Soğuk Savaş Dönemi sonrası özel askeri şirketler yoluyla yürütülen istihbarat faaliyetleri

Abstract

Bu çalışmanın temel konusunu, istihbaratın özelleşmesi olgusu oluşturmaktadır. İstihbaratın özelleşmesi; devletin, maliyet-etkinlik arayışı sonucu kimi alanlarda dış kaynak kullanımı yöntemiyle özel sektöre başvurması anlamını taşıyan ve liberal akım ile adını duyuran ?özelleştirme?nin gölgesinde tartışılan bir kavram olmanın çok daha ötesinde bir mana barındırmaktadır. Devletlerin dış politikalarının belirlenmesinin yanı sıra güvenlik stratejilerinin oluşturulmasında hayati önemi haiz istihbarat faaliyetlerinin, özellikle 11 Eylül saldırılarının ardından hızla devlet dışı aktörler aracılığıyla yürütülmeye başlanması, devletin değişen işlevlerinin yeniden masaya yatırılmasını gerekli kılmıştır. Bu bağlamda istihbarat faaliyetlerinin doğası gereği kamusal işlevler arasında olup olmadığı tartışılmıştır.Soğuk savaş sonrası dönemin getirdiği koşullara paralel olarak ortaya çıkan özel askeri şirketler, kısa sürede lojistik destekle başlayan faaliyetlerini harekât sahasına kaydırarak uluslararası sistemin savaşan aktörleri arasında yerlerini almışlardır. Temel yetenekleri ?savaşmak? olan bu şirketlerin, savaşın başlıca bileşenlerinden birini oluşturan istihbarat faaliyetlerine doğrudan ya da dolaylı olarak müdahil olmaları, istihbaratın özelleşmesi olgusuna yeni bir boyut kazandırmıştır. Bu çerçevede özel askeri şirketlerin yürüttükleri istihbarat faaliyetleri örneklerle açıklanmıştır.Hem özel askeri şirketlerin hem de istihbaratın özelleşmesi olgusunun en kapsamlı biçimde uygulama alanı bulduğu ülke Amerika Birleşik Devletleri olmuştur. Bu bağlamda konuya hukuksal temel oluşturacak mevzuat düzenlemelerinin en iyi örneklerine ABD uygulamalarında rastlanılmasından dolayı bu çalışma kapsamında yer verilen örnekler ABD'ye ait yasal düzenlemelerden derlenmiştir.Gelinen noktada, liberal söylemlerin, yasal boşlukların ve belirsiz tanımların desteğiyle büyüme imkânı yakalayan küresel sermaye, özellikle savaş hallerinde zaferin belirleyicisi olan istihbaratın temel aktörü olma yolunda ilerlemektedir.Anahtar Kelimeler: İstihbaratın Özelleşmesi, Dış Kaynak Kullanımı, Özel Askeri Şirketler, Temek Yetenek Yaklaşımı, Doğası Gereği Kamusal İşlevler.

The main basis of this thesis study is comprised of the privatization of intelligence phenomenon. Privatization of intelligence has meaning beyond a term to be evaluated in the shade of ?privatization? concept, which has hit the headlines after liberal ideas have prevailed the globe and also bears the meaning of government call for proposal to private sector due to the search for cost-effectiveness so as some functions to be conducted by way of outsourcing. That intelligence activities were began to be performed by non-state actors especially after September 11 attacks made it necessary for governmental functions to be discussed in detail. In this sense, the issue whether intelligence activities are inherently governmental or not is argued.Private military companies, shaped by the conditions resulting from post-cold war era, soon claimed its place among warring factions of international system, sliding swiftly from logistic support to field operations. Either directly or indirectly inclusion of these companies to intelligence activities has brought a new dimension to the phenomenon of privatization of intelligence, considering the core competence of these companies is ?to war?. Within this frame, intelligence activities carried out by private military companies are exemplified.Both private military companies and the phenomenon of privatization of intelligence have found the most comprehensive range of applications in United States of America. Since the best examples of legislative arrangements are encountered in American practices, the examples given within the scope of this study are compiled from American legal regulations.Eventually, the global capital, having captured the opportunity to develop with the support of liberal discourse, legal gaps and vague definitions, is on its way to becoming the main actor of intelligence.Key Words: Privatization of Intelligence, Outsourcing, Private Military Companies, Core Competence Approach, Inherently Governmental Functions.