Мемдух Шевкет Эсендалдын өмүрү, Чыгармачылыгы : `Бир кучак гүл` аңгемесин кыргыз тилине которуу жана анализдөө

Abstract

Türk Edebiyatına yeni tarz hikayeler kazandıran Memduh Şevket Esendal hemedebiyat alanında, hem siyasette başarılı olmuştur. Fakat, hayatını tamamen hikaye yazmayaadayamamıştır, çünkü onun hariçteki görevi buna müsait olmamıştır. Yazar hikayeleri dışındaromanlar da yazmıştır.1920 yıllarına kadar Maupassant tarzı hikaye yazan Meşe (Memduh Şevket Esendal),Bakü Mümessilliğine atandıktan sonra, orda rus dilini öğrenir, dolayısıyla Rus edebiyatınınbüyük tenkitçi yazarı Anton Pavloviç Çehov'u tanır ve onun tarzında eserler yaratmayabaşlar. Böylelikle, Türk edebiyatına yeni hikaye tarzı getirmekle, büyük katkıda bulunur.Maupassant tarzında eser yazarken pek de başarılı olamayan Esendal, Çehov tarzını çokbeğenmiş ve ard-arda eserler yaratmış. Fakat başarılı hariciyeciyi Kabül Mümessilliğigörevine gönderdikleri yıllar, yazarımızın suskunluk zamanı olmuştur. Bunlar da TürkEdebiyatının büyük kayıbıdır.Hayatı boyunca üç tane roman (Miras, Vassaf Bey, Ayaşlı ile Kiracıları) yazmıştır.«Miras» milli romandır, «Vassaf Bey» ise, hem ferdin hem de toplumun saadetine zeminhazırlayacak olan sağlam ve sağlıklı bir ''çekirdek aile'' nin kuruluş hikayesidir. «Ayaşlı ileKiracıları», Türk toplumunun yaklaşık bir asırdır içinde yaşayageldiği kıymet hükümlerindekiçözülme, yozlaşma vetiresinin ferdi, aileyi; dolayısıyla, toplumu hangi noktaya sürüklemişolduğunu dikkatlere sunma gayretinin romanıdır.Yukarda da belirttiğim gibi Esendal, Çehov tarzında eser yazmış, ama ondaki ''acıtenkitçi gerçekçilik''i hiç bir zaman benimsememiştir. Sonuç itibariyle Memduh Şevketkonuları; ''gündelik yaşayış içinden'' alma, ''yaşama üstü olaylar'a yer vermeme,''açıklama'' tarzına baş vurmama, ''olayı bitmiş olarak arkasından değil, olurken verme''dir.Kısacası bu çalışma dört bölümden ibarettir.1. bölümde Memduh Şevket Esendal'ın hayatı, ailesi, doğumu, çocukluğu,öğrencilik, gençlik, olgunluk yıllarını anlatılmaktadır.2. bölümde Memduh Şevket Esendal'ın sanatı, edebiyattaki yeri ifadeedilir.3. bölümde yazarın eserlerinin tanıtımı yer almaktadır4. bölümde ise, ''Hayat ne tatlı'' eserinin Kırgız Türkçesine aktarmasıverilmiştir.120120Şu dört bölümden oluşan tez araştırmamın amacı Türkiye'deki TürkEdebiyatının büyük yazarı ve Türk halkının ünlü siyasetcisi Memduh ŞevketEsendal'ı Kırgız okuyucularına tanıtmaktır.

.