Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Polikliniğine başvuran kadınların meme kanseri ile ilgili bilgi, farkındalık düzeyi, tutum ve davranışları

Abstract

Meme kanseri tüm dünyada kadınlar arasında en sık görülen kanser olarak saptanmıştır. Meme kanseri yaygın ve önemli bir sağlık sorunu olmakla birlikte erken tanısı konulabilen bir kanser türüdür. Tanısı erken konulabildiğinde başarılı sonuçlar elde edilebilmektedir. Erken tanıda kadınların bu konudaki bilgisi ve tutumu önem taşımaktadır. Çalışmanın amacı kadınların meme kanseri hakkında bilgi seviyelerini, kendi kendine meme muayenesi (KKMM) konusunda tutum ve davranışlarını saptamak; bu konudaki aile hekimlerinin katkısını ortaya koymaktır. Çalışmaya Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Polikliniği'ne başvuran 20 ile 80 yaş aralığındaki kadınlardan araştırmaya katılmayı kabul eden 303 gönüllü dahil edilmiştir. Katılımcılara 24 soruluk anket formu uygulanmıştır. Verilerin analizlerinde SPSS 22.0 paket programı kullanılmıştır.Çalışmaya katılanların yaş ortalaması 43,4±13,4 olarak bulunmuştur. Yüzde 28,4'ünün ilkokul mezunu, %26,1'inin lise, %25,1'inin yükseköğrenim mezunu olduğu saptanmıştır. Kadınların %38'i daha önce hiç KKMM yapmamıştır. Düzenli olarak her ay KKMM yapanların oranı ise %16,2'dir. Kadınların %23,1'i daha önce hiç aile hekimine başvurmamıştır. Yüzde 93,7'sine aile hekimi tarafından meme muayenesi yapılmamıştır. Katılımcıların %51,8'ine daha önce hiç KKMM anlatılmamıştır. Meme kanseri hakkında bilgi sahibi olanların %34'ü televizyon/radyo/İnternet'i, %12,5'ü komşu ve arkadaşlarını kaynak olarak göstermiştir. Meme kanserinin 40 yaşından sonra sık görüldüğünü belirtenlerin oranı %48,2, tarama amaçlı mamografinin senede bir kez çekilmesi gerektiğini belirtenlerin oranı ise %53,5 olarak saptanmıştır. Kadınların %39,92'u obezitenin, %25,4'ü doğum kontrol ilaçlarının meme kanseri riskini artıracağı ifade etmiştir.Araştırmanın sonucunda elde edilen bulgular, çalışma grubundaki kadınların meme kanseri ve KKMM hakkında yeterli bilgi düzeyine sahip olmadığını göstermektedir. KKMM hakkında bilgi sahibi olan kadınların da davranış geliştirmede eksik kaldıklarını gözlemlenmektedir. KKMM konusunda hastaya hekimlerin yaptığı telkinlerin daha etkin olduğu çeşitli araştırmalarda gösterilmiştir. Tüm yurt genelinde erken yaştan itibaren kadınların meme kanseri hakkında eğitimlerinin artırılması gerekmektedir. Birinci basamak sağlık kurumlarında özellikle aile hekimleri tarafından, kadınlar meme kanseri ve KKMM hakkında uyarılmalı, gerekli muayene ve kontroller yapılmalıdır.

Breast cancer is determined to be the most widely seen cancer type among women. Besides its being a wide and serious health issue, breast cancer is a cancer type which can be diagnosed early. Once it can be diagnosed early, it might bear fruit. In early diagnose knowledge and manner of our women about this issue are crucial. The aim of our study was to determine the level of knowledge, manner and behaviors of our women about self-breast examination (SBE) and breast cancer and to hold a view about contributions of family physicians. 303 volunteers are involved in our study from among the female patients whose ages are between 20 and 80, who applied to Antalya Training and Research Hospital Family Medicine Clinic. A questionnaire including 24 questions were applied to participants. SPSS 22.0 was used for the analysis of data. The average age of those involved in the study were determined to be 43,4±13,4. From among participants, 28,4% was determined as primary school graduate, 26,1% as high school graduate and 25,1% as higher school graduate. 38% of the women had never performed self-breast examination before. The percentage of those performing SBE regularly every month was recorded as 16,2%. 23,1% of women had never consulted a family physician before. 93,7% had not been performed breast examination by a family physician before. 51,8% of the participants had not been told about SBE. 34% of those who had already some information about breast cancer reported television / radio / internet as a source whereas 12,5% reported their friends and neighbors. The percentage of those who stated that breast cancer is seen frequently after the age of 40 was determined as 48,2% and the percentage of those who stated that mammography with scanning purposes should be performed once a year as 48,2%. 39,9% of obesity and 25,4% of birth control pills were stated to increase the risk of breast cancer. When all data are taken into consideration as a result of the study, it is observed that women in our study group do not have enough knowledge about breast cancer and SBE and those who have already been informed about SBE, lack of behavior development. The fact that suggestions about self-breast examination by doctors are more efficient is shown in some resources. All over the country, the education of women about breast cancer from early ages should be increased. The first step, women should be warned, and informed if necessary, about breast cancer and SBE in health facilities especially by family physicians. In this sense, it is thought that suggestions to be given by family physicians to female patients will be helpful.