Çocuk sağlığı ve hastalıkları asistan, uzman ve yandal uzman hekimlerinin cinsel istismar hakkındaki bilgi düzeyi anket çalışması

Abstract

Amaç: Cinsel istismar; günümüzde olduğu gibi uzun yıllardır da sürmekte olan; fiziksel, duygusal, ahlaki, yasal, sosyal ve kültürel boyutları olan, multidisipliner yaklaşılması gereken, toplumu bütünüyle etkileyen hassas bir konudur. Çocuk sağlığı ve hastalıkları asistan, uzman ve yandal uzman hekimlerinin cinsel istismar vakası ile karşılaşıp karşılaşmadığı, karşılaştığında bildirimde bulunması gereken yeri ve izlemesi gereken prosedürü bilip bilmediği, hangi durumlarda cinsel istismardan şüphelenildiği, hangi fizik bakı bulgularına göre cinsel istismar olarak değerlendirilip değerlendirilmediğinin bir anket yardımıyla saptanması ve doğru bilinen soruların; mesleki deneyim, konuyla ilgili eğitim alma, çalışılan hastaneye ve çalışılan birime göre değişip değişmediğinin değerlendirilmesi; ülkemizde sık görülen cinsel istismar vakalarının tespitinde, doğru değerlendirilmesi ve adli makamlara bildirilmesi aşamalarında farkındalıklarının tespiti ve cinsel istismar vakalarındaki rollerinin öneminin vurgulanması amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı türde olan çalışmamıza İstanbul Anadolu yakasındaki üniversite ve eğitim ve araştırma hastanelerinde görev yapmakta olan 198 çocuk sağlığı ve hastalıkları asistan, uzman ve yandal uzman hekimi katıldı. Katılan hekimlere 7 sorusu demografik bilgi, 12 soru bilgi düzeyi, 7 soru eğitim ile ilgili görüş ve öneri, 4 soru ise cinsel istismar olgusu saptama ve bildirimi sorgulama ile ilgili toplam 30 soruluk anket uygulanmıştır. Verilerin analizinde SPSS22 programı kullanılmıştır. İstatistiklerde anlamlılık değeri p<0,05 olarak kabul edilmiştir.Bulgular: Çalışmamıza katılan hekimlerin %62,1'i 20-29 yaş grubunda, %67,2'si asistan hekim, ortalama meslekte çalışma süreleri 6,2±6,2 yıl idi. Hekimlerin %88,4'ü acil servis/polikliniklerde görev alırken, %72,2'si son 5 yıl içerisinde cinsel istismar ile ilgili eğitim almadığını, %79,3'ü eğitim almak isteyeceğini, %91,4'ü uzmanlık eğitimi süresince yeterli eğitim aldıklarını düşünmediklerini belirtti. Hekimlerin 164'ü (%82,8) 'Seksüel penetrasyon/oral-genital-anal seks dışında aşağıdakilerden hangisi/hangileri cinsel istismar olarak değerlendirilmelidir?' sorusunu, 18'i (%9,1) 'Cinsel istismara uğrayan çocukların fizik bakı bulguları ile ilgili hangisi/hangileri yanlıştır?' sorusunu doğru yanıtladı. Fizik bakı bulgularının sorgulandığı soruda meslekte geçirilen sürenin 5 yılın üzerinde olanlarda doğru sayısı anlamlı olarak yüksek bulundu (p= 0,010). Cinsel istismar olarak tanımlanmayan durumları da hekimlerin %46-69,7'si cinsel istismar olarak değerlendirmişlerdir. Bilgi düzeyinin sorgulandığı sorularda doğru yanıt oranlarının çalışılan süre ve kurum, asistan ve uzman hekim olmasından bağımsız olarak tüm gruplarda düşük bulunmuştur. Hekimlerin %29,8'i cinsel istismar olgusu saptadıklarını, %98,5'i cinsel istismar olgusu saptama durumunda bildirmenin yasal zorunluluk olduğunu, olgu saptayan hekimlerin %59,3'ü ise adli makamlara bildirdiğini belirtti. Hekimlerin %98'i hastanelerde cinsel istismarın değerlendirilmesi için bir ekip olması gerektiğini, %59,1'i sosyo-ekonomik düzeyi düşük ailelerde cinsel istismarın daha sık olduğunu belirtti.Sonuç: Ulaşabildiğimiz kadarıyla, çalışmamız Türkiye'de çocuk sağlığı ve hastalıkları hekimlerine cinsel istismara ilişkin bilgi düzeyi ölçen ilk çalışmadır. Çocuklarla her gün bir arada olan çocuk sağlığı ve hastalıkları uzman ve asistan hekimlerinin cinsel istismar olarak tanımlanabilecek durumlara ilişkin bilgi eksikliği görülmezken, özellikle fizik bakı bulguları, çocuk izlem merkezlerinin amaç ve işleyişi, risk faktörleri ve bildirimdeki yasal işleyişinin yeteri kadar bilinmediği görülmüştür. Bilgi düzeyinin sorgulandığı sorularda doğru yanıt oranlarının çalışılan süre ve kurum, asistan ve uzman hekim olmasından bağımsız olarak tüm gruplarda düşük bulunmuştur. Mezuniyet öncesi ve sonrası eğitimler ile cinsel istismarın tanı, takip, tedavi ve yasal süreciyle ilişkili olarak hekimlerin bilgilendirilmesi, istismara uğrayan olgunun erken tanınmasını sağlayacaktır.

