Küreselleşme zemininde modern istihbarat

Abstract

TASNİF DIŞI ÖZET istihbarat örgütleri, bilgi toplayıp analizler yaparak, karar vericilerin önünü ay dınlatırken, bir yandan da karar vericilerin belirlediği politikalar doğrultusunda, psiko lojik harekât, propaganda, örtülü operasyonlar gibi yöntemler kullanarak, geleceği yönetmeye çalışmışlar, uluslararası ilişkilerde önemli bir eylem çıktısına sahip ol muşlardır. Tarihsel olarak incelendiğinde, askerler tarafından bir disiplin hâline getirildiği görülen istihbaratın hedefleri, çalışma metotları ve kullandığı araçları konjonktürel olarak sürekli değişmiştir. Sanayi devriminin, ulusal güç değerlendirmelerine kattığı yeni değerler, istihabaratın ilgi alanına giren konuları artırmıştır. Dünya savaşlarında ise istihbarat, kendini ispatlama fırsatı bulmuştur. Soğuk savaş döneminde ise, ulusal gücün askerî güç ile eşdeğer tutulması, istihbaratın öncelikli hedefleri arasına askerî gücü belirleyen konuları sokmuştur. Bu bağlamda, silah teknolojileri, düşman ya da muhtemel düşmanın askerî niyetleri, harp silah ve gereçleri, ordularının yetenekleri gibi konular öncelikli hedefler hâline gelmiştir. İki kutuplu bir dengenin yaşandığı bu dönemde, bloklar içerisinde askerî ittifakların kurulmuş, istihbarat konusunda ortak çalışmalar yapılmıştır. Ancak soğuk savaşın bitimi ve küreselleşmenin etkileri 45 yıla damgasını vu ran istihbarat yapı ve algılarını değişime zorlamıştır. Bu dönemde, ulusların karşılıklı ilişkileri artmakta, dünya daha da küçülmekte, ulus devlet yapıları yıpranmaktadır. Bu durum istihbarat disiplinine üç farklı noktadan kuvvet uygulamaktadır. Bunlardan ilki, gelişen teknolojinin istihbarata küresel haber alma ve kontrol yeteneği kazan dırması; ikincisi, küreselleşme ile birlikte gücünü artıran küresel aktörlerin istihbarat örgütlerince kullanımı; üçüncüsü ise küreselleşmenin getirdiği yeni tehditlerin istih barata yeni ilgi alanları kazandırmasıdır. Dünyadaki önde gelen ülkelerin istihbarat örgütleri incelendiğinde, özellikle yeni tehditlerle mücadele noktasında yapısal değişimlerin gerçekleştirildiği, istihbarat üretiminde yeni yöntemler geliştirildiği görülmektedir. Doğaldır ki, istihbarat kavramındaki değişimi anlayabilmek; hem ulusal hem de uluslararası güvenlik için zorunlu hâle gelmiştir. TASNİF DIŞI

TASNİF PİSİ ABSTRACT Intelligence services enlighten the decision-makers by information gathering and analysis while, within the direction of the politics of the decision makers, they also try to lead the future by getting use of the methods like psychological operation, propaganda and covert operations. Thus, intelligence services have gained signifi cant outputs of its actions within the frame of international relations. Once examined historically, it is seen that the goals of the intelligence service that are incorporated into a discipline by the soldiers, its working methods and the mediums used have always cyclically changed. The new values to the national powers evaluations, brought out by the industrial revolution, expanded the subject matters of the intelligence service. During the world wars, however, the intelligence service found chance to prove itself. In the Cold War era, however, that the national power was equivalent to the military power included the subjects determining the military power into the priority goals of the intelligence service. In this respect, subjects like the military intentions of the enemy or the potential enemy, war guns and equipments, the capabilities of the armies etc. became the priority goals. In this bi-polar era, intelligence co operations were established, besides the military alliances within the blocks. Still, the end of the Cold War and the effects of globalization forced the intelli gence structure and perceptions, marking on 45 years, to be changed. In this era, the inter-relations of the nations developed, the world was getting smaller and the nation-state structures were getting dissolved. This strengthens the intelligence dis cipline in three various points. First; the developing technology's bringing in a capa bility to the intelligence to receive global news and a control over; second, the intelli gence's getting use of global actors that are reinforced by the globalization, and third, the new subject matters for the intelligence brought by the new threats which are outcomes of globalization. As looked upon the leading intelligence services worldwide, it is seen that es pecially to the point of fighting against the new threats, structural changes are held and new methods are developed to produce intelligence. Naturally, it has been compulsory to understand the conceptual change of the intelligence not only for the national security but also for the international security as well. `TOSfflPDfSI iii