1980 sonrası Türkiye'de yabancı sermaye hareketleri ve Türk dış politikasına yansımaları

Abstract

Günümüzde uluslararası sermaye hareketleri ülkelerin ekonomik ve politik dengeleri ile sosyal yaşamlarını etkiler duruma gelmiştir. Teknolojik alandaki gelişmeler ve iletişimde yaşanan ilerlemeler, mal ve hizmetlerin serbest dolaşımıyla birlikte, sermayenin de serbest dolaşımını beraberinde getirmektedir. Küreselleşme olarak adlandırılan bu sürecin en önemli unsuru, sermaye akımının dinamik yapısıdır.Sanayileşme ve kalkınma politikalarında yabancı sermayeye biçilen rol, önemli bir tartışmayı beraberinde getirmekte olup, sermayenin ulusal niteliği ile uluslararası sermaye arasındaki rekabetin hangi ölçütlere göre düzenleneceği önem kazanmaktadır. Ayrıca ulusal ekonomik yapının, uluslararası rekabete uyum kapasitesinin nasıl arttırılacağı, özellikle kalkınma aşamasındaki ülkelerin çözmesi gereken en önemli sorunlardan birisidir. Yabancı sermayenin hangi koşullarda geleceği ve ne şartlar ile ülkeye katma değer sağlayacağı önem arz etmektedir. Uluslararası sistemde, yatırım yapılacak cazip bir ülke olmak ve yabancı sermaye yatırımları akışının sürekliliğini sağlamak için, ekonominin tüm imkânlarının seferber edilmesi, özellikle gelişmekte olan ülkelerin dış politika süreçlerini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu nedenle, bu çalışmada, Türkiye'deki yabancı sermaye hareketleri, teşvik amacı ile yapılan düzenlemeler, devletin etkinliği ve bu bağlamda yabancı sermaye hareketlerinin Türk dış politikası üzerindeki muhtemel etkileri ve bu etkilerin nasıl ve hangi yollarla giderilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.

Sanayileşme ve kalkınma politikalarında yabancı sermayeye biçilen rol, önemli bir tartışmayı beraberinde getirmekte olup, sermayenin ulusal niteliği ile uluslararası sermaye arasındaki rekabetin hangi ölçütlere göre düzenleneceği önem kazanmaktadır. Ayrıca ulusal ekonomik yapının, uluslararası rekabete uyum kapasitesinin nasıl arttırılacağı, özellikle kalkınma aşamasındaki ülkelerin çözmesi gereken en önemli sorunlardan birisidir. Yabancı sermayenin hangi koşullarda geleceği ve ne şartlar ile ülkeye katma değer sağlayacağı önem arz etmektedir. Uluslararası sistemde, yatırım yapılacak cazip bir ülke olmak ve yabancı sermaye yatırımları akışının sürekliliğini sağlamak için, ekonominin tüm imkânlarının seferber edilmesi, özellikle gelişmekte olan ülkelerin dış politika süreçlerini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu nedenle, bu çalışmada, Türkiye?deki yabancı sermaye hareketleri, teşvik amacı ile yapılan düzenlemeler, devletin etkinliği ve bu bağlamda yabancı sermaye hareketlerinin Türk dış politikası üzerindeki muhtemel etkileri ve bu etkilerin nasıl ve hangi yollarla giderilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.International capital movements have reached, in our time, to a stage at which it could affect the economic, political balances and the social standards of the countries. Technological developments and advances in the communication technology have paved the way for the free movements of the capital align with the free flow of goods and labor. The most significant aspects this process, mostly called as Globalism by various circles, is the dynamic character of the capital flow.The role in the foreign capital in the industrialization and development policies has brought a major debate on the public agenda. The ways to efficiently regulate the rivalry in between the national character of the capital and international capital have gaining importance. Furthermore, how national economic structure will be upgraded to a competitive level against the international capital seems as a major problem for developing countries. The terms and conditions that regulate the incoming of the international capital and the value added by them are of great importance. The political and economical mobilizations so as to be an alluring country for foreign investors and to ensure the stable inflow of the foreign capital have adverse effects to the foreign policies of developing countries. In this wean, this work will point out the regulations aimed at attracting foreign capital, the effectiveness of the Turkey as a state in this process and possible negative effects of the flow of foreign capital to Turkish Foreign Policy as well as the probable ways to remove those negative impacts.