Evde sağlık hizmeti alan hastaların ve bakım verenlerinin uyku kalitelerinin değerlendirilmesi ve depresyonla ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Amaç: Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre yaşlı nüfus hızla artmakta ve bu durum fiziksel ve ruhsal hastalıklarla daha çok karşılaşmamıza neden olmaktadır. Yaşlılık ve kronik hastalıklar, bireyleri tam veya yarı bağımlı olarak sınırlayabilmekte ve yaşam kalitelerine olumsuz etki yaratmaktadır. Yaşam kalitesini etkileyen fiziksel problemlerin yanında uyku kalitesi ve ruhsal sağlık da önemli rol oynamaktadır. Evde sağlık hizmetleri yatağa bağımlı ve çoklu kronik hastalığı olan bireylerin ihtiyaçlarını karşılamak temelinde kurulmuş bir sistemdir. Evde sağlık hizmeti alan hastalar mevcut durumlarına bağlı olarak fiziksel, ruhsal ve sosyal açıdan problemler yaşayabilmektedir. Hastaların olduğu kadar bakım verenlerin de bu süreçten etkilendiği aşikardır. Çalışmamızda hastaların ve bakım verenlerin yaşam kalitelerinin, uyku kalitelerinin ve depresyon düzeylerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Sağlık Bilimleri Üniversitesi Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Adatepe Semt Polikliniği Evde Sağlık Birimine kayıtlı 600 hasta üzerinden 119 hasta ve 119 bakım verene ulaşılmıştır. Veri toplama aracı olarak çalışmacı tarafından hazırlanan Sosyodemografik Form, Short Form-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği (SF-36), Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ) ve Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) hasta ve bakım verenlere çalışmacı tarafından yüz yüze uygulanmıştır. Bulgular: Elde ettiğimiz bulgulara göre hastaların uyku kalitelerinin ve depresyon düzeylerinin bakım verenlerden anlamlı derecede kötü olduğu sonucuna ulaşılmıştır (p<0,05). Bakım veren yaşı arttıkça bakım veren depresyon düzeyi arasında pozitif korelasyon olduğu görülmüştür (r: 0,277). Tam bağımlı olan hastaların depresyon seviyelerinin yarı bağımlı ve bağımsız hastalara göre anlamlı derecede yüksek olduğu saptanmıştır (p<0,05). Sonuç: Evde sağlık hizmeti alan hastaların ve bakım verenlerin uyku kalitelerini ve ruhsal sağlık algılarını artırmanın bu süreci daha olumlu geçirmelerini sağlayacağı kanısına varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Evde Sağlık, Yaşam Kalitesi, Uyku Kalitesi, Depresyon, Yaşlılık

Aim: According to the World Health Organization (WHO) datas, the elderly population is growing rapidly and this situation leads to a higher incidence of physical and mental illnesses. Aging and chronic illnesses can limit individuals as fully or semi-dependent and have a negative impact on their quality of life. Sleep quality and mental health play an important role as much as physical problems affecting the quality of life. Healthcare at home is a system built on the basis of meeting the needs of bedbound and having multiple chronic illnesses patients. Patients receiving healthcare providings at home may experience physical, mental and social problems depending on their situation. It is obvious that caregivers are affected by this process as much as patients. In our study, it is aimed to examine the quality of life, quality of sleep and depression levels of patients and caregivers. Materials and Methods: In this research, 119 patients and caregivers were reached out of 600 patients were registered at Healthcare At Home Unit in Adatepe Polyclinic in University of Health Sciences, Kartal Dr. Lutfi Kırdar Tranining and Research Hospital. As a data collection tool, social-demographic questionnaire prepared by the researcher herself, Short Form 36 Health Survey (SF-36), Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) and Beck's Depression Inventory are used and implemented to patients and caregivers as face to face.Results: According to findings of study, quality of sleep and depression levels of patients were significantly worse than caregivers (p<0,05). There was a positive correlation between the increasing of caregivers age and the level of caregivers depression (r: 0,277). Depression levels of fully dependent patients were found to be significantly higher than those semi-dependent and independent patients (p<0,05).Conclusion: Increasing the quality of sleep and mental health perceptions of healthcare providers at home and caregivers have led to the belief that this process will provide more positive experience.Key Words: Healthcare at Home, Quality of Life, Quality of Sleep, Depression,Elderline