Hemodiyaliz ve periton diyalizi hastalarının koroner arter kalsifikasyonu yönünden karşılaştırılması ve koroner arter kalsifikasyonunun kemik mineral dansitometri değerleri ve inflamasyonla ilişkisinin araştırılması

Abstract

Amaç: Koroner arter kalsifikasyonu hemodiyalize giren üremik hastalarda aterosklerotik vasküler hastalığın ciddiyetinin bir göstergesidir ve kardiyovasküler olayları predikte edebilir. Son dönem böbrek yetersizliği gelişen hastalarda vasküler kalsifikasyon ve osteoporoz yaygın olarak gözlenmektedir. Vasküler kalsifikasyon mekanizmasında inflamasyon ve oksidatif stresin önemli olduğu gösterilmiştir. Fetuin-A, vasküler kalsifikasyon inhibitörü olarak bulunmuş ve SDBY'li hastalarda serum fetuin-A düzeyinin ileri derecede düşük olduğu tespit edilmiştir. Çalışmamızın amacı PD ve HD hastalarında koroner arter kalsifikasyonu, kemik mineral dansitometresi, inflamatuar markırlar (IL-6,TNF-?), oksidatif stres göstergesi olan nitrotirosin ve serum fetuin-A düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir.Gereç ve yöntem: Bu çalışmaya 46 periton diyalizi ve 34 hemodiyaliz hastası alınmıştır. Hastalara multi slice bilgisayarlı tomografi ile koroner arter kalsiyum skorlaması ve dual enerji X-ışını absorpsiyometri tekniği ile KMD analizi yapıldı. KAKS değerlerine göre hastalar Grup 1 (KAKS 0), Grup 2 (KAKS: 1-99), Grup 3 (KAKS:100-399) ve Grup 4(KAKS: ?400) olmak üzere 4 gruba ayrıldı. Hastalar femur t skoru ?2.0'nin altında olan bireyler grup 1, -2.0 üzerinde olan bireyler grup 2 olarak ele alındı. Hastaların venöz kan örnekleri serumları ayrıldıktan sonra epondorf tüpelerde -80 ºC'de saklanıp; nitrotirosin, fetüin-A, IL-6 ve TNF? çalışıldı. Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi biyokimya ve hematoloji laboratuvarında tam kan, elektrolitler, CRP, PTH, ferritin ve lipid profili çalışıldı. Veriler SPSS (statistics programme for social scientists) bilgisayar programının 17.0 versiyonu ile bilgisayar ortamına aktarıldı. Bulgular ortalama ± standart sapma ve % oranıyla gösterildi. Normal dağılıma uygunluk analizleri yapıldı. Ikili grupların karşılaştırılmasında descriptif testlerle ortalama ve standart sapmalar tespit edildikten sonra Freidman testi ile grup analizleri yapıldı. İki oranın karşılaştırılmasında Fischer Exact testi ve Ki-Kare testi kullanıldı.Bulgular: Çalışmamıza 46 PD ve 34 HD hastası olmak üzere 80 hasta dahil edilmiştir. PD hastalarının 28'i erkek ve 18'i kadınken; HD hastalarının 20'si erkek 14'ü kadındı. Hastaların ortalama yaşları sırasıyla; 50,43± 15 yıl ve 47,74± 12,33 yıldı. Çalışmaya katılan PD ve HD hastalarının dermografik özellikleri arasında fark yoktu. PD ve HD hastalarında yaş ve diyaliz süresi arasında istatiksel olarak anlamlı ilişki bulundu (Sırasıyla p:0,012; p:0,00). Yaş ve diyaliz süresi artıkça KAKS'da artıyordu. PD ve HD hastalarında fetüin-A ile KAKS arasında negative korelasyon bulundu (Sırasıyla p:0,00; p:0,00). Fetüin-A azaldıkça KAKS artmaktaydı. PD ve HD hastalarında, inflamatuar markırlarla KAKS arasında ilişki bulunmadı. Nitrotrosin düzeyi sadece PD hastalarında KAKS ile ilişkili bulundu (p: 0,031). Nitrotirosin düzeyi artıkça KAKS azalmaktaydı. Femur T değerleri tüm hasta grubunda ve PD grubunda KAKS ile ilişkili bulundu (Sırasıyla p:0,42; p: 0,043). Femur t değeri azaldıkça KAKS artmaktaydı.Sonuç: PD ve HD hastalarında yaş, diyaliz süresi, fetüin-A düzeyi KAKS ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. PD ve HD hastalarında farklı patolojik mekanizmaların KAK gelişiminde etkili olabileceği düşünülmüştür. Tüm hastalarda KAKS ile femur t değeri arasında anlamlı ilişki bulunmuştur (p:0,039 ). Femur T değeri azaldıkça KAKS değerinin artığı tespit edildi. Ayrıca femur T değeri ile KAKS skoru arasında PD hastalarında da anlamlı ilişki bulunmuştur (p:0,043). Femur T değerinin KAKS skoru ile ilşkisi bu değerin karjdiyovasküler riskleri değerlendirme de anlamlı olabileceğini akla getirmektedir.Anahtar kelimeler: Periton diyalizi, hemodiyaliz, vasküler kalsifikasyon, kemik mineral dansitesi, fetuin-A, nitrotirosin, IL-6, TNF-?

