Çanakkale ili Ezine ilçesinde yetiştirilen holştayn ırkı süt sığırlarında reprodüksiyon parametrelerinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada Çanakkale ili Ezine ilçesinde yetiştirilen Holştayn ırkı süt sığırlarında bazı reprodüksiyon parametre değerlerinin belirlenmesi ve bu değerlerin hedef reprodüktif parametre değerleriyle karşılaştırılması planlanmıştır. Ayrıca Ezine ilçesinde halk elinde gerçekleşen reprodüktif yönetimin, döl verimine ve süt verimine etkisinin Türkiye'deki araştırıcılara ve yetiştiricilere kaynak olarak sunulması hedeflenmiştir.Çalışma Çanakkale ili Ezine ilçesinde, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın Turkvet Programına kayıtlı 10 baş ve üzeri Holştayn sığırı yetiştiren işletmelerden rastgele seçilen toplam 7 işletmede Ağustos 2008 ve Aralık 2009 ayları arasında yapılmıştır. Seçilen işletmelerin altısı köyde (Akköy, Bozeli, Kayacık, Körüktaşı, Uluköy, Yaylacık) ve biri merkezde yer almakta olup, toplam 223 adet Holştayn sığırının reprodüktif ve süt verim kayıtları tutulmuştur.Bu çalışma; Holştayn sığırların reprodüktif parametreleri ve 305 günlük süt verimleri üzerine etkili olabileceği düşünülen işletme ve mevsim faktörlerine göre gruplandırılmıştır. Reprodüktif parametrelerin ve süt verim özelliklerinin istatistiksel analizleri yapılmış, elde edilen veriler değerlendirilerek diğer araştırmacıların yaptıkları çalışmalar ile karşılaştırılmıştır.İşletmelerde ilk tohumlama yaşı, ilk buzağılama yaşı, buzağılama aralığı, buzağılama-ilk tohumlama aralığı, servis periyodu, kuru periyod, gebelik süresi, gebelik başına tohumlama sayısı, gebelik oranı, buzağılama oranı, ilk tohumlamada gebe kalma oranı, ikinci tohumlamada gebe kalma oranı, üçüncü tohumlamada gebe kalma oranı, 305 günlük süt verimi genel ortalamaları sırasıyla; 17,5 ay (525 gün), 30,4 ay (912 gün), 427,9 gün, 62,8 gün, 146,6 gün, 64,7gün, 281,4 gün, 4,3, % 80,7 ; %73,5 ; %4,4 ; %26,1 ; %28,8 ; 8364,7 kg olarak bulunmuştur.İşletme gruplarının; ilk tohumlama yaşı, ilk buzağılama yaşı, buzağılama aralığı, buzağılama-ilk tohumlama aralığı, servis periyodu, kuru periyod, gebelik süresi, gebelik başına tohumlama sayısı, süt verimi gibi reprodüksiyon parametreleri üzerine etkisi önemsiz (P>0,05) bulunmuştur.Mevsim gruplarının ise süt verimine etkisinin istatistiksel açıdan önemli (P<0,05) olduğu tespit edilirken, ilk tohumlama yaşı, ilk buzağılama yaşı, buzağılama aralığı, buzağılama-ilk tohumlama aralığı, servis periyodu, kuru periyod, gebelik süresi, gebelik başına tohumlama sayısı gibi reprodüksiyon parametreleri üzerine etkisinin önemsiz (P>0,05) olduğu belirlenmiştir. Kış aylarında süt veriminin artış gösterdiği yaz aylarında ise azaldığı saptanmıştır.Bu çalışmada elde edilen reprodüktif parametre değerleri ile birçok araştırmacı tarafından Holştayn sığırlarda yapılan araştırmalar sonucunda hedef olarak belirlenen reprodüksiyon parametreleri arasında değerlendirme yapıldığında, Ezine ilçesindeki işletmelerde reprodüksiyon yönetiminin oldukça yetersiz olduğu gözlemlenmiştir.Anahtar Sözcükler: Holştayn, işletme yönetimi, reprodüksiyon parametreleri, süt sığırı, süt verimi.

This thesis was written in an effort to determine certain reproductive parameters in Holstein Breed Dairy Cattle grown in the province of Çanakkale Ezine County, and compare theses values to the target reproductive parameters. In addition, the milk yield and fertility level of the reproductive method carried out by the local people in Ezine is presented as a source for breeders and researchers in Turkey.This study, was carried out in Ezine in Çanakkale Province between August 2008 and December 2009 in seven enterprise randomly choosen from businesses that breed at least 10 heads of Holstein Cattle and are registered in Turkvet Program of The Agriculture and Rural Affairs. Six of the chosen enterprises are located in rural areas (Akköy, Bozeli, Kayacık, Körüktaşı, Uluköy, Yaylacık) and the seventh one is in urban area, where reproductive and milk yield records of, in total, 223 Holstein Cattle were kept.The study is classified according to the businesses considered to have an influence on reproductive parameters and 305-day milk production of Holstein Cattle, as well as seasonal factors. Statistical analysis were performed regarding reproductive parameters and milk yield characteristics, evaluated and compared to other researchers? results.The first insemination age, first calving age, calving interval, calving-first insemination interval, service period, dry period, gestation period, pregnancy per insemination rate, pregnancy rate, calving rate, pregnancy rate in the first insemination, pregnancy rate in the second insemination, pregnancy rate in the third insemination, milk yield of 305 days are found respectively as; 525 days, 912 days, 427,9 days, 62,8 days, 146,6 days, 64,7 days, 281,4 days, 4.3, 80,7%, 73,5%, 4,4%, 26,1%, 28,8%, 8364,7 kg.It was found that the business groups have no significant effect on reproductive parameters such as first insemination age, first calving age, calving interval, calving-first insemination interval, service period, dry period, pregnancy period, insemination number per pregnancy, milk production (P>0,05)The study also implies that seasonal groups have major effect on milk production, (P<0,05), whereas they have no significant effect on reproduction parameters such as first insemination age, first calving age, calving interval, calving-first insemination interval, service period, dry period, pregnancy period, insemination number per pregnancy. (P>0,05) It was determined that, in winter period, milk production shows a major increase, however in summer, it greatly decreases.In an evaluation between the reproductive parameters obtained in this study and other parameters found by many researchers in their Holstein Cattle studies, The reproduction method used by businesses in Ezine is observed as highly inefficient.Key Words: Holstein, reproduction parametres, dairy cows, milk yield, business management.