Furosemide infüzyonu ile oluşan intraeritrositer ve serum elektrolit değişmeleri

Abstract

- 103 - ÖZET a ödemli hastaların tedavisinde tuzsuz re j im,, is tirahat gibi yöntemlerlebirlikte, diüretik ilaçlarla tedavi önemli bir yer kaplar, ödem sıvısının diüret iklerle azaldığı durum- larda, su ve elektrolit yapısı bozulabilir. Ortaya çıkan bu su ve elektrolit bozuklukları, Ödeme neden olan kalp, böbrek, karaciğer hastalıklarının şiddetini arttırabilir, medikasyon- lara cevabını azaltabilir, hastaların ani ölümlerine neden olabilir* Diüretiklerle extraseliiler sıvının elektrolit yapısın da olan değişme hücre membranm karakterize -edeceği oranlarda hücre içine yansır. Hücre membranı hücre içi elektrolitleri nin yapısını denetleyen ve düzenleyen mekanizmalara sahiptir. Diüretiklerle extraseluler sıvının elektrolit, yapısının değiş tiği durumlarda, hücre membranın bu değişimlere ne yönde tep ki göstereceği bir soru olarak karşımıza çıkar. Soru' nun cevabını aramak için yaptığımız literatür ta ramasında bu konuda yapılan çalışmaların yetersiz olduğunu gördük. Ayrıca bu taramada diüretik olarak kullanılan Fjurose- mide'nin. invitro deneylerde eritrosit membranındaki sodyum- potasyum pompasında inhibisyon yaptığını öğrendik. J /.. ?~^- - ^~~7- : ~^ ? : '^ ~ ~' : ^ Başka bir sodyum-potasyum pompası blokeri olan digita lis preparatlarının Furosemide ile birlikte kullanıldığı hal-- 104 - lerde daha kolaylıkla digital zehirlenmesine yolaçtığı bilin mektedir. Konuyu Furosemide'nin hasta kişileri ne şekilde di- gital'e hassas kıldığını açıklayacak yeni bir yaklaşımla ele aldık. Akut ve orta dozlarda Furosemide infüzyonuna, eritro sit sody um-potasyum pompasının ne yönde cevap vereceğini erit rosit içi katyon tayinleri ile araştırdık. Bu nedenle İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakülte si İç Hastalıkları Kürsüsüne ödemlerinin tedavisi için yatı rılan 15 hasta kişiye ve aynı kliniğin polikliniğine müracaat eden 8 normal kişiye orta ' dozlarda Furosemide infüzyonu yap tık. Bu tedavi ile oluşan, eritrosit içi elektrolit değişmele ri, serum elektrolit değişmeleri ile birlikte hematokrit ve BUN değişmelerini, normal olgularda 0,8, hasta olgularda 0.8. 24.32 saatlik zaman peryotları arasında inceledik. Tedavi ile oluşan parametreleri kendi bazal değerleri ile istatistiksel metodlarla karşılaştırdık. Ayrıca hasta olguların tedavi ile_ oluşan parametrelerini normal olguların kendisine eşdeğer za mandaki parametrelerle istatistiksel metodlarla karşılaştır dık. Normal olguların diüretik - tedavisi sonunda eritrosit içi sodyumu artmıştır. Bu bulgu bize Furosemide tedavisi ile eritrosit membranında bulunan Na +K ATP ase'nin inhibe oldu ğunu düşündürdü. Furosemide. tedavisine daha uzun süre devam edilenilebilinen ödemli hastalarda, bu bulgu daha belirgin oldu. Hasta gruplarında Furosemide tedavisi ile eritrosit içi sodyumun, arttığı potasyumun azaldığı bulundu. Furosemide ile tedavinin başlangıcından itibaren eritrosit içi sodyumun gi derek arttığı, eritrosit içi potasyumun giderek azaldığı dik katimizi çekti. Bu bulgu bize Na +K ATP âşe'nin zayıf bir şekilde inhibe olduğunu düşündürdü. BUN'u 25 mg' dan yüksek olguların eritrosit içi potas yumu, normal olgulara kıyasla daha: yüksek bulundu. Bu olgu larda eritrosit içi sodyumu bakımından fark yoktur.- 105 - Sekiz kişilik normal olgu ile onbeş kişilik ödemli hastanın bazal eritrosit içi elektrolitleri arasında.fark yoktur. Diüretik tedavi.tatbik edildiği zaman, normal olgula rın diüretikten erken etkilenmeleri nedeniyle, bu olguların eritrosit sodyumu hasta olgulara kıyasla daha fazla arttı. Aynı neden ile normal olguların eritrosit potasyumu hasta olgulara Tciyasla düşük kaldı. Normal olguların Furosemide ile tedavi sonunda hemato-' kritleri arttı. Bu hematokrit artması, diürez ile oluşan He- mokonsantrasyondan kaynaklandı. Normal kişilerde, diüretik tedavinin 8'nci saatinde değişiklik daha çok intravasküler - sıvının volümünün küçülmesi şeklinde oldu. Bu olgularda serum elektrolit dağılımı, diüretik tedaviden fazla etkilenmedi. Hasta grubunda diüretik tedavi ile hematokritte artma olmaması, bu hastalarda kan volümünde küçülmenin »önemli olma dığını düşündürdü. Hasta grubunda diürez ile birlikte, serum klor ve potasyumunda düşme bulundu. Bu bulgu bize ödemli ki şilerin serum elektrolitlerinin diüretik tedavisi ile daha kolay bozulabileceğini düşündürdü. Hasta grubun BUN'u, normal olguların BUN* undan belir gin olarak fazladır. Diüretik tedavisi ile hasta grubunda iki günde 5000 mi diürez olmasına rağmen BUN seviyesindeki düşme ler fazla belirgin değildi, ödemi ve kalp yetmezliğine bağlı prerenal azotemisi olan olguların BUN' u Furosemide tedavisi ile azalmadı. ~ Hasta olguların serum potasyumu, normal olgulara kıyas la yüksek, serum kalsiyumu normal olgulara kıyasla düşük bu lundu. Bu farklılığın ödem nedeni ile extraseluler sıvının genişlemesinden kaynaklanması mümkündür.