Atorvastatin'in koroner arter baypas cerrahisinde bilişsel fonksiyonlara etkinliğinin araştırılması

Abstract

Amaç: KPB teknolojisindeki ilerlemelere paralel olarak gelişen yoğun bakım tedavi prensipleri açık kalp cerrahisi sonrası yaşam süresini belirgin olarak arttırmıştır. Ancak ilerlemiş teknolojik gelişmelere rağmen sık olarak görülen serebral komplikasyonlar kalp ameliyatlarını takiben ortaya çıkan morbidite ve defisitlerin büyük kısmından sorumludur. Görülebilecek nörolojik komplikasyonlar kognitif değişikliklerden geçici iskemik atak, ensefalopati, nöbet ve inmeye kadar geniş spekturum gösterir. Son zamanlarda beyinden kaynaklanan spesifik proteinler olan; S-100ß protein ve nöron spesifik enolaz (NSE) nörobiyokimyasal belirteç olarak oldukça dikkat çekmiştir. Statinlerin kanıtlanmış pleiotropik etkilerinin koroner arter baypas cerrahisinde bilişsel fonksiyonlara etkinliğini araştırdık.Gereç ve Yöntem: Elektif KABGO uygulanacak 60 hasta iki gruba ayrıldı. Grup I: Preoperatif en az 7 gün süreyle 40mg/gün atorvastatin tedavisi almakta olup LDL-K değeri ?100 olan 30 hasta ve Grup II: Preoperatif herhangi bir antihiperlipidemik tedavi almayan LDL-K değeri <100 olan 30 hasta (kontrol grup). Preoperatif dönemde, postoperatif ikinci günde, postoperatif üçüncü ayda Nöroloji kliniği tarafından bilişsel fonksiyonlar üzerine uygulanan testlerle bilişsel fonksiyonların değerlendirilmesi yapıldı. Serum NSE, S-100ß proteinlerine preoperatif (indüksiyonda), intraoperatif (pompaya girilmesinin 10. dakikasında), postoperatif (48.saatte) bakmak için kan örnekleri alındı. Tüm hastalar KPB eşliğinde ameliyat edildi.Bulgular: Her iki grupta da preoperatif demografik veriler açısından farklılık yoktu. Hastaların peroperatif dönemde yapılan Stroop testinin III. ve IV. bölümlerinin preoperatif, postoperatif 2. gün muayeneleriyle III. bölümün postoperatif 3. ay muaynesinde istatistiksel açıdan anlamlılık gözlenmiştir (p<0,05). Atorvastatin almayan kontrol grubunun Stroop testinin III. bölümünün preoperatif, postoperatif 48.saat ve 3.ay muyanelerinde, atorvastatin alan gruba göre 5saniye, yine kontrol grubunda IV. bölümün preoperatif (8saniye), postoperatif 48.saat (7saniye) muayenelerinde atorvastatin almayan kontrol grubunda Stroop testinin bu bölümlerinde testi cevaplama hızının daha hızlı olduğu gözlendi. S-100ß proteininin atorvastatin alan grupta anestezi indüksiyonunda (22 birimlik düşme) ve postoperatif 48. saatteki (30 birimlik düşme) değerleri atorvastatin almayan kontrol grubuna göre istatistiksel açıdan anlamlı olacak şekilde düşük çıktı (p<0,05).Sonuç: Sonuç olarak preoperatif atorvastatin tedavisi KABGO'da S-100ß proteininin ameliyat öncesi ve iki gün sonraki değerlerinde anlamlı düşüş sağlamıştır. Ancak nörokognitif fonksiyonları değerlendirme de uygulanan stroop testinin 3. ve 4. bölümlerinde atorvastatin almayan gruptaki hastalarda testi cevaplama hızlarının daha iyi olduğu gözlenmiştir. Nörokognitif fonksiyonlardaki etkilenmenin multifaktöriyel olduğu görüşünden hareketle daha izole hasta gruplarında, daha fazla hasta üzerinde ve preoperatif dönemde ne kadar süre önce, hangi dozda atorvastatin başlanılması gerektiği konusunda yeni çalışmalara ihtiyaç vardır.Anahtar Kelimeler: Atorvastatin, Koroner arter baypas cerrahisi, bilişsel fonksiyonlar

Objective ; Principals of intensive care unit together with improvements in cardiopulmonary bypass techniques increased life expectancy following open heart surgery. However, cerebral complications still constitute the majority of morbidity and deficits following heart surgery. These neurological complications include cognitive dysfunction, transient ischemic attack, encephalopathy, seizures and even stroke. Recently, there has been much interest on specific proteins secreted from brain such as S-100B protein and neuron specific enolase (NSE). We investigated the pleiotropic effects of statins on cognitive functions on patients undergoing coronary artery bypass surgery.Material and Methods; 60 patients scheduled for CABGO are separated into two groups. Group I; 30 patients received atorvastatin 40mg daily at least 7 days preoperatively and LDL-C ?100mg/dl and Group II : 30 patients taking no antihyperlipidemic therapy and LDL-C <100 mg/dL (control group). Evaluation of cognitive functions with tests was performed on preoperatively, postoperative second day and third month. Blood samples were taken for serum NSE, S-100beta proteins at induction preoperatively, intraoperatively (on the tenth minute after pump) and postoperative 48th hour. All patients were operated under CPB.Results; Both groups had similar demographic properties. There was a significant difference on the II. And IV. Part of the stroop test performed preoperatively and postoperative 2. Day and III.part for the postoperative 3th month (p<0, 05). Control group III. Part of the stroop test preoperative, postoperative 48. Hour and 3rd monthConclusion ; Preoperative atorvastatin therapy resulted in significant decrease in S-100ß protein preoperatively and after 48 hour. However, 3rd and 4th parts of the stroop test used for neurocognitive functions, showed better results in patients who did not take atorvastatin preoperatively. As alterations in neurocognitive functions are altered by multiple mechanisms, we need larger trials involving more patients and evaluating how long and in which dose atorvastatin proves effective.Key words; atorvastatin, coronary artery bypass surgery, cognitive functions.