КЫРГЫЗСТАНДАГЫ ЭЛ АРАЛЫК ДОНОР УЮМДАРДЫН РОЛУ, МААНИСИ ЖАНА ИШМЕРДИГИ

Abstract

Sovyet döneminde Kırgız ekonomisinin önemli kısmı Sovyetler Birliği'ningenel devlet harcamalarının karşılanması için tahsis edilen kaynakların dağılımınason derece bağlıydı. SSCB'nin dağılmasıyla bu gibi sübvansyonların durmasıülkenin sosyo-ekonomik yaşamını negatif etkilemiştir. Ayrıca Kırgızistanbağımsızlığını ilan ettiği anda piyasa ekonomisi koşullarına uygun devletmekanizması, mevzuat sistemi, gelişmiş enstitüler, vasıflı yönetim kadrolarına sahipdeğildi. Dolayısıyla bu gibi eksiklikleri ortadan kaldırmak amacıyla piyasaekonomisine geзiş sürecinde makroekonomik istikrara ulaşmak için Kırgızistandonor topluluğu ile işbirliği yapmak ve dış kaynakları kullanmak zorunda kalmıştı.Uluslararası donör kuruluşlar Kırgızistan'a üç ana yönde yardımgöstermektedir: program yardımı (yapısal reformları uygulamaya yönelik), yatırımyardımı (ekonominin ayrı sektörlerinde yatırım projelerinin finanslandırılmasınadönük) ve teknik yardım (ekipman, yeni teknolojiler, danışmanlık hizmetleri, eğitimprogramları, deneyim paylaşımı v.s.)Halen Kırgızistan'da bir çok sayıda uluslararası donor kuruluşlarıntemsilcilikleri faaliyette bulunmaktadır ve şüphesiz bunlar Kırgız ekonomisini büyükölçüde etkilemektedir. Ayrıca dış yardımların nesnel ve subjektif nedenlerlebeklenen sonuçlara getirmediği, ülkenin dış borcun artışına yol açtığı daizlenmektedir. Belirtilmesi gereken bir başka husus, ulusalararası donör kuruluşlarınülkenin siyasi durumuna da tesiri olmaktadır.Fakat buna rağmen Kırgızistan şu anki sosyo-ekonomik durumundan dolayıuluslararası kuruluşlarla işbiliğini sürdürmeli yalnız ileride işbirliğinin ve yardımınfaydalı olması için her iki taraf hem donör hem yardım alıcı ülke bu süreçtekarşılaşılan engelleri ve eksiklikleri ortadan kaldırmaya dikkat etmelidir.

In Soviet times the budget of the Kyrgyz Republic greatly depended on alluniondistribution of assets for financing of state expenses. Suspension of thesesubventions after the collapse of the Soviet Union negatively affected the social andeconomic life of the country. In addition, by the time of getting its independence,Kyrgyzstan did not have (or had insufficiently) appropriate state mechanism,regulated legislation, developed institutions, professional management resources. Inorder to solve this problem, during the transition period to the market economy theKyrgyz Republic had to build relations with donors and use outside resourses tomaintain microeconomic stability and economic growth.International donor organizations support Kyrgyzstan in three directions:programme assistance (to realize structural reforms), investment assistance (to investto some areas of economy), and technical assistance (new technologies, know-how,consultations, courses, equipment, and etc.)Nowadays, representatives of various international donor organizationsimplement projects in Kyrgyzstan and undoubtedly contribute significantly to theeconomy of the country. However, the expected results have not been observed yetand the raise of foreign debt is observed due to some objective and subjectivereasons.In spite of this, because of its social and economic situation, Kyrgyzstanneeds to cooperate and keep relations with donor organizations but to make this aidand cooperation be helpful and raise its efficiency in the future both the donors andthe recipient country must pay attention to eliminate the flaws and hindrances which