Ahmet Yesevi ve tasavvufi anlayışı

Abstract

Kazakistan'ın Çimkent şehrinin yakınlarında bulunan Sayram kasabasında XI. Yüzyılın sonlarına doğru dünyaya gelmiş olan Ahmet Yesevî Orta Asya topraklarının manevi hayatında derin izler bırakmış meşhur bir mutasavvıftır. Türkistan coğrafyasındaki bu tesiri sebebiyle Pir-i Türkistan diye anılır. Ahmet Yesevi'nin hayatı ve tasavvufi görüşlerini konu edinen tezimizin Birinci Bölümünde Ahmet Yesevi'nin hayatı, eserleri ve tarikatı Yeseviliğe yer verdik. İkinci Bölümde ise Ahmet Yesevi'nin tasavvufi görüşlerine onun kullandığı temel kavramlar çerçevesinde yer verilmiştir. Bu doğrultuda da muhabbet, aşk, melamet, fakr, halvet, çile, zikir ve tevbe gibi tasavvufi kavramlar Ahmet Yesevi'nin perspektifinden ele alınmıştır. Anahtar kelimeler: Ahmet Yesevî, Tasavvuf, Yesevîlik, Nakşibendilik, Bektaşilik, Divan-ı Hikmet, Türkistan.

Казахстанга караштуу Шымкент шаарынын жакындарындагы Сайрам шаарчасында XII кылымда бул дүйнөгө келип, тасаввуф илиминде жогору даражага жетишкен жана элди Аллах жолунда туура жолго баштап келген улуу жол баштоочу Ахмат Ясави Орто Азия аймагынын руханий жашоосунда таасирдүү издерди калтырган жана атак даңтуу тасаввуф адамдарынан деп билинет. Биринчи бөлүмдө Ахмат Ясавинин жашоосу, адамгерчилиги жана чыгармалары чоң көлөмдө иштелип жазылды. Экинчи бөлүмдө болсо Ахмат Ясавинин Аллах Таалага болгон сүйүүсү, Пайгамбарга болгон сүйүүсү, адам баласына болгон сүйүүсү, өлүм, чиле, сагынуу, зикир жана тооба жөнүндөгү тасаввуфтук көз караш жана тарминдер жөнүндө маалымат берилди.Ачкыч сөздөр: Ахмат Ясеви, Тасаввуф, Ясавиилик, Накшибандиилик, Бекташиилик, Дивани Хикмат, Түркистан.