Altı-yirmidört aylık çocuklarda demir desteği kullanımının, anne sütü alımının ve demirden zengin ek gıda ile beslenmenin demir eksikliği, demir eksikliği anemisi ve büyüme parametreleri üzerine etkisi

Abstract

Giriş: Demir eksikliği (DE) tüm dünyada en yaygın görülen mikronutrient eksikliğidir. Çocuklar büyümeye devam ettikleri için daha fazla demire ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle çocuklar DE ve demir eksikliği anemisi (DEA) açısından daha büyük risk altındadırlar. Bu çalışma; 6-24 aylık çocuklarda demir suplementasyonunun doğru önerilip önerilmediği, suplementasyonun doğru uygulanıp uygulanmadığı ve suplementasyon uygulanması, suplementasyonun doğru kullanılması, anne sütü ve demir açısından yeterli düzeyde ek gıda alım düzeyleri ile bunların DE, DEA ve büyüme gelişme üzerine etkilerinin araştırılmasını amaçlamaktadır.Yöntem: NEÜ Meram Tıp Fakültesi Genel Pediatri polikliniğine 01/01/2018 ile 01/02/2019 tarihleri arasında başvuran 6-24 ay yaş aralığında ki hastaların kayıtlarının retrospektif olarak incelenmesi ve bu hastaların ailelerine anket uygulananarak gerçekleştirilmiştir.Bulgular: Çalışmaya 204 hasta dahil edildi. Bu hastalardan 91' i kız ve 113' ü erkekti. Medyan yaş 14 aydı. Çalışmamızda DE sıklığı %53.9 (n=110) ve DEA oranı ise %34,8 (n=71) olarak bulundu. Proflaksi önerilme oranı %95,1' ken proflaksi kullanma oranı % 70 olarak tespit edildi. Proflaksi kullanan hastaların ise sadece %20,5' i proflaksiyi doğru kullanıyordu. Proflaksi kullanmamak, proflaksiyi yanlış kullanmak, yetersiz anne sütü alımı ve demirden zengin ek gıda alımının yetersiz olması; faktörlerinin tamamının DE ve DEA sıklığını arttırdığı tespit edildi (p<0,005) . DE ve DEA açısından sayılan risk faktörleri içerisinde en fazla etkili olanı proflaksi kullanmamak olarak tespit edildi (p<0,005) .Ayrıca DE ve DEA olan hastaların vücut ağırlıkları olmayan hastalara göre daha düşük olduğu görülmüştür (p<0,005) . Tartışma: Sağık Bakanlığının 2011 yılında yayınladığı raporda; 6-17 ay yaş aralığındaki 3076 çocuk ve annesinin katıldığı bir çalışmada kan örneği alınan 2363 çocukta DEA sıklığı %6,3 olarak sunulmaktadır. Aynı çalışmada DE oranı %28,7 olarak bulunmuştur. Bu çalışmada anemi hemoglobin değerinin 11,5 gr/dl' den az olması olarak kabul edilmiştir. Çalışmamızda DE ve DEA oranı oldukça yüksektir. Biz çalışmamızda anemi için 11 gr/dl' nin altındaki hemoglobin değerleri kabul edildi. Anemi oranın yüksek olması çalışmamızın hastaneye başvuran hastaları kapsaması olabilir. Ancak DE ve DEA oranının yükseklğini sadece bu duruma bağlamak doğru değildir. Çünkü çalışmamızda proflaksi kullanma oranının düşüklüğünün de bu yüksek oranlara etki ettiği kanısındayız.Sonuç: Proflaksinin DEA önlemede son derece etkin olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle proflaksinin doğru bir şekilde uygulanmasının teşvik edilmesi ve proflaksi kullanım oranının arttırılması DE ve DEA önlemede en ömemli strateji olmalıdır. Bunun yanında anne sütü almak ve 4-6 ay aralığında ek gıdalar ile çocuğu desteklanmesi önemlidir. Anne tüm bu faktörleri etkilemektedir, anne eğitimi önemlidir.

Introduction: Iron deficiency (ID) is the most common micronutrient deficiency worldwide. Children need iron more, as they continue to grow. Therefore, children are at higher risk of ID and iron-deficiency anemia (IDA). This study aims investigation of whether iron supplementation is appropriately recommended, whether supplementation is appropriately practiced, appropriate use of supplements, levels of human milk and additional food intake with sufficient amount of iron, as well as their effects on ID, IDA and development-growth in children aged 6-24 months.Method: It was conducted through retrospective examination of the records of the patients aged 6-24 months who admitted to NEU Meram Faculty of Medicine General Pediatrics Outpatient Clinic between 01/01/2019 and 01/02/2019 and through questionnaires filled by families of these patients. Results: 204 patients were included in the study. Of these patients; 91 were female and 113 were male. The median age was 14 months. In our study, prevalence of ID was determined to be 53.9% (n: 110) and ratio of IDA was determined to be 34.8% (n: 71). Ratio of recommendation of prophylaxis was 95.1%, whereas ratio of being on prophylaxis was determined to be 70%. Only 20.5% of the patients on prophylaxis were using appropriately. Not using prophylaxis, inappropriate use of prophylaxis, insufficient intake of human milk and insufficient intake of additional iron-rich foods were all determined to increase prevalence of ID and IDA (p<0,005) . The most effective risk factor for ID and IDA was determined to be not using prophylaxis (p<0,005). Furthermore, body weights of patients with ID and IDA were found to be lower compared to the patients without ID and IDA (p<0,005) . Discussion: In the 2011 report published by Ministry of Health, prevalence of IDA was represented to be 6.3% in 2363 children in a study that included 3076 children aged 6-17 months and their mothers. In the same study, ratio of ID was determined to be 28.7%. In this study, anemia was considered as hemoglobin levels lower than 11.5 g/dl. In our study, ratio of ID and IDA is very high. We considered anemia as hemoglobin levels lower than 11 g/dl. High ratio of anemia can be due to inclusion of the patients admitted to hospital. However, it is not accurate to attribute high ratio of ID and IDA only to this condition. Because, we are of the opinion that low ratio of use of prophylaxis has also influenced these high ratios.Conclusion: Prophylaxis has been determined to be extremely effective in prevention of IDA. Thus, promotion of appropriate use of prophylaxis and increasing ratio of use of prophylaxis should be the most important strategy in preventing ID and IDA. In addition to this, intake of human milk and supplementation of children with additional foods between 4-6 months are important. Mother influences all these factors and, hence, training of mothers is important.