Türkiye'nin Arap-İsrail çatışmasında öteki olarak İsrail algısı ve günümüz Ortadoğu politikasına yansımaları

Abstract

İsrail'in 27 Aralık 2008-18 Ocak 2009 tarihleri arasında Gazze'ye düzenlemiş olduğu Dökme Kuşun Harekâtı sonrasında Türkiye-İsrail ilişkileri, gözle görülür bir şekilde bozulmuş ve bunu izleyen süreçte iki ülke ilişkilerinde birbirini izleyen çok sayıda kriz yaşanmıştır. Araştırmada Türkiye'nin Arap-İsrail çatışmasında öteki olarak İsrail algısı ve günümüz Orta Doğu politikasına yansımaları incelenmiştir.Çalışmanın kuramsal çerçeve bölümünde kimliğin dış politika yapımındaki rolü ele alınmıştır. Bu kapsamda öncelikle, çalışmayı hedeflenen noktaya taşıyabileceği değerlendirilen inşacılık yaklaşımının tercih edilme gerekçeleri ortaya konulmuştur. Müteakiben ikinci aşamada, çalışmaya temel teşkil edecek olan, ?kimlik?, ?öteki? ve ?çıkar? gibi kavramlar ışığında; kimliğin dış politika yapımındaki etkileri saptanmaya çalışılmıştır.Bulgular ve yorum bölümünde ilk olarak Türkiye'de devlet kimliğinin inşa süreci incelenmiştir. Ardından Türk dış politikasında (TDP) geleneksellik ve dönüşüm konusuna değinilmiş ve bu kapsamda; TDP'ye yön veren etkenler, TDP'nin temel ilkeleri, TDP'de rejim unsuru ve AKP Hükümetleri'nin dış politika yaklaşımı incelenmiştir. Çalışmanın Türkiye-İsrail ilişkileri odaklı bölümünde ise öncelikle Türkiye-İsrail ilişkilerinin tarihsel arkaplanına değinilmiş, ardından da AKP Hükümetleri döneminde Türkiye-İsrail ilişkileri Türk yönetici seçkinlerin kimlik kavrayışları ışığında incelenmiştir.Sonuç ve değerlendirmeler bölümünde de çalışmanın önemli yerleri üzerinden tekrar geçilmiş ve çalışma sonucunda varılan hükümler belirtilmiştir. Çalışma tamamlandığında Türkiye-İsrail ilişkilerinde, özellikle 2009 yılından itibaren daha genel çerçevede ise AKP Hükümetleri döneminde yaşanan krizlerin, yönetici seçkinlerin değişen kimlik kavrayışlarının bir ürünü olduğu kanısına varılmıştır. Bu bağlamda, AKP Hükümetleri döneminde Orta Doğu eksenli dış politikalara ağırlık verilmesi ve bu kapsamda Türkiye'nin bölgedeki gelişmeleri yönlendiren ?merkez ülke? olma yönündeki girişimlerinin İsrail'in tek taraflı eylemleri ile sonuçsuz kalması, Türkiye-İsrail ilişkilerinde yaşanan krizlerin ortak paydası olarak saptanmıştır.

After The Operation Cast Lead which has held between 27 November 2008-18 Jenuary 2009, Turkish-İsraeli relations visibly disturbed. Process followed by a large number of succesive crisis in relations between those two countries. In this study Turkey?s perception of Israel as an ?other? according to the Arab-İsrael conflict and its reflections to Turkey?s Middle East policy were examined.In theoretical part of the study the role of identity on international politics was abstracted. Firstly, the reason why researcher choosed constructivism approach which should be the most proper for this study, were explained. Subsequently, in the perspective of the terms ?self?, ?other? and ?interest?, the effect of identity on international politics are examined.In the part of findings and paraphrase first, the construction of Turkey?s state identity was examined. After that, tradition and transformation of Turkish Foreign Policy was discussed. In this context; the factors leading Turkish foreign policy, basic principles of Turkish foreign policy and foreign policy approach of Justice and Devolopement Party (AKP), regime factor in Turkish foreign policy were investigated. In the part which focused on Turkish-Israeli relations, the historical background of Turkish-Israeli relations was discussed. Subsequently, the Turkish-Israeli relations in the light of the identity perception of Turkey?s political elites was investigated.In the result and evaluation part, the important parts of the study were re-mentioned and the arbitrament after the study were explained. At the end of the study, it?s concluded that the political crises between Turkey and Israel in the period after 2009 were resulted from the identity perception of political elites. In this context, the ?center state? goal of Justice and Developement Party was obstructed by Israel?s actions and just because of that Turkish political elite reacted firmly against those actions of Israel.