Kırgızistan su rezervlerinin ekonomik rolü ve kalkınmaya etkisi

Abstract

21. yy da iklim degişmeleri,bilinçsiz tüketim, uygulanan yanlış politikalar veihtiyaçların giderek artmasılya birlikte dünyada su sıkıntısı yaşanmaya başlamıştır. Tümdünyada olduğu gibi Orta Asya ülkelerinde de bu sıkıntı yaşanmaktadır. Su rezervleribakımından zengin olan ülkeler, mevcut rezervlerini etkin ve verimli bir şekildekullanmaya başlamıştir.Günümüz dünyasında su rezervleri ülke ekonomisininkalkınmasında, ülkenin stratejik öneminin oluşmasında bir fırsat olarak görülmektedir..Tüm bu gelişmelerden sonra suyun hem ekonomik hemde stratejik önemi en az petrolkadar artmış ve ülkeler bu durumu kendi ulusal çıkarları doğrultusunda kullanmayabaşlamıştır.Jeopolitik yapı ve konum itibariyle Kırgızistan su rezervleri bakımından oldukçazengin bir ülkedir. Kırgızistan da bu potansiyelini, kendi lehine çevirip ülkenin veekonominin kalkınmasında, büyümesinde, stratejik öneminin artmasında,kullanabilir.Su rezervleri ve ondan faydalanma konusu Kırgızistan Cumhuiryetininsıcak gündemlerinden biridir.Beş bölümden oluşan tezde, Kırgızistan Cumhuriyetinin sahip olduğu su rezervlerininne kadar olduğu, mevcut rezervlerin ekonomiye dönüşümünün sağlandığı takdirde,ekonomik kalkınmaya ve ülkeye olan etkilerinin ne olabileceği ve tüm dünya içinolduğu gibi Kırgızistan içinde suyun ne derece önemli olduğu araştırılmıştır.Birinci ve beşinci bölümler giriş ve sonuç bölümlerinden oluşmaktadır. İkinci bölümde,genel olarak suyla ilgili bilgiler verildi.Suyun kullanım alanları üzerindede durularak,canlılar için ne derece önemli olduğunun üzerinde durulmuştur.Suyun ülke ekonomisineolan katkısı incelenip, günümüzde suyun da petrol, gaz gibi doğal kaynaklarkatagorisinde değerlendirilerek ekonomik bir değerinin,fiyatının olması gerekliliği vurgulanmıştır.Bu çerçevede artık suyunda bir ekonomik değerinin,fiyatınınoluşturulması ülkelerin kalkınması ve gelişmesi için çok önemlidir.Üçüncü bölümde, Kırgızistan devletinin su potansiyeli üzerinde durularak, ülkedekigöller,nehirler,barajlar, jeotermal kaynakların bulunduğu alanlar,mevcut rezervleri veülke ekonomisine olan dönüşümleri incelenmiştir.Ülke için çok önem arzeden barajlarve bunların önüne kurulan hidroelektrik santraller üzerinde de durularak bu tesislerinülke ekonomisine olan katkısı incelenmiştir.Dördüncü bölümünde, Kırgızistan devletinin mevcut su politikası ve Orta Asyaülkeleriyle olan su sorunları ve politikaları üzerinde durularak bölge ülkelerinin sukaynakları ve politikaları üzende de durulmuştur.Kırgızistanın su potansiyeliniekonomik ve stratejik yönden kendi lehine çevirebilmesiyle alakalı politikalar üzerindedurulmuştur.Yakıt ve enerji alanında Orta Asya ülkelerinin genel ekonomikyaklaşımları ve bölge ülkeleriyle olan işbirlikleri üzerinde durulmuştur.Kırgızistan devletinin ve hükümetinin sıcak gündeminde olan, mevcut su rezervlerininülkenin kalkınması ve ekonomiye katkısının arttırılması için: mevcut barajların vehidroelektrik santrallerinin en iyi şekilde işletilip enerji üretimi sağlanması, boşa çıkansuyunda halkın büyük bir çoğunluğunun gelir kaynağı olan tarımda, sulama suyu olarakkullanılarak ekonomiye olan dönüşümünün artırılabileceği sonucuna varılmıştır.Ancakmevcut barajlar ve hidroelektrik santralleri, su rezervlerinin istenilen ölçüdedeğerlendirilmesine imkan vermemektedir. Bu durumda mevcut potansiyelinekonomiye dönüşümü çok az olmaktadır. Kırgızistan bunu kendi lehine çevirebilmekiçin; barajları ve hidroelektrik santralleri modernize etmeli, bu alanda mevcut siyasiproblemleri de aşarak özellikle yabancı yatırımcıyı ülkeye çekmelidir.Ve ayrıca bölgeülkeleriyle olan su ve enerji problemlerini de giderebilmek için ortak bir su stratejisikurmalı ve öncülüğünüde büyük oranda su potansiyeline sahip olan KırgızistanCumhuriyeti yapmalıdır.

In 21th century, because of climate changes, uncouncious consumption, followingwrong politics and gradually increasing needs, there started water shortage in the world.As in all over the world, it is also a problem in Central Asian Countries. Those countriesthat are rich for water reserves, started to use their reserves actively and productively, inthe same way they believe that the water reserves are factors in the improvement of thecountry`s economy, in the composition of the country`s strategic importance. After allthese progresses the strategic and economic importance of the water increased at least aspetrol`s importance and the countries started to use this situation for their own profits.According to its jeopolitical structure and location Kyrgyzstan is quite rich for waterreserves. Kyrgyzstan also can use this potential, for its own benefits and for theeconomical improvement and for the increase of its strategic importance.In this thesis which consists of three parts, it was researched how many water reservesare there in The Kyrgyz Republic, in the state of the transformation of its water reservesinto the economy, what kind of affects can it have on economical improvement and thecountry and as for all over the world how important is water for Kyrgyzstan.In the first part, general information about water is given. Water`s usage areas werementioned, as well as the importance of water for living creatures. The water`scontribution to the country`s economy was researched, it was emphasized that wateralso should be include into the category of natural researches like petrol, gas and shouldhave economic value and cost is very important for the countries` development andimprovement. In the second part, Kyrgyzstan Government`s water potentials were mentioned, andlakes, rivers, dams, the areas where jeotermal springs are found, existing reserves andtheir transformation into the country`s economy.In the third part, Kyrgyz Government`s existing water politics and its water problemsand politics with Central Asian Countries were mentioned. Also water origins andpolitics of countries in this area were mentioned. In fuel and energy area, generalapproaches of Central Asia Countries and their cooperation with each other.In conclusion we can say that in order to increase the affect of existing water reserveson economy and of development in Kyrgyzstan. It was concluded that by using existingdams very well providing energy and by using extra water in agriculture which is theincome resources of most people and watering transformation economy can beincreased. But existing dams and hydroelectric santrals are under the water potential andthat is why the transformation of the water reserves into economy is not indeserveddegree. That is why new investments should be invested in this field and Kyrgyzstancan improve its economy by exporting electrical energy to Central Asian Countries.And especially in order to solve water and energy problems with Central AsianCountries common water strategy should be compose and Kyrgyzstan, which ownswater potential in big amount, should be the leader of this strategy.