Tekrarlanan sevofluran anestezisinin yavru ve erişkin rat karaciğer ve böbrekleri üzerine etkilerinin araştırılması

Abstract

6. ÖZET Sevofluran, düşük kan gaz çözünürlüğü nedeniyle, hızlı etkili potent bir inhalasyon ajanıdır. Sevofluranın tekrarlanan uygulamaları toksik etkili olabilir. Bu toksik etkiler anestezik ajanın direk etkisinden olabileceği gibi, toksik ürünler oluşturduğu bilinen sodalaymın parçalanma ürünleri sonucunda da gelişebilir. Bu çalışmanın amacı, yavru ve erişkin ratlar da sodalaymlı ve sodalaymsız devrelerde tekrarlanan sevofluran anestezisinin, karaciğer ve böbrek üzerine etkilerini araştırmaktır. Çalışmada 57 Wistar cinsi rat kullanıldı. İlk olarak, iki ana grup (Grup erişkin ve Grup yavru) oluşturuldu. Bu gruplarda kendi aralarında üç gruba ayrıldılar. Grup (EO); Erişkin, sodalaymsız, % 100 O2 ile sevofluran uygulanan grup. Grup (ES); Erişkin, sodalaymlı, %100 O2 ile sevofluran anestezisi uygulanan grup. Grup (EK); %100 O2 verilen erişkin kontrol grubu. Grup (YO); Yavru, sodalaymsız, % 100 O2 ile sevofluran uygulanan grup. Grup (YS); Yavru, sodalaymlı, % 1 00 O2 ile sevofluran uygulanan grup. Grup (YK); %100 O2 verilen yavru kontrol grubu. Grup EO ve YO'ya %100 O2 ile sıra ile % 2.5- % 2.7 konsantrasyonda sevofluran uygulandı. Aynı doz karışımı, grup ES ve YS'de sodalaymdan geçirilerek uygulandı. Çalışmadaki ratlara, gün aşın toplam 5 kez olmak üzere 60 dakika tekrarlanan sevofluran anestezisi uygulandı. Kan örneklerinden BUN, kreatinin, SGOT, SGPT ve alkalen fosfataz değerleri elde edildi. 10. günde ratlar sakrifiye edildikten sonra ışık mikroskobisi altında değerlendirme için rat karaciğer ve böbrek dokuları elde edildi. İstastistiksel değerlendirmede Kruskal Wallis ve Anova testleri kullanıldı. Hem erişkin hem de yavru raflarda özellikle sodalaymlı grubda olmak üzere hepatik enzimler yükseldi. Karaciğer histopatolojik açıdan değerlendirildiğinde, istatistiksel olarak anlamlı olmayan minimal değişiklikler mevcuttu. %100 O2 ile sodalaymlı devrede uygulanan sevofluranın histopatolojik olarak karaciğer hasarım artırmadığı gözlendi. Sodalaymlı ve sodalaymsız anestezi grubunda BUN, kreatinin düzeylerindeki değişiklikler erişkin ratlarda anlamlı değildi. Yavru ratlarda sodalaymlı devrede sevofluran anestezisi uygulanan grupta, BUN ve kreatinin değerlerinde anlamlı artışlar bulundu. Sevofluran uygulanan yetişkin ve yavru ratlarda böbrek dokusundaki değişiklikler anlamlı idi. Yavru rat grubunda, sodalaymlı sevofluran anestezisi alan gruptaki böbrek dokusundaki değişiklikler sodalaymsız gruba göre daha fazla idi. 57Ortalama histopatolojik skora göre, tekrarlanan sevofluran anestezisinin karaciğere minimal etkileri olduğu kanaatine varıldı. Hepatik enzimlere göre değerlendirildiğinde yavru rat karaciğerlerinin, yetişkin ratlara göre daha fazla etkilendiğini gözlemledik. Tekrarlanan sevofluran anestezisinin, yavru ve erişkin rat böbrek dokularına toksik etkileri bulundu. Sevofluranın renal doku üzerindeki toksik etkileri özellikle sodalaymla sevofluran anestezisinde daha yüksek oranda bulundu. 58

7. SUMMARY Sevoflurane is a rapid acting, potent inhaled anaesthetic having rapid uptake and elimination due to a low blood gas partition coefficient. Recurrent exposure to sevoflurane can be toxic, which may be either with direct effect of this anaesthetic agent or with the degradation of sevoflurane by soda lime which is also known to produce toxic products. The aim of this study was to investigate the effect of repeated sevoflurane anaesthesia on kidney and liver in rats (neonatal and adult ) with or without soda lime. Fifty seven Wistar rats were used in the experiment. There were 2 main groups, (group E and group Y) which were then divided into three groups. Group E: EO (Without sodalime) ES (with Sodalime) EK (control) Group Y: YO (Without sodalime) YS (with sodalime) YK (control) Group YK and EK were the control groups. They received 100 % O2. Sevoflurane in 2.5 -2.7 % concentration with O2 (100 %) were administired directly in group EO and YO,.while the group ES and YS were applied the same gas mixture though the soda lime. Repeated anesthesia (five times) was applied to the animals for sixty minutes with two days intervals. Blood urea nitrogene, creatinin, SGOT, SGPT and ALP levels were assessed from the blood sample. Following sacrifice on the 10th day, kidneys and livers were obtained from the rats for examination using light microscopy for histopathological evaluation. For statististical analyses Anova and Kruskal-Wallis tests were used. Hepatic enzymes were increased both in adult and neonatal rats especially with soda lime. There were only minimal changes in histopathological evaluation of liver which was not statistically significant. We found that in the presence of soda lime, sevoflurane anaesthesia with 100 % oxygene did not increase histopathological damage to liver. The changes in blood urea nitrogene and creatinin levels were not significant in adult rats with or without soda lime. BUN and creatinin were significantly increased when sevoflurane anaesthesia was administired through soda lime in neonatal rats. The histopathological changes in renal tissues were significant in both adult and neonatal rats. In neonatal group, sevoflurane anaesthesia with soda lime affected renal tissue more than group YO. It was concluded that repeated exposure to sevoflurane has minimal effects in liver according to mean damage scor (O.H.S). We observed that neonatal rat livers were effected more than adult rats according toassessment of hepatic enzymes. 59Repeated exposure to sevoflurane has toxic effects on renal tissue of neonatal and adult rats. The toxic effects of sevoflurane on renal tissue were greater in neonatal rats especially when sevoflurane anaesthesic was administered through the sodalime. 60