Preoperatif uygulanan deksmedetomidinin endotrakeal entübasyona, analjezik ajan gereksinimine ve perioperatif hemodinamik stabiliteye etkileri

Abstract

7. ÖZET Bu çalışmada preoperatif intravenöz tek doz verilen deksmedetomidin'in, laringoskopi ve endotrakeal entübasyona karşı gelişen kardiyovasküler cevaba, anestezik ajan gereksinimine ve perioperatif hemodinamik stabiliteye etkileri araştırıldı. Yaşlan 18- 65 arasında değişen 50 olgu çalışmaya dahil edildi. Tüm olgulara premedikasyon amacı ile operasyondan 30 dakika önce 0.5 mg atropin intramusküler uygulandı. Olgular rastgele iki eşit gruba ayrıldı. Grup D'deki olgularal ug kg`1 deksmedetomidin 20 mi %0.9'luk serum fizyolojik SF içinde, Grup K'ya ise 20 ml SF intravenöz infüzyon şeklinde 5 dakikada verildi. İlaçların verilişini takiben 15 dakika süresince her 5 dakikada Ramsey sedasyon skorları kaydedildi. Her iki gruptaki olgulara 1 ug kg`1 fentanil verilip, 3 dakika preoksijenizasyon yapıldı. %2.5 tiyopental-sodyum kirpik refleksi kayboluncaya kadar verildi. Vekuronyum 0.1 mg kg`1 IV uygulanarak hastalar entübe edildiler. Anestezi idamesi %50:50, 02^0 ile sağlandı. Çalışmada belirlenen yüzeyel anestezi kriterleri görülen olgulara %0.3 konsantrasyonlarda sevofluran ilaveleri yapıldı. Vekuronyumun idamesi 0.025 mg kg`1 IV dozunda uygulandı. Sevofluran cerrahinin bitiminden 10 dak önce kesildi. N2O inhalasyonuna ise son sürüre kadar devam edildi. Rezidüel nöromusküler blok 1 mg neostigmin+0.5 mg atropin IV ile antagonize edilip, yeterli spontan solunumu olan, entübasyon tüpüne reaksiyon gösteren olgular ekstübe edildi. SAB, DAB, OAB, KAH ve SpÛ2 ölçümleri; kontrol, deksmedetomidin veya plasebo uygulanması süresince her 1 dakikada, indüksiy ona kadar 1, 5, 10, 15. dakikalarda, indüksiyon, entübasyon ve cilt insizyonundan sonra, operasyon periyodu boyunca her 5 dakikada bir ve ekstübasyondan sonra kaydedildi. Ekstübasyondan sonra her 5 dakikada bir Steward uyanma skoru bakılıp, 6 olan hemodinamik yönden stabil hastalar yoğun bakım ünitesine alındı. Vizüel analog skala (VAS) değeri 4 üzerinde olan olgulara ağrıları için Tenoksikam 20 mg IV, bulantıları içinde Metoklopramid HCL 10 mg IV yapıldı. Gruplar arasında demografik veriler ve operasyon süreleri açısından anlamlı fark yoktu (p>0.05). Hemodinamik parametreler değerlendirildiğinde, ilaç infüzyonu ile SAB, DAB, OAB ve KAH'ı deksmedetomidin grubunda istatistiksel olarak düşük bulundu (p<0.05). Deksmedetomidin grubunda trakeal entübasyona, cilt insizyonuna ve ekstübasyona yanıt daha az gözlenirken, aradaki fark istatistiki olarak anlamlı bulundu (p<0.05). Olguların ilaç verilme döneminin yaklaşık olarak 5. dakikasından sonra Grup D'de sedasyonda anlamlı bir artış gözlendi. Goldberg skalası ile değerlendirilen endotrakeal entübasyon kalitesi, Grup D için anlamlı olarak daha iyi bulundu (p<0.05). Deksmedetomidin grubunda kontrol grubuna göre indüksiyonda kullanılan tiyopental 43ihtiyacında %39 oranında, sevofiuran konsantrasyonunda %92 oranında azalma tespit edildi. Her iki grubun uyanma zamanları ve uyanma seviyeleri karşılaştırıldığında deksmedetomidin grubunda uyanma istatistiksel olarak anlamlı şekilde daha kaliteli ve hızlı idi (p<0.05). Her iki grupta görülen bradikardi sıklığı arasında anlamlı farka rastlanmadı. Deksmedetomidin grubunda kontrol grubuna göre anlamlı olarak daha az ağrı ve daha az oranda da analjezik ihtiyacı gözlendi. İki grup arasında bulantı sıklığı açısından anlamlı farklılık olmamasına rağmen, kusmada anlamlı azalma tesbit edildi. Sonuç olarak; deksmedetomidin ile sedasyon alan hastalar uyandınlabilir durumda olup, kontrol grubuna göre daha az anksiyete yaşamışlardır. Preoperatif intravenöz tek doz verilen deksmedetomidinin, laringoskopi ve endotrakeal entühasyona karşı gelişen kardiyovasküler cevabı büyük oranda baskıladığı, anestezik ajan gereksinimini önemli miktarda azalttığı görülmektedir. Klinik olarak yeterli sedasyona ulaşılmış, perioperatif hemodinamik stabilite sağlanmış, ilave analjezik gereksinimi önemli oranda azalmıştır. 44

8. SUMMARY In this study we evaluate the effect of dexmedetomidine on cardiovascular response resulted from laryngoscopy and endotracheal entubation, need for anesthetic agent and preoperative hemodynamic stability. 50 subjects whose age ranged from 18-65 were included in this study. 30 minutes preoperativelly, 0.5 mg atropine were injected intramusculary for all the subjects for premedication purposes. Subjects were divided to two groups equally. 1 ug kg`1 dexmedetomidine in 20 ml 0.9% serum physiologic were given for 5 minutes to D group, while 20 ml serum physiologic were infused intravenously at the same duration for K group. After drug administration, Ramsey sedation scale was applied at 5, 10 and 15 minutes. 1 (j.g kg`1 fentanyl were given for all the subjects and at the same time 3 minutes preoxygenation were performed. 2.5% thiopental-sodium was given until lash reflex disappeared. Entubation was done for all the subjects by IV vecuronium 0.1 mg kg`1. Anesthetic continuation was maintained by 50:50%, Û2.'N20 Sevoflouran of 0.3% concentration was added for subjects with shallow anesthetic criteria. Vecuronium continuation was given in 0.025 mg kg` IV doses. Sevoflouran was stoped before 10 minutes of the end of surgical operation. N2O inhalation continued until the final suture. Residual neuromuscular block was antagonized by 1 mg neostigmine and 0.5 mg atropine IV. At the same time we extubate the patients who showed reaction to entubation tube and who had sufficient spontaneous ventilation. SAB, DAB, OAB and SpÛ2 values were recorded at each minutes during control, dexmedetomidine and placebo application; at 1. 5.10. 15 minutes until induction; at each 5 minutes during entubation, after skin insicion and during operation, and after extubation. Steward awaking score was applied at each 5 minutes after extubation, and those patients who had score 6 and whose hemodynamic status was stable were admitted to intensive care unit. Tenoxicam (20 mg) IV for pain and metoclopromide HC1 (10 mg) IV for nausia, were administered to those who had visual analogue scale 4 or above. Regarding demographic values and operation time, there was no significant difference between groups (p>0.05). When the hemodynamic values were evaluated with infusion SAB, DAB, OAB and KAH valuese were significantly low in dexmedetomidine group (p<0.05). The response for tracheal intubation, skin insicion and entubation in dexmedetomidine group was low but inspite of this low lewel the difference between them was statistically significant (p<0.05). 5 minutes after drug instrumentation the sedation level of D group significantly increased. According to Goldberg scale the endotracheal entubation quality 45for D group was significantly better (p<0.05). During entubation the need for thiopental and sevoflouran concentration were decreased by 39% and 92% concequently in dexmedetomidine group when compared to control group. When we compared awaking time and awaking levels in dexmedetomidine group awaking was significantly faster and better (p<0.05). The difference in bradycardia frequency between the two groups was not significant. Pain level end the need for analgesics were significantly low in dexmedotomidine group when compared to control group. The frequency in nausia between two groups was not important statistically while voimiting decreased significantly. As a result; dexmedotomidine with sedated groups had ability to awake and had less anxiety when compared to control group. Preoperative single dose dexmedetomidine significantly supressed the cardiovascular responces that resulted from endotracheal entubation and laryngoscopy, at the same time significantly decreased the need for analgesia. Clinically a sufficient sedation and preoperative hemodynamic stability were achieved and need for added analgesics was decreased. 46