Uzaktan öğretimde açık uçlu sorulara verilen cevapların metin madenciliği teknikleri ile değerlendirilmesi

Abstract

Bilişim Çağı olarak nitelendirilen 21. yüzyılda, bilgiye ulaşmak, bilgiyi hızlı öğrenmekbireylerin ve toplumların gelişmesi için yaşamsal önem içerir. Bilgi toplumundateknolojik yeniliklerin eğitim alanında kullanılması ile küreselleşen dünyada kalıcı biryer edinmek mümkün olabilecektir. Öğrenme yeterliliklerini bireylere kazandırabilmeninve teknolojiyi öğretim amaçlı kullanabilmenin önemi teknolojinin gelişimiyle oldukçaartmıştır. Bu iki durum, öğretim stratejilerinden tekniğe, planlamadan değerlendirmeyekadar birçok alanda farklı yaklaşımların sergilenmesi gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır.Uzaktan Eğitim; farklı ortamlarda bulunan öğrenci ve öğretmenlerin, öğrenme veöğretme faaliyetlerini, iletişim teknolojileri ve posta hizmetleri ile gerçekleştirdikleri bireğitim sistemi modelini ifade eder. 2015 yılı verilerine göre Türkiye'de 184yükseköğretim kurumundan 68'inin açık ve uzaktan öğrenme programı sunduğunugörülmektedir. Bunların 47'si ön lisans, 17'si lisans, 11'i lisans tamamlama, 56'sı iseyüksek lisans düzeyindedir. Toplamda da 505 farklı alanda program bulunmaktadır.Dünyada ve ülkemizde gün geçtikçe çeşitliliği artan uzaktan eğitim uygulamalarındaiçerik geliştirmek kadar uygulanan eğitim sonucunda ki ölçme ve değerlendirme işlemide önemlidir. Uzaktan eğitimde öğretim ve öğrenme süreci farklı yaklaşımlar içermekteolduğundan yapılacak ölçme ve değerlendirmeler de normalden farklı olacaktır. Uzaktaneğitim de ölçme ve değerlendirme de kullanılan soru tipleri incelendiğinde açık uçlusoruların kullanımının avantajları ve dezavantajları göz önünde bulundurulduğunda diğeryöntemlere göre daha az kullanıldığı görülmüştür. Burada öne çıkan en büyük problemdeğerlendirme kısmındadır. Öğrencilerin sorulara verecekleri farklı cevaplar, kişiselanlatım becerileri veya sorulara cevap verirken cevaba katacakları yorumlar viiideğerlendirme işlemini zorlaştırmaktadır. Bu noktada veritabanına kayıt edilen cevaplarıMetin Madenciliği yöntemleri ve Doğal Dil İşleme teknikleri ile yorumlamak daha iyisonuçlar getirecektir. Bu çalışmada açık uçlu soruları değerlendirmek için bir algoritmageliştirilmiştir. Zemberek Türkçe doğal dil işleme kütüphanesi kullanılarak öğrencicevapları ile belirlenen anahtar kelimeler metin benzerliği yöntemiyle karşılaştırılmış veher soru cevabı için yüzdesel olarak bir oran elde edilmiştir. Deneysel çalışmalarınsonuçlarının kontrolü için aynı puanlamalar ders öğretmeni tarafından da yapılmıştır.Sonuç olarak öğretmen değerlendirmesi ile sistemimizin açık uçlu sorularıdeğerlendirilmesinde 0,55 ile 0,91 arasında değişen değerlerde korelasyon tespitedilmiştir.Anahtar Kelimeler: Uzaktan eğitim, Metin madenciliği, Doğal dil işleme,Değerlendirme, Açık uçlu sorular

Маалыматтар технологиясы доору катары билинген 21-кылымда маалымат алуужана аны тез үйрөнүү, жеке адамдын жана коомдун өнүгүүсү үчүн негизги маанигеээ. Маалыматтык коомдо, технологиялык жаңылыктардын билим берүүтармагында колдонулуусу глобалдашкан дүйнөдө туруктуу ордун алууда.Адамдардын окутуу жөндөмдөрүнө ээ болушуна технологиянын билим берүүмаксатында колдонулушунун мааниси технологиянын өнүгүүсү менен бир кыйлаөстү. Бул эки жагдай, окутуу стратегияларынан ыкмаларга, пландаштыруудан бааберүүгө чейинки бир нече тармактарда ар түрдүү ыкмаларды көрсөтүү зарылдыгынпайда кылууда.Алыстан билим берүү - бул ар кандай чөйрөлөрдөгү окуучу жана мугалимдердинбилим алуу иштерин, байланыш технологиялары жана почта кызматтары аркылууиш жүзүнө ашырган билим берүү системасынын бир моделин билгизет. 2015-жылдын маалыматына ылайык Түркияда 184 Жогорку Окуу Жайдын 68индесырттан жана дистанциондук окутуу программасын бар экендиги көрсөтүлгөн.Булардын ичинен 47 программасы - Жогорку мектептер, 17 - университет, 11сырттан окуу жайлар жана 56 магистратура деңгээлинде тартууланат. Баардыгы505 ар түрдүү тармактарда программалары бар болгону белгиленген.Дүйнөдө жана өлкөбүздө күн өткөн сайын дистанциондук окутуунун жүрүшүндөмазмундун түрлөрү көбөйүүдө. Бул түрдө ишке ашкан окутуунун аягында өлчөөжана баалоо процесси да маанилүү. Дистанциондук окутууда, окутуу процессибашкача ыкмаларды камтыгандыктан, өлчөө жана баалоо ыкмасы да адаттагыданбашкача болот. Бул жерде алдыңкы ийри көйгөй баа берүү (баалоо) бөлүгүндө.Дистанциондук окутууда өлчөө жана баалоо үчүн колдонулган суроолордун xтүрлөрү каралганда ачык типтеги суроолордун башка ыкмаларга караганда азколдонулганы көрүнөт. Бирок ачык типтеги суроолордун алыстан билим берүүдөколдонулушунун артыкчылыктарын жана кемчиликтерин эске алуу керек.Окуучулардын суроолорго ар кандай жооптору, айтып берүү жөндөмдүүлүгү жесуроолорго жооп берип жатканда кошкон кошумча пикирлери баалоо процессинкыйынчылыктарга учуратат. Ошондуктан бул изилдөөдө, маалымат базасындасакталган жоопторду `текстти талдоонун` интеллектуалдык ыкмасы жана табигыйтилди иштетүү ыкмалары менен чечмелөө мыкты натыйжаларды береерин эскеалдык. `Земберек` аттуу түркчө табигый тил иштетүү китепканасынын жардамыменен окуучунун жоопторндагы негизги көрсөткүчтөрдү тексттин окшоштугуыкмасы менен салыштырылып, ар бир жооп үчүн пайыздык катнаш алынган.Эксперименталдык иштин натыйжаларын текшерүү үчүн ошондой эле баалоомугалим тарабынан да жасалган. Жыйынтыгында, мугалимдин баалоосу мененсистемабыздын ачык типтеги суроолорду баалоодо 0,55 менен 0,91 ортосундагы өзара байланыш табылды.Ачкыч сөздөр: Алыстан билим берүү, текстти талдоонун, табигый тил иштетүү,баалоо, текст түрүндө берилген жооптор