Divanu Lugati't-Türk'tеki hayvan ve bitki adları üzerine karşılaştırmalı bir adbilim çalışması

Abstract

Dilbilimcileri, özellikleri adbilimcileri bu veya başka bir nesnenin, olayın vediğer şeylerin nasıl adlandırıldığı her zaman ilgilendirir. Bazen bir ad veya bir kavramifade ettiği şey ile sıkı bir anlam ilişkisi içerisinde iken, bazen anlam bakımından hiçilgisiz bulunur. Biz de Divanu Lugati't-Türk'teki hayvan ve bitki adlarının neye göreadlandırıldığını tespit etmeye çalışılmıştır.Bitirme Tezimizin birinci bölümü olan Giriş bölümünde XI-XII asırlarTürkçesi'nin en önemli eserlerinden biri olan Divanu Lugati't-Türk ile ilgili geniş bilgiverilmiştir.Çalışmamızın ikinci bölümünde hayvan adlarının neye göre adlandırıldığı veyapısı incelenmiş, hayvan adlarının kökenlerini, tasnifini, günümüz Kırgızca ve TürkiyeTürkçesi karşılıkları verilmiştir. XI-XII asır Türkçesi'ndeki hayvan adlarıyla günümüzKırgız adlarının arasında birçok benzerlikler olduğu kadar, ayrılıklar da tespit edilmiştir.İkinci bölümde Divanu Lugati't-Türk'teki bitki adlarının neye göre adlandırıldığıincelenmiş, tasnifi, kökenleri verilmiş, günümüz Kırgızca ve Türkiye Türkçesikarşılıklarıyla karşılaştırılmıştır.Bu konuyu seçmemde, tez çalışmamda değerli tavsiyelerde bulunan, bilgilerinipaylaşan Yard. Doç.Dr. Göksel Öztürk hocama, diğer değerli hocalarıma vearkadaşlarıma ilgi ve yardımları için teşekkür etmek istiyorum.

The people who learn onomastic are interested why these or those things arecalled like this way not another way. Sometimes connection between things andconceptions is come to light which they express, sometimes there is no any semanticconnection between them. We also tried to find out the names of animals and plantsfrom Divanu Lugat it-Turk.In the first part in our thesis is given general information about one of the mostimportant work in XI-XII centuries Divanu Lugat it-Turk.İn the second part names of animals and their structure is researched by us, thereis also given root of animals' names and their classification and eqivalents in Kyrgyzand Turkish languages. It is found out that there are many similarities between names ofanimals and plants in Turkic language of XI-XII centuries.İn the third part of our thesis is researched names of animals and the structure oftheir names, there is also given root of animals' names and their classification andcomparison with Kyrgyz and Turkish eqivalents.I'd like to thank my supervisor, associate professor Goksel Ozturk, for his usefuladvice and that he had advised to choose this theme for research, and he had sharedknowledge and I'd like to thank my teachers and my friends for their support and help.