Kırgızistan kitle iletişim araçlarındaki örtülü reklam-ürün yerleştirme: Uygulamalı bir çalışma

Abstract

KüreselleĢme sürecinde bulunmakta olan ülkelerde medya ve iletiĢimin ıĢık hızıyla geliĢmesi diğer alanlara yansımaktadır. Medyanın önemli ve parlak bir unsuru olan reklam çevresinde sürekli değiĢim ve geliĢmeler yer almaktadır. Pazarlamacılar tüketicileri etkilemek ve satıĢ miktarlarını arttırmak için yeni karmaĢık metotları arayıp dururlar.ÇalıĢmanın temelini pazarlamanın değiĢik ve medyada oldukça yaygınlaĢan bir yöntemi olan örtülü reklam oluĢturmaktadır. Son zamanlarda örtülü reklam kavramı daha fazla dikkat çekmektedir. Çünkü kavramın karmaĢıklığı ve denetim zorlukları birçok sorunları yaratmaktadır. Bununla birlikte örtülü reklam yöntemi çok yaygınlaĢmakta ve çok büyük kabul görmektedir.Bu yeniliğin Kırgızistan piyasasına da gelmesi ĢaĢırtıcı değildir. Tez Kırgızistan‟daki örtülü reklamın durumu ve geliĢim eğilimlerini tanımlamakla birlikte örtülü reklamın ortaya çıkma nedenleri ve yasal denetimin özelliklerini saptamayı amaçlamaktadır.ÇalıĢma üç bölümden oluĢmaktadır. Birinci bölümde reklamın tanımı ve geliĢmesi, örtülü reklamın kavramının tanımlanması, etik boyutu, avantajları ve dezavantajlarını açıklayan bilgiler verilmektedir. ÇalıĢmanın ikinci bölüm Kırgızistan‟ın durumu ve Kırgızistan‟daki örtülü reklam özellikleri, yasal denetimi ve çağdaĢ filmlerdeki kullanım nitelikleri içermektedir. Üçüncü bölümde tezin çağdaĢ filmlerin içerik analizi temelinde yapılmıĢ olan uygulama kısmı yerleĢtirilmektedir. Elde edilen sonuçlar, bulgular ve öneriler sonuç kısmında bulunmaktadır.Anahtar kelimeler: reklam, Kırgızistan, örtülü reklam, ürün yerleĢtirme, sponsorluk, ÇağdaĢ Kırgızistan Sineması.

Ааламдашуу процессинин ичинде болгон өлкөлөрдө медиа жана коммуникациянын нур ылдамдыгы менен өнүгүүсү башка катмарларга да таасирин берүүдө. Медианын маанилүү жана көрүнүктүү кубулушу жарнак чөйрөсүндө үзгүлтүсүз өзгөрүү жана өнүгүүлөр жүрүүдө. Маркетологдор карамдоочуларга таасир берүү жана сатуу көлөмүн көбөйтүү үчүн жаңы татаал ыкмаларды издеп турушат.Иштин маңызын маркетингдин оригиналдуу жана медиа чөйрөсүндө болушунча жайылган ыкмасын көмүскө жарнак түзөт. Акыркы учурда көмүскө жарнак түшүнүгү өзүнө көп көңүл бурууда. Себеби түшүнүктүн татаалдыгы жана көзөмөлдөө кыйынчылыктары бир канча маселе жаратууда. Бул менен кошо көмүскө жарнак ыкмасы аябай таркап жана абдан чоң масштабдарга ээ болууда.Бул жаңы ыкманын Кыргызстанга да келгени таңкалыштуу эмес. Диссертациялык иш Кыргызстандагы көмүскө жарнактын жагдайы жана анын өнүгүү багыттарын аныктоо менен кошо көмүскө жарнактын пайда болушунун себептери жана мыйзамдык көзөмөлдөө өзгөчөлүктөрүн ачыктап берүүнү негизги максатка койууда.Жалпысынан иш үч бөлүктөн түзүлөт. Биринчи бөлүктө жарнактын аныктамасы жана өнүгүүсү, көмүскө жарнак түшүнүгүнүн аныктамасы, анын этикалык өлчөмү, артыкчылыктары жана кемчиликтерин аныктамасы боюнча маалымат берилген. Иштин экинчи бөлүгү Кыргызстан абалы жана Кыргызстандагы көмүскө жарнактын өзгөчөлүктөрү, мыйзамдык көзөмөлдөөсү жана заманбап тасмалардагы колдонулушунун өзгөчөлүктөрү тууралуу маалыматтан турат. Үчүнчү бөлүктө заманбап тасмалардын контент анализ негизинде жасалган практикалык изилдөө жайгашууда. Анализ жыйынтыгы, табылгалар жана сунуштар тыянак бөлүгүндө берилүүдө.Ачкыч сөздөр: жарнак, Кыргызстан, көмүскө жарнак, товар жайгаштыруу, демөөрчүлүк, заманбап кыргыз киносу