Diyabetes mellituslu hastalara verilen uyku hijyeni eğitiminin kan şekeri regülasyonuna etkisi

Abstract

ÖZETAMAÇ: Diyabet dünya genelinde ve Türkiye'de prevelansı ve insidansı oldukça yüksek bir hastalıktır. Diyabetik bireylerin %70'inden fazlasında uyku problemi görülmektedir. Yapılan araştırmalar diyabet ile uyku bozuklukları arasında çift yönlü bir ilişkinin olduğunu ortaya koymuştur. Yani diyabet uyku bozukluğuna, uyku bozuklukları da diyabete yol açabilmekte ve diyabetin kontrolünü zorlaştırabilmektedir.Çalışmamızda hastaların uyku kalitesini iyileştirmek adına uyku hijyeni eğitimi verilip, hastalara verilecek eğitimle uyku kalitesini arttırmak ve verilen eğitimin kan şekeri regülasyonuna etkisini gözlemlemek amaçlanmıştır.GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışmamıza diyabet tanısı ile takip edilen 530 hasta alındı. Hastalardan rastgele örneklem yöntemi ile vaka ve kontrol grupları oluşturuldu. Vaka grubundan 113 kişi kontrol grubundan 234 kişi ile çalışma tamamlandı. Çalışmaya alınan tüm diyabet hastalarına ilk başvuruda sosyodemografık veriler, diyabet ve uyku problemleri ile ilgili soruları içeren 20 sorudan oluşan anket formu, sözel ve sayısal uyku skalası ve Pıttsburgh uyku kalitesi ölçeği formu yüz yüze görüşme tekniği ile uygulandı. İlk geliş HbA1c değerleri kaydedildi. Vaka grubuna ek olarak uyku hijyeni eğitimi verildi. Üç ile altı ay içerisinde rutin kontrole gelen diyabet hastalarının ikinci geliş HbA1c'leri kaydedildi. Vaka grubuna ikinci geliş de uyku hijyeni eğitimi uyum skalası uygulandı. İstatistiksel analiz için IBM SPSS (Statistics Programme for Social Scientists) 20 (USA) programı kullanıldı.BULGULAR: Vaka ve kontrol gruplarının ilk HbA1c ortalamaları benzer iken; kontrol grubunun ikinci HbA1c ortalaması (8,13 ± 2,03), vaka grubunun ikinci HbA1c ortalamasından (7,51 ± 1,42) belirgin olarak yüksek saptandı (p:0,004).Vaka grubunun eğitim sonrası ölçülen HbA1c'sinde belirgin fark düşüş yönünde izlenirken; kontrol grubunun grubunun (eğitim verilmeyenler) HbA1c'sinde belirgin fark artış yönünde izlendi (p sırası ile <0,001/<0,001).SONUÇ: Daha fazla çalışma ile desteklenmesine ihtiyaç olmakla birlikte, çalışmamız klasik diyabet tedavisine ek olarak uyku hijyeni eğitiminin de hastaların kan şekeri regülasyonuna olumlu etki yaptığını ortaya koymuştur. Çalışmamız bu konuda yapılacak diğer çalışmalara öncül çalışma niteliğindedir.Anahtar Kelimeler: Diyabet, Uyku Eğitimi, HbA1c

THE EFFECT OF SLEEP HYGIENE TRAINING GIVEN TO DIABETIC PATIENTS ON BLOOD SUGAR REGULATIONABSTRACTAim: The prevalence and incidence of diabetes across the world and in Turkey is vey high. More than 70% of diabetic individuals experience sleep problems. Research has shown that there is a bidirectional relationship between diabetes and sleep disorders. In other words, diabetes can cause sleep disturbance or sleep disorders can lead to diabetes, and may make control of diabetes difficult.In our study, it was aimed to improve sleep quality of the patients by giving sleep hygiene education and to observe the effect of education on blood glucose regulation.Material and methods: A total of 530 patients with diabetes were included in the study. Case and control groups were formed by random sampling method. The study was completed with 113 patients from the case group and 234 patients from the control group. In the first interview, a questionnaire consisting of 20 questions, which included questions about sociodemographic data, diabetes and sleep problems, verbal and numerical sleep scale, and Pittsburgh sleep quality scale, were applied to all patients included in the study. Initial HbA1c values recorded. Sleep hygiene training was given only to the case group. The second HbA1c was recorded in all patients included in the study in the routine follow-up period of three to six months. In addition, sleep hygiene compliance scale was applied to the case group. For statistical analysis, IBM SPSS (Statistics Program for Social Scientists) 20 (USA) program was used.Results: The first HbA1c averages of case and control groups were similar. The second HbA1c average of the control group (8.13 ± 2.03) was significantly higher than the second HbA1c mean (7.51 ± 1.42) of the case group (p: 0.004). The HbA1c measured after the training of the case group was markedly decreased. While the second HbA1c measured after the training of the case group showed a significant difference in the direction of decline, this difference was in the increase direction in the control group (p <0.001 and p <0.001, respectively).Concluison: Our study showed that sleep hygiene training had a positive effect on blood glucose regulation in addition to classical diabetes treatment. This study regarding of lifestyle change in the treatment of diabetes is a preliminary study, and new studies are needed in this area.Key words: Diabetes, Sleep Education, HbA1c