Acil serviste tanı alan akut pankreatit hastalarında mortalite prediktörü ranson, bısap ve ımrıe kriterlerine laktat düzeyi eklenmesinin mortalite öngörmedeki etkisinin araştırılması

Abstract

Akut pankreatit, pankreasın inflamatuar bir hastalığıdır. Sadece pankreasın etkilenmesi sonucu hafif seyirli olgular olabileceği gibi ciddi sistemik etkilerle birlikte doku ve organ yetmezlikleri de sıkça görülmekte ve bu etkiler sürecin seyrinde göreceli olarak erken ortaya çıkmaktadır. Sepsis, septik şok, respiratuar ve renal yetmezlik gibi bu sistemik sonuçlar akut pankreatiti ciddi bir morbidite ve mortalite kaynağı olarak önemli kılar. Hastalığın klinik şiddetinin önceden tahmin edilmesi, sistemik antibiyotik, yoğun bakım ünitesi ve cerrahi tedavi gereksiniminin belirlenmesi ve planlaması oldukça önemlidir.Literatürde son yıllarda sepsiste ve kritik hastalıklarda mortalite prediktörü olarak kullanılabileceği gösterilmiştir. Kan gazı analizi ile hızla ve kolaylıkla bakılabilen laktat düzeylerinin ciddi AP prognozunun belirlenmesi açısından fayda sağlayabileceği öngörülmüş ve Akut pankreatit prognozu belirlenmesinde sıkça kullanılan Ranson, Modifiye Glasgow (Imrie) ve BISAP (Bedside index of severity in acute pancreatitis) skorlama sistemleri ile birlikte değerlendirilmesi sonucunda skorlamanın daha duyarlı olabileceği öngörülmüştür. Bu amaç doğrultusunda Sağlık Bilimleri Üniversitesi Fatih Sultan Mehmet Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Servisi'nde Amerikan Gastroenteroloji Kolejinin Akut Pankreatit Klavuzundaki kriterlere göre akut pankreatit tanısı alan ve son 4 yıl içinde başvurmuş olan hastaların demografik, klinik, radyolojik ve laboratuvar verileri retrospektif olarak analiz edilmiş ve başvuru anında bakılan laktat değerlerinin akut pankreatit prognoz belirleme kriterlerine katkısı araştırılmıştır. Çalışmamızın sonuçlarına göre, skorlamalara laktat düzeyi eklendiğinde sırasıyla Ranson (AUC=0,897), BISAP (AUC=0,855) ve Glasgow (AUC=0,971) kriterlerinin mortalite duyarlığında istatistiksel olarak anlamlı bir artış görülmüştür. Bu sonuçlara göre, başvuru esnasında bakılan kan gazı laktat değerinin diğer skorlamalar ile birlikte değerlendirilmesiyle skorlamaların mortaliteyi öngörme başarısının arttığı söylenebilir. Bununla birlikte akut pankreatit hastalarının başvuru anındaki laktat düzeylerinin, hastaların 30 günlük mortalitelerini öngörmede kullanılabilecek bir belirteç olduğu görülmüştür (Kesim değeri=3,7, AUC=768).

Acute pancreatitis is an inflammatory disease of the pancreas. As a result of the disease, only the pancreas might be affected by mild pancreatitis but also severe systemic effects, tissue, and organ failures are frequently seen and these effects are relatively early in the course of the process. These systemic results such as sepsis, septic shock, respiratory and renal insufficiency make acute pancreatitis an important reason for morbidity and mortality. Prediction of clinical severity of the disease, evaluation of systemic antibiotic needs, the necessity for admission to intensive care unit and surgical intervention is important.Recent years in literature, it has been shown that lactate levels can be used as a predictor of mortality in sepsis and critical diseases. It is presumed that lactate levels, which can be easily analyzed in minutes, will be useful for determining the prognosis of severe acute pancreatitis, and its usage in tandem with widely used Ranson, Modified Glasgow (Imrie) and BISAP (Bedside index of severity in acute pancreatitis) would improve scoring.For this purpose, we analyzed demographic, clinical, radiological and laboratory data of the patients who were diagnosed with acute pancreatitis in the Emergency Department of the Fatih Sultan Mehmet Training and Research Hospital retrospectively for last four years, according to the criteria of Acute Pancreatitis Guide of the American Gastroenterology College and we investigated the contribution of the lactate levels at admission to the prognosis of acute pancreatitis.According to the results of our study, using lactate levels in tandem with scoring systems, a statistical increase in sensitivity of the Ranson (AUC=0,897), BISAP (AUC=0,855) and finally Glasgow (AUC=0,971) criteria were observed. According to these results, it can be said that using the blood gas lactate value in acute pancreatits patients with other scoring systems increases the accuracy of mortality prediction. Additionally the lactate levels of AP patients at admission were found to be a predictor of 30-day mortality. (Cut-off = 3,7, AUC=768).