Konya il merkezindeki sağlık ocaklarının verimliliğinin değerlendirilmesi

Abstract

Sağlık Hizmetlerinde çıktıları ölçmek zordur. Birinci basamak sağlık kuruluşlarında verimlilik ve performans ölçümünde kullanılacak standart bir yöntem ve araç yoktur. Sağlık hizmetlerinin değerlendirilmesi mevcut durumu ortaya koyduğu gibi, sunulacak hizmetin planlanmasında da yol göstericidir. Birinci basamak sağlık kuruluşlarının performans değerlendirmesi kaynakların etkili kullanımı konusunda yol gösterici olabilir. Tanımlayıcı tipte olan bu çalışma ile Konya il merkezinde faal olarak çalışan 33 sağlık ocağının verimliliklerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada yeni veri toplanmamış, sağlık ocaklarının 2007?2008 yıllarına ait rutin hizmet verilerinin ortalamaları kullanılmıştır. Temel sağlık İstatistikler Modülü (TSİM) dahilinde sağlık kuruluşlarının sağlık müdürlüğüne gönderdiği formlar veri kaynağı olarak kullanılmıştır. Veriler girdi ve çıktı değişkenleri olarak sınıflandırılmıştır. Performans değerlendirmesinde girdi yönelimli Veri Zarflama Analizi (VZA) yöntemi kullanılmıştır. Teknik verimlilik puanı ?1? olan sağlık ocakları verimli olarak kabul edilmiştir. Çalışmada uygulanan modele göre sağlık ocaklarının 13 (%39.39)'ü teknik olarak tam verimli çıkmıştır. 5 sağlık ocağının teknik verimlilik puanı 0.900 ile 0.999 arasında çıkmıştır. Girdi fazlalığı olan sağlık ocağı sayısı çıktı eksiği olan sağlık ocağı sayısından fazladır. Sağlık ocaklarının çıktıları arasındaki fark girdileri arasındaki farktan daha azdır. Sağlık ocakları arasında verimlilik farkı çıktılardan ziyade girdilerdeki farktan kaynaklanmaktadır. Sağlık hizmeti yöneticileri benzer yöntemlerle aynı veya farklı değişkenleri kullanarak sağlık kuruluşlarının performanslarını değerlendirebilir ve sağlık kuruluşlarında verimli-verimsiz ayrımı yaparak, verimsizlik nedenlerini ortaya koyabilir. Bu yöntem hizmetlerin planlanmasında yöneticilere yol gösterici olabilir.

İt is difficult to measure health related outcomes. There is no standard method or tool for evaluating the performance and efficiency of primary health care services. Assessment methods used in developed countries have not been successful in developing countries. Assessment of health systems enables the appariasal of the current situation and further assists with planning future services. Evaluating teh performance of primary Health care services can provide using resources efficiently. We aimed to appraise efficiency of 33 health centers in Konya- center with this descriptive study. Study did not include any primary data collection; instead, analyses were made using secondary data, which includes 2007-2008 health recording system of the health centers. We used Module of Fundamental Health Statistics (MFHS)s forms which were sended from health centers to health directorate. Data were grouped as ?incomes? and ?outcomes? variables. Data Envelopment Analysis (DEA) method with income direction was used for evaluating performance. Health centers whose technic efficiency score ?1? were admitted as efficient Health centers. According to the model developed in this study: 13 of health centers (39.39 %) are assassed technically full efficient. Five of health centers technic efficiency score was between 0.900 and 0.999. Number of health centers with input excess is higher than number of health centers with output deficient. The difference between output less than the difference between input in health centers. The difference between efficiency in health centers is arised from the difference between inputs rather than outputs. Directors of health centers can assess performance of health centers with these methods using same or different variables. Also they can distinguish the ?efficient? and ?inefficient? health centers and identify the reasons for inefficiency. This method can be leader for directors to plan health services.