Objective: Sexual abuse is a sensitive issue for many years, requires multidisciplinary approach since it has physical, emotional, moral, legal, social and cultural dimensions for all the society. It is aimed to detect pediatricians', pediatric residencies' and fellowships' knowledge, attitude and educational levels about sexual abuse based on a survey study; whether he/she have ever encountered cases of sexual abuse, whether he/she knows the legal procedures, and the physical examination findings that should be considered as sexual abuse were questioned. With this study, we aimed to evaluate the effect of experience, training and the working department on knowledge levels. We also aimed to raise physicians' awareness in the stages of diagnosing, reporting sexual abuse cases and to emphasize the importance of the pediatricians' roles in the cases of sexual abuse.Materials and Methods: This descriptive study included 198 pediatricians, pediatric residencies and fellowships who work in universities, education and research hospitals on the Asian side of Istanbul. A total of 30 question questionnaire that consists of 7 questions about demographic information, 12 questions about level of knowledge, 7 education-related comments and suggestions, 4 questions for detection of the cases of sexual abuse, were applied. The SPSS22 was used to analyze the data. The value of statistical significance was accepted as p<0,05.Results: The physicians were within the 20-29 age group and pediatric residencies with a percentage of 62,2 and 67,2, respectively. The duration of their average working in their profession was 6,2±6,2 years. While 88,4% of the physicians worked in emergency service /policlinics, 72,2% of them declared that they have not got sexual abuse-related training in the recent 5 years, 79,3% of them want to get training, 91,4% of them do not think that they have received adequate training during the residency period. 164 physicians (82, 8%) answered the question correctly that 'which of the following should be considered as sexual abuse except for sexual penetration/ oral-genital-anal sex?' and 18 physicians (9,1%) answered the question that 'which one is wrong related to the physical examination findings of the children exposed to sexual abuse?'. The number of correct answers about the physical findings of sexual abuse were significantly higher in the physicians with ≥5 years experience than non-experienced (p= 0,010). The 46-69,7% of the physicians evaluated the situations as sexual abuse that is not defined as sexual abuse as well. The correct response rates were found low in all groups, in the questions where the level of knowledge was questioned regardless of the duration of practice and the institution, being a residence or a pediatrician. 29,8% of the physicians reported diagnosing sexual abuse, 98,5% of the physicians indicated that it is a judicial obligation to report sexual abuse cases, 59,3% of the physicians, who have diagnosed sexual abuse, reported the cases legally. 98% of the physicians agreed about the need of a team for the evaluation of the sexual abuse cases in the hospitals and 59,1 % of them believed that sexual abuse is more often in the low socio-economic level families.Conclusion: To our knowledge, this study is the first to analyze the Turkish pediatricians' knowledge and attitude about sexual abuse. Although, knowledge about definitions of sexual abuse was enough, the information about physical examination findings, the purpose and organization of the child monitoring centers, risk factors for sexual abuse and the legal procedures were not known enough. The correct response rates were low in all groups regardless of the experience, the institution, and being a residence or staff.Continuous education during and after residency will inform physicians about diagnosis, follow–up, treatment and legal process of sexual abuse and also will provide early recognition of the abused cases.