Esansiyel hipertansiyonda beta blokerlerin plazma lipid fraksiyonlarına etkileri ve intrensek sempatomimetik aktivitenin önemi

Abstract

- 81 - ÖZET Beta blokerler hipertansiyon ve diğer hastalıkların (Angina pektoris, aritmiler, miyokard infarktüsü, migren, hi- pertiroidi vb.) tedavisinde sık kullanılan ilaçlardır. Top lumda hipertansiyon sıklığı % 5-20 arasında değişmektedir. Koroner kalb hastalığından ölüm oranı yüksektir. Hipertandü hastaların antihipertansif lerle tedavileri koroner kalb has talığı dışında, serebrovasküler hastalık ve sol kalb yeter sizliği insidensini azaltmıştır. Koroner kalb hastalığından ölüm oranı ise değişmemiştir. Bu yüzden hipertandü hastaların tedavisi sırasında hipertansiyon gibi önemli bir risk faktörü giderilirken yeni bir risk faktörü mü meydana gelmektedir? Bunu ortaya koymak için antihipertansif ilaçların lipid meta bolizmasına etkisi incelenmeğe başlanmıştır. Bu nedenle, beta blokerlerin lipid metabolizmasına et kisinin olup olmadığını ve İSA özelliği olan ilaçlarla, İSA özelliği olmayanlar arasında etki farkının bulunup bulunmadı ğını araştırmak için bu çalışma yapılmıştır. Esansiyel hiper tansiyon saptanan 30 hastadan 15'ine nadolol tedavisi (40 mg/ gün oral yoldan), geri kalan 15'ine pindolol tedavisi (7.5 mg/gün oral yoldan) uygulanmıştır. Esansiyel hipertansiyonlu hastaların yaş ortalaması 42.1 olup 21'i kadın, 9'u erkektir. Nadolol tedavisi uygulanan grubun yaş ortalaması 43.5 olup 10'u kadın, 5'i erkektir. Pindolol tedavisi uygulanan grubun yaş ortalaması 40.7 olup, ll'i kadın, 4'ü erkektir. Tedaviden evvel ve tedavinin 4 ilâ 8 haftası sonunda hastaların kan ba-- 82 - sınçları ve dakikadaki nabız sayıları ölçülmüştür. Tedaviden önce ve tedaviden sonra (8. hafta sonunda) her iki grupta to tal lipid, total kolesterol, trigliserid, HDL-kolesterol, LDL-kolesterol, VLDL-kolesterol ve kolesterol oranı (HDL-ko lesterol x 100/VLDL-kolesterol + LDL-kolesterol) tayin edil miştir. Nadolol tedavi grubunda total kolesterol, trigliserid, LDL-kolesterol değerleri istatistiksel olarak anlamlı bir şe kilde artmıştır (sırasıyla p<0.001, p<0.05, p<0.01). HDL-ko lesterol ve kolesterol oranı (anti-atherogenic index) ise an lamlı derecede düşmüş (sırasıyla p<0.05, p<0.001), total li pid ve VLDL-kolesterol seviyesi ise değişmemiştir. Pindolol uygulanan grupta lipid değerlerinde bir deği şiklik bulunmamıştır. Bu bulgular sonucunda beta blokerlerin lipid metabo lizmasını farklı şekilde etkilediği, İSA özelliği olmayanla rın plazma lipid seviyelerini zararlı yönde etkilediği, İSA özelliği olanlarda ise bu. etkinin daha az olduğu veya hiç ol madığı kanısına varılmıştır.