Behçet üveitli hastalarda tedavi seçenekleri, hastaların tedaviye uyumunu etkileyen faktörler ve yaşam kalitelerinin birlikte değerlendirilmesi

Abstract

AMAÇ: Behçet Hastalığı (BH), oküler tutulumla seyreden multisistemik bir hastalıktır. Behçet üveitinin tedavisinde başlıca konvansiyonel immunsupresifler, interferon-α ve TNF- α inhibitörleri kullanılmaktadır. Hekimin tedavi seçimini ve uygulanan tedavinin sonuçlarını etkileyen önemli bir faktör tedavi uyumudur. Bu çalışmada, BH'de tedaviye uyumu etkileyen faktörleri, anksiyete, depresyon, yaşam kalitesi ve tedavi seçenekleri ile birlikte değerlendirmeyi amaçladık.GEREÇ ve YÖNTEM: Çalışmaya Sağlık Bilimleri Üniversitesi Kartal Dr. Lütfi Kırdar Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göz Hastalıkları Kliniği Uvea biriminde takip ve tedavi edilen 55 Behçet üveitli hasta dahil edildi. Hastalara sosyodemografik veri formu (SVF), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ), Yaşam Kalitesi Ölçeği (WHOQOL-BREF TR) testleri uygulandı. Hastaların görme keskinlikleri Snellen eşeli ile değerlendirildikten sonra istatistiksel değerlendirme için LogMAR birimine çevrildi. Detaylı biomikroskopik muayenelerinin ardından 90 D'lik lens ile fundus muayeneleri yapıldı. Hastaların kullandıkları tüm ilaçları not edildi ve hastaların tedaviye uyumunu etkileyen faktörler sosyodemografik veri formu, yaşam kalitesi, depresyon ve anksiyete ölçekleriyle birlikte değerlendirildi. İstatiksel analizde NCSS (Number Cruncher Statistical System) 2007 Statistical Software (Utah, USA) programı kullanıldı. p<0.05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi.BULGULAR: Çalışmaya dahil edilen 55 hastanın 39'u (%70,9) erkek, 16'sı (%29,1) kadındı. Hastaların ortalama yaşı 37,24 yıl olup üveit süresi ortalama 5,93 yıldı. Hastaların %18,2'inde ön üveit, %81,8'inde arka üveit/panüveit mevcuttu. Ortalama en iyi düzeltilmiş görme keskinliği (EİDGK) skoru 0,42 LogMAR'dı. Tedavi grupları arasında, WHOQOL-Bref TR, BAÖ, BDÖ skorları ve sosyodemografik özellikler açısından istatistiksel anlamlı fark saptanmadı (p>0.05). Hastaların BDÖ'den aldıkları puanlar arttıkça WHOQOL-Bref TR skorlarının azalması istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p<0.01). BDÖ, BAÖ, WHOQOL-Bref TR skorları, eğitim durumu, iş ve gelir durumu, ek hastalıklar ile tedaviye uyum arasında istatistiksel anlamlı fark bulunmadı (p>0.05). Behçet hastalığı şiddet skoru şiddetli ve üveit şekli panüveit/arka üveit olan hastaların tedaviye uyumunun zayıf olması istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p<0.01), üveit süresiyle tedaviye uyum arasında istatistiksel anlamlı fark bulunmadı (p>0.05). Kadın hastaların tedaviye uyumunun erkek hastalara göre daha yüksek olması istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p<0,05). Tedavi uyumu düşük olan hastaların tedavi sonrası sol göz EİDGK'lerinin daha düşük olması istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p<0,05). İmmunsupresif alan hastaların tedavi uyumunun diğer tedavi seçeneklerine göre daha yüksek olması istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p<0,05).SONUÇ: Behçet hastalığında tedaviye uyum göz önünde bulundurulması gereken önemli bir prognostik faktördür. Anksiyete, depresyon, yaşam kalitesi, sosyokültürel ve sosyoekonomik faktörler ile birlikte uygulanan tedavi rejimlerine ait özelliklerin tedavi uyumunda önemli rol oynayacağı ve bu durumların tedavi seçiminde göz önünde bulundurulması gerektiği akılda tutulmalıdır.Anahtar Kelimeler: Behçet hastalığı, Behçet üveiti, tedavi seçenekleri, tedaviye uyum, yaşam kalitesi

OBJECTIVE: Behçet Disease (BD) is a multisystemic disorder with ocular involvement. Immunosupressive drugs, alpha interferon and anti-TNF blocking agents are commonly used in the treatment of Behçet uveitis. Treatment compliance is an important factor affecting the treatment results and physicians treatment choice. In this study we aimed to eveluate together the factors that affect treatment compliance and anxiety, depression, quality of life, treatment options. MATERIAL AND METHOD: The study included 55 patients who were followed up and treated for Behcet uveitis at Health Science University Kartal Dr Lutfi Kırdar Training and Research Hospital Ophthalmology Clinic Uvea Department. Sociodemographic questionnaire, Beck Depression Scale (BDS), Beck Anxiety Scale (BAS) and Quality of Life Scales (WHOOL-BREF TR) were applied to the patients. Visual acuity of the patients was evaluated with Snellen chart and converted to LogMAR unit for statistical evaluation. Fundus examinations were performed with 90 D lens after detailed biomicroscopic examination. All medications used were noted and factors affecting patient adherence to treatment were evaluated with sociodemographic data form, quality of life, depression and anxiety scales. NCSS (Number Cruncher Statistical System) 2007 Statistical Software (Utah, USA) was used for statistical analysis. p<0.05 was considered as statistically significant.RESULTS: 55 patients were enrolled in the study; 39 (70.9%) were male and 16 (29.1 %) were female. The mean age of the patients was 37.24 years and the mean duration of uveitis was 5.93 years. 18.2% of the patients had anterior uveitis and 81.8% of the patients had posterior uveitis/panuveitis. The mean best corrected visual acuity (BCVA) score was 0.42 log MAR. There was no statistically significant difference between the treatment groups in terms of WHOQOL-Bref TR, BAS, BDS scores and sociodemographic characteristis (p>0.05). The decrease in WHOQOL-Bref TR scores was found to be statistically significant as the scores obtained from BDS increaed (p<0.01). There was no statistically significant difference between BDS, BAS, WHOQOL-Bref TR scores, educational status, job and income status, comorbidities and adherence to treatment (p>0.05). Poor treatment adherence in patients with severe Behcet disease severity score and panuveitis /posterior uveitis was found statistically significant (p<0.01), uveitis duration and treatment adherence was not statistically significant (p>0.05). Female patients had higher treatment compliance compared to male patients and it was statistically significant (p<0.05). Patients with lower adherence to treatment had lower left eye BCVA after treatment and this was found to be statistically significant (p<0.05). It was found to be statistically significant that treatment adherence of patients receiving ımmunosupressive therapywas higher than other tratment options (p<0.05).CONCLUSION: Compliance to treatment is an important prognostic factor in Behçet disease. It should be kept in mind that anxiety, depression, quality of life, socioculturel and socioeconomic factors as well as the characteristics of treatment regimens will play an important role in treatment compliance and should be taken into consideration when choosing treatment regimens.Keywords: Behcet disease, Behcet uveitis, treatment modialities, treatment adherence, quality of life