Esansiyel hipertansiyonlu hastalarda Nifedipine ve Prazosin'in kan basıncı, kalb hızı, böbrek fonksiyonları elektrolit dengesi ile karbonhidrat ve ürik asit mertabolizması