Normal ve bozuk glikoz toleranslı obez kadınlarda insülin direnci ve kontrol

Abstract

Obezite ve Cushing hastalığının çok sayıda benzer özellik göstermesi obezitede dehipotalamus hipofiz adrenal aksının aşırı uyarılmasının obezitenin ortaya çıkmasında alttayatan neden olduğunu düşündürmektedir. Genetik olarak duyarlı kişilerde stres sonucu aksınaşırı aktivitesini yol açtığı hiperkortizoleminin obezite oluşumunda önemli nedenlerden biriolabileceği düşünülmektedir.Bu çalışmada normal ve bozuk glikoz toleranslı kadınlarda sabah açlık kortizoldüzeyleri ile HOMA-IR ile tanımlanan insülin direnci indeksi arasındaki bağlantıincelenmiştir. Çalışmaya 21 normal, 17 bozuk glikoz toleranslı toplam 38 kadın hasta dahiledildi. Normal glukoz toleranslı obezlerde sabah açlık kortizolü ile insülin direnci arasındakorelasyon bulunmazken bozuk glukoz toleranslı obezlerde sabah açlık kortizolü ile insülindirenci arasında sıkı korelasyon olduğu saptandı.Obezite artmış kortizol yapımı ile karakterize olmasına karşın obezlerde aynı zamandakortizolün fraksiyonel dönüşümü de artmıştır. Bu nedenden dolayıdır ki obezlerde plazmakortizol düzeyleri normal kilolu kişilere göre normal ya da düşük-normal düzeylerde bulunur.Bununla birlikte artmış sabah açlık plazma kortizol düzeyleri metabolik sendromlu hastalardainsülin direnci ve bozuk glukoz toleransı ile yakın ilişkili bulunmuştur. Bozuk glukoztoleranslı kişilerde sabah saatlerinde glukoz toleransı tip 2 diabetiklere benzer şekilde dahaçok bozulmuşken akşam saatlerinde glukoz toleransı sağlıklı kişilerden farksız bulunmuştur.Bozuk glukoz toleranslı kişilerdeki bu farklılığın sabah saatlerinde aksın aşırı uyarılmasına vesonuç olarak başta kortizol olmak üzere kontrinsüliner hormonların sekresyonunun artmasınabağlı olabileceği düşünülmektedir. Bizim çalışmamızda sabah açlık plazma kortizolü ileinsülin direnci arasında sadece bozuk glukoz toleranslı obezlerde korelasyon bulunmasıburaya kadar bahsedilen bulgulara paraleldir. Aksın sabah saatlerinde bozuk glukoz toleranslıhastalarda normal glukoz toleranslı obezlerden daha aktif olduğunu ancak aynı zamandaartmış periferik kortizol klirensi nedeni ile her iki grup arasında plazma kortizolü açısındanfark olmadığını düşünmekteyiz.Sonuç olarak aks aktivitesindeki artışın bozuk glukoz toleranslı kadınlarda insülindirencinin önemli bir nedeni olabileceğini düşünmekteyiz.

Obesity has many similarities with Cushing?s disease which has led to suggestionthat hypothalamus-pituitary-adrenal axis (HPA) over activation may be underlyingmechanism. As a consequence of stress, stimulated HPA axis accepts as a cause ofhypercortisolemia in genetically sensitive patients and that may be one of the reasons ofobesity.In this study we have investigated the relationships between fasting morningcortisol and insulin resistance defined as HOMA-IR in obese women with normal andimpaired glucose tolerance. We enrolled total 38 patients; 21 with normal and 17 withimpaired glucose tolerance. While we did not find any correlation between fastingmorning cortisol and insulin resistance in normal glucose tolerant patients but there wasa strong correlation between fasting morning cortisol and insulin resistance in impairedglucose tolerant patients.Although obesity is characterized by increased production of cortisol rate, fractionalturnover rate of cortisol is increased in obesity too. Because of this circulating plasmacortisol level is normal or lower normal according to normal weight subjects. Howeverincreased fasting morning plasma cortisol level is associated with glucose intoleranceand insulin resistance in patients with metabolic syndrome. In patients with impairedglucose tolerance, there is diminished glucose tolerance in morning as type 2 diabetespatients but glucose tolerance is same with normal glucose tolerance patients in theevening. This difference in impaired glucose tolerance patients could be due to overactivation of axis and increased secretion of the contrinsuliner hormones especiallycortisol in the morning. We found parallel result with these data that there wascorrelation between fasting plasma cortisol levels and insulin resistance only in patientswith impaired glucose tolerance. The axis may be more active in patients with impairedglucose tolerance than patients with normal glucose tolerance but because of increasedperipheral clearance of cortisol there is no difference between both groups of plasmacortisol.We conclude that axis over activity may be one of the most important reasons ofincreased insulin resistance in impaired glucose tolerant obese women.