Түрк тилдеринде теңирчилик түшүнүктөрүн туюндурган сөздөр (Түрк тилдеринин кыргыз тобунун материалдарынын негизинде)

Abstract

Yüksek Lisans Tezi olarak hazırlanan bu çalışmada Türk Dünyası'nda Tanrıcılıkkavramının kullanılış ortamları ve anlamı incelenmiştir.Eser, Türkler'in çok önemli bir boyu olan Kırgızlar'ın ilk inançlarından`tanrıcılık`ın bugün de yaşadığını açıklamaktadır.Kırgız bilim adamlarından Tanrıcılık'a büyük önem veren Dastan Sarıgulov ileÇoyun Ömüraliev'in çalışmalarına dayanarak, bu konuda Kırgız törelerini kısmenyansıtmak çalışmanın amaclarındandır.Çalışma Giriş, I. Bölüm Tanrıcılık kavramı, II. Bölüm Tanrıcılık Kavramınınkullanılış çevresi, III. Bölüm Tanrıcılığını kapsayan kelimelerin leksikolojik ve anlamsalaçıklamaları, IV. Bölüm Tanrıcılık Türklerin anlayışı olarak gibi basamaklardanoluşmaktadır.Giriş'te Kırgızistan'da Tanrıcılık üzerinde çalışanlar ve onların çalışmalarıüzerinde genel bilgi verilmiştir.I. Bölüm'de Tanrıcılık kavramının bölümdeki yeri ve incelenmesi üzerindedurulmuştur.II. Bölüm'de ise eserin Tanrıcılık kavramının kullanılış çevresini ve Kırgızlar'ınkültüründe aldığı yer üzerinde açıklamalar verilmiştir. Ata sözlerine oldukça sinmiş olanTanrıcılık kavramı terbiye ve gelenekler içinde günümüzde kullanılmaktadır. O yüzdenTürkler'in nice nesillerinden bu güne kadar gelmiş bu inancın öneminiküçümseyemeyiz.III. Bölüm'de de söz konusu kavramının leksikolojik ve anlamsal açıdanincelenmesi önem taşımaktadır.IV. Bölüm'de Türk Dünyası'nda Tanrıcılık anlayışı işlenmiştir. Burada Sonolarak Sonuç bölümü yer almıştır. Bibliyografya Bölümünde kullanılmış olankaynakların listesi verilmiştir.Bu çalışmada bulunan kelimelerin açıklaması verilen kısım – Sözlük kısmıdır.

The concept of Tengrism and the domain of its usage in Turkic dialects werestudied in this Master's Degree research thesis.Up to this day, research have been conducted on Turk Tengrism by Kırgızresearchers. The purpose of this particular research study is to reflect Tengrism from thesources of Kırgız traditions based on the works of Kırgız Tengrists such as DastanSarygulov and Choyun Omuraliev.The master research work consists of following sections: Introduction, Chapter I:concepts of Turkish Tengrism in science, Chapter II: Area of using words related toTengrism in Turkish languages, Chapter III: Lexical and semantic determination ofwords related to Tengrism, Chapter IV: Tengrism – View of Turkic World. Followed byConclusion.This research work includes glossary and explanations of the words related toTengrism.