Кыргызстан тарыхынын окутууда көркөм адабий чыгармаларды колдонуунун педагогикалык негиздери

Abstract

Bu çalışmada, Ümöt Tügölbay uulu'nun `Cançar ÒÀn BÀdışa ĠazÀlı` adlıel yazması eserinde yer alan Çağatayça özellikler ele alınmıştır. Metinde Kırgızve Kazak dillerindeki birtakım unsurlar bir arada bulunduğundan söz konusu elyazmasının 19. yüzyılın sonları ve 20.yüzyılın başlarında yazılmış olabileceğinisöylemek mümkündür.Ümöt Moldo'nun bu el yazmasının yüksek lisans tezi olarak seçilmesininsebebi Çağataycanın son dönemine ait bir eserden hareketle geçiş dönemiözelliklerini belirlemekle birlikte bu devrin ürünü olan bir materyali bilimdünyasına tanıtmaktır.Tez, `Cançar ÒÀn BÀdışa ĠazÀlı` metninin transkripsiyonu, dil incelemesive dizininden olmak üzere 3 bölümden oluşmaktadır.Çalışmanın birinci bölümünde eserin imla ve fonetik özellikleri elealınmıştır.İkinci bölümde metindeki morfolojik özellikler belirlenip karşılaşılansözcüklerdeki yapım ve çekim ekleri incelenmiştir.Üçüncü bölümde eserin transkripsiyonu verilmiştir. Daha sonrakibölümde ise dizin yer almaktadır.Tezin sonunda çalışma boyunca yararlanılan kaynak eserlerin birbibliyografyası ve sonuç bölümü verilmiştir.

Zhanchar Han Badysha Gazaly of Umot Tugolbay uulu was selectedas the master's work, because there were marked features of Chagatai writing.Because of some elements of the Kyrgyz and Kazakh languages, we can saythat this manuscript was written at the end of XIX at the beginning of XXcenturies.The reason why we chose this manuscript of Umot Moldo as master'sthesis topic — is to study and identify the features of the transition moment ofworks written in the last period of the Chagatai literary language, however, thedesire to acquaint the world of science with the literature of that time.Thesis «Zhanchar Han Badysha Gazaly» consists of the transcriptions ofthe text, inguistic analysis and index. The introductory part contains informationabout the author of the manuscript Umot Tugolbay uulu, about his life and hisworks. The next part consists of 3 sections.The first section investigates orfograghy and phonetic features of thework.In the second part morphological features of the work are marked, and studiesof wordcreating and wordchanging particles in words.The third part provides the text transcription of the work. In the next partof the thesis the index of the work was made.The end of the dissertation introduces the conclusion and bibliographyused in writing of the work.