKİ ≥ 25 kg/m² olan 40 PKOS olgusunun aşırı kilolu/obez grubu oluşturması planlandı. Hastaların bel / kalça ölçümleri ve kan basıncı değerleri kaydedildi. Menstruasyonun 2. ve 3. günleri, gece açlığını takiben tüm hastaların açlık kan şekeri (AKŞ), tokluk kan şekeri/ 75 gr oral glukoz tolerans testi (OGTT), insülin ve lipid düzeyleri ölçüldü. Homeostatic Model Assessment-Insulin Rezistans (HOMA-IR) hesaplandı. Serum PCSK9 düzeyleri ticari kit kullanılarak ELISA tekniğiyle ölçüldü. 30 yaş üstü hastalar için 10 yıllık ve tüm hastalar için 30 yıllık Framingham kardiyovasküler hastalık risk skorları hesaplandı.BULGULAR: VKİ ≥ 25 kg/m² olan PKOS grubunun serum PCSK9 düzeyi (27,57 ng/ml) VKİ < 25 kg/m² olan gruba ( 9,45 ng/ml) göre anlamlı olarak daha yüksek bulundu (p= 0,009). Serum PCSK9 seviyesiyle 10 yıllık Framingham risk skoru, açlık insülin, HOMA-IR, VLDL-K, HDL-K, trigliserid ve total testesteron düzeyleri arasında istatistiksel anlamlı bir ilişki saptanmadı (p > 0,05). Serum PCSK9 düzeyi ile LDL-K, total kolesterol, 30 yıllık Framingham risk skoru ve Anti-Müllerian Hormon (AMH) düzeyleri arasında anlamlı pozitif bir korelasyon saptandı, AKŞ ve 75 gr OGTT değerleriyle ise negatif korele olduğu izlendi.SONUÇ: Bu prospektif çalışma ile serum PCSK9 düzeyinin 30 yıllık Framingham risk skorları, LDL-K ve total kolesterolle olan korelasyonu nedeniyle PCSK9'un PKOS olgularında bir kardiyovasküler hastalık risk belirteci olarak kullanılabileceği gösterilmiştir. Reprodüktif dönemdeki PKOS olgularında serum PCSK9 seviyesine göre PKOS ile ilişkili metabolik hatta reprodüktif bozuklukların tedavisinde PCSK9 antikorlarının kullanılıp kullanılmayacağı ileride planlanan geniş kapsamlı çalışmalarla açığa kavuşturulabilir.Anahtar Kelimeler: Polikistik over sendromu, Proprotein Convertase SubtilisinKexin Tip 9 vücut kitle indeksi, Kardiyovasküler hastalık riskskoru

OBJECTIVE: The aim of this study is to compare serum Proprotein Convertase Subtilisin-Kexin Tip 9 (PCSK9) levels between the polycystic ovary syndrome ( PCOS) patients with normal weight and overweight/obese, also to investigate relationship between the PCSK9 levels, Framingham cardiovascular risk score and metabolic parameters.MATERIAL and METHODS: Between April 2017 and October 2017, 80 patients with PCOS between the ages 16-36 years who were admitted to the Reproductive Endocrinology Unit of Zekai Tahir Burak Education and Research Hospital were included in the study. Of a total of 80 participants, 40 patients with BMI < 25 kg/m² were normal weight group and 40 patients with BMI ≥ 25 kg/m² were overweight/obese group. PCOS was defined in according to Rotterdam criteria. Anthropometric features of all cases were recorded. On days 2 and 3 of the menstruation, after the 12 hours hunger; fasting insulin, blood glucose levels, 75 gr oral glucose tolerance test (OGTT) and lipid parameters were measured. HOMA-IR was calculated. Serum PCSK9 level was measured by ELISA technique. Patients who are older than 30 years the 10 years Framingham cardiovascular risk score and for all patients 30 years Framingham cardiovascular risk score was calculated. RESULTS: Serum PCSK9 levels were significantly higher in PCOS patients whose BMI was 25 kg/m² ≥ (27,57 ng/ml) compare to BMI 25 kg/m² < group (9,45 ng/ml) (p=0,009). There are no relationship between PCSK9 levels and 10 years Framingham score, fasting insulin, HOMA-IR, VLDL-K, HDL-K, triglyceride and total testesterone levels . There are positive correlation between PCSK9 and LDL-K, total cholesterol, 30 years Framingham risk score and anti-müllerian hormone (AMH). On the other hand there is negative correlation between PCSK9 and fasting glucose and 75 gr OGTT .CONCLUSION: With this prospective study acoording to correlation between serum PCSK9 level and 30 years Framingham risk score, LDL and total cholesterol, PCSK9 can be used for cardiovascular risk marker in PCOS patients . According to the serum PCSK9 level detected in the reproductive periods of PCOS patients PCSK9 antibodies can be used for the treatment of metabolic and reproductive diseases in PCOS and this can be investigated in the future studies.Key words: Polycystic ovary syndrome, Proprotein Convertase Subtilisin-Kexin Type9, body mass index, Cardiovascular disease risk score