Diyabetik ketoasidozlu ve ketozlu çocuklarda elektrokardiyografik değişiklilkler

Abstract

Giriş-Amaç:Diyabetik ketoasidoz (DKA), T1DM'un hayatı tehdit eden en önemli ve en ciddi akut komplikasyonudur. Önceki yıllarda DKA'nın mortalite oranı %100'lerde bildirilirken günümüze kadar bu oran %2-10 arasına kadar gerilemiştir. Özellikle, atak sırasında meydana gelen ritm bozuklukları, akut miyokard infarktüsü ve kardiyak arrest gibi komplikasyonlar %2-10 arasında mortaliteye neden olmaktadır. Amacımız, DKA sırasında EKG'de oluşacak QTc uzaması, ST-T değişikliği, bradikardi ve diğer değişikliklerin saptanması ve buna neden olabilecek elektrolit imbalansı, ketozis ve asidoz ile olan ilişkisinin değerlendirilmektir.Gereç-Yöntem:S.B.Ü Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Çocuk Acil Servis kliniğine 10 Ekim 2019 – 1 Şubat 2020 tarihleri arasında DKA sebebi ile başvuran 0-18 yaş arasındaki çocuklar prospektif olarak çalışmaya alındı. Demografik özellikler, DKA dereceleri, laboratuvar bulguları, kan gazı analizleri değerlendirildi. Hastalara başvuru sırasında ve tedavi sonrasında 12 derivasyonlu EKG çekimi yapıldı. EKG'lerde sinüs ritmi dışında görülen tüm ritmler patolojik olarak kabul edildi. Çekilen EKG örneklerinden RR mesafesi, QRS süresi, QT aralığı, ve Tp-e aralığı ölçüldü.Bulgular:Toplamda 30 hasta çalışmaya dahil edildi. Olguların medyan yaşı 10.0 yıl (10 ay-17) olup Kız/Erkek oranı 1.14/1 idi. Hastaların %30'unda hafif DKA, %23.3'ünde orta DKA, %26.7'sinde ağır DKA ve %20'sinde de ketozis saptandı. DKA sırasında bakılan RR süresinin tedavi sonrasındaki RR süresine göre istatistiksel olarak anlamlı derecede daha kısa olduğu; QRS süresinin de anlamlı derecede daha uzun olduğu görüldü (sırasıyla, p<0.001, p<0.05). Hastaların %30'unda QTc süresinin >440 msn olduğu ve atak sırasında bakılan QTc süresinin tedavi sonrasındaki QTc süresine göre daha uzun olduğu saptandı (p<0.001). Hastaların %23.3'ünde başvuru sırasında QTd değerlerinin uzun olduğu; tedavi sonrasında ise %10'unda QTd uzunluğunun devam ettiği görüldü. DKA sırasındaki QTd süresinin tedavi sonrasındaki QTd süresine göre daha uzun olduğu saptandı (p=0.008).Sonuç:DKA, T1DM'lu çocuklarda en önemli ve en sık morbidite ve mortalite nedeni olmaya devam etmektedir. DKA'da ortaya çıkan, ventriküler aritmi riskini artırarak ölüm riskini arttıran EKG değişikliklerinden biri de QTc süresinde uzama ve QT dispersiyonunda ki artıştır. Çalışmamızda vaka sayısı az olmakla birlikte DKA sırasında EKG'de QTc ve QTd sürelerinde uzama saptanmıştır. Diyabetik ketoasidoz sırasında EKG de olan bu değişiklikler randomize kontrollü çalışmalar ile desteklenmelidir. Bu nedenle, EKG çekimi ilk ve en önemli tetkiklerden biri olmalıdır.Anahtar kelimeler: Diyabetik ketoasidoz, QTc süresinde uzama , Qt dispersiyonundaki artış

Background &Aim:Diabetic ketoacidosis (DKA) is the most serious and life-threatening complication of T1DM. In previous years, the mortality rate of DKA was 100%, but this rate has decreased to 2-10% until today. In particular, complications such as rhythm disturbances, acute myocardial infarction and cardiac arrest during attacks cause mortality between 2-10%. Our aim is to determine the QTc prolongation, ST-T change, bradycardia and other changes that will occur in ECG during DKA and its relationship with electrolyte imbalance, ketosis and acidosis.Material & Methods:Patients who admitted to SBU Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Education and Training Hospital pediatric emergency department between 10 October 2019 - 01 February 2020 with a diagnosis of DKA were prospectively identified. Patient demographics, , laboratory evaluation, blood gas results were recorded. ECG was performed on the all patients at the time of admission and after DKA treatment. RR distance, QRS time, QT interval, and Tp-e interval were measured from the ECG samples.ResultsA total of 30 patients were included in the study. The median age of the cases was 10.0 years (10 months-17) and the female / male ratio was 1.14/1. Mild DKA was found in 30% of the patients, moderate DKA in 23.3%, severe DKA in 26.7% and ketosis in 20%. The duration of RR observed during DKA was statistically significantly shorter than the duration of RR after treatment; The QRS duration was also significantly longer (p <0.001, p <0.05, respectively). It was determined that the QTc duration was> 440 ms in 30% of the patients and the QTc duration observed during the attack was longer than the QTc duration after the treatment (p <0.001). In 23.3% of the patients, the QTd values were long at the time of admission; After treatment, it was observed that 10% of QTd length continued. It was found that the QTd duration during DKA was longer than the QTd duration after treatment (p = 0.008).ConclusionDKA continues to be the most important and common cause of morbidity and mortality in children with T1DM. One of the ECG changes that occur in DKA, which increases the risk ofdeath by increasing the risk of ventricular arrhythmia, is prolonged QTc duration and increase in QT dispersion. In our study, although the number of cases was low, prolongation in QTc and QTd times was found in ECG during DKA. These changes in ECG during diabetic ketoacidosis should be supported by randomized controlled trials. Therefore, ECG should be one of the first and most important examinations in DKA.Key Words: Diabetic ketoacidosis, prolongation in QTc, increase in QTd