Aim: Calcification of coronary vessels is an indicator of the seriousness of atherosclerotic vascular disease in patients taking hemodialysis and it can predict the cardiovascular events. In the patients of end stage renal failure, vascular calcification and osteoporosis are commonly seen. It is shown that inflamation and oxidative stress are important factors in the mechanism of vascular calcification. Fetuin-A has been found to be a vascular calcification inhibitor and its level is significantly low in end stage renal failure patients. The aim of our study is to investigate the relation between coronary artery calcification, bone mineral density, inflamatory markers (IL-6,TNF- ? ),serum feutin levels and nitrotyrosin , that is a marker of oxidative stressin PD and HD patients.Methods and materials: 46 peritoneal dialysis and 34 hemodialysis patients are included in that study. Coronary artery calcification scoring is made by multi slice computed tomography and BMD analysis is made by dual energy X-ray absorbsiometry technic. Patients are divided into 4 groups according to their CACS values as Group 1 (CACS: 0), Group 2 (CACS:1-99), Group 3 (CACS:100-399) and Group 4 (CACS: ?400).The patients are dealed as the ones with t score less than-2 in group1,and the ones with t score more than -2 in group 2.Venous blood samples are protected in tubes at -80 ºC after the seperation of the serums and levels of nitrotyrosin, feutin-A, IL-6 and TNF? are studied. Complete blood count, electrolytes, CRP, PTH, ferritin and lipid profiles are studied in biochemistry and hematology laboratories of Selcuk University Meram School of Medicine. The data is transferred to the computer by SPSS (statistics programme for social scientists)17.0.Findings are shown by medial ±, Standard deviation and % ratio. Correspondence analysis for normal distribution is made. Forcomparision of binary groups, group analysis is made by Freidman test after determining medians and Standard deviations by descriptive tests. For comparision of two ratios Fischer Exact test and Chi-Square test are used.Findings: 80 patients, of which 46 PD and 34 HD patients, are included in the study. While 28 of PD patients were males and 18 of PD patients were females;20 of HD patients were males and 14 were females. Average ages of patients were 50,43± 15 yıl ve 47,74± 12,33, respectively.There were no differences in demographic specialities of PD and HD patients. Statistically significant relation was found between the ages and duration of dialysis in PD and HD patients (p:0,012; p:0,00,respectively). As age and duration of dialysis increased, CACS also increased. Negative correlation was found between fetuin-A, and CACS in PD and HD patients (p:0,00; p:0,00, respectively). No relation was found between inflamatory markers and KAKS. There was a relation between nitrotyrosin and CACS in only PD patients (p: 0,031). As nitrotyrosin increased CACS dicreased. Femur t values were in relation with CACS in all patient groups and PD group (p:0,42; p: 0,043,respectively). As femur t value decreased CACS increased.Conclusion: Age, duration of dialysis, fetuin-A level are found to be related to KAKS in PD and HD patients. It is thought that different pathological mechanisms can be effective in development of CAC in PD and HD patients. Significant relation is found between CACS and femur t values in all patients (p:0,039 ). It is found that as femur t value decreased CACS value increased. And also significant relation is found between femur t value and CACS score in PD patients (p:0,043). The relation of femur t value and CACS score makes us think that, this value can be important in evaluation of cardiovascular risks.Key Words: Periton dialysis, hemodialysis, vascular calcification, bone mineral density, fetuin-A, nitrotyrosin, IL-6, TNF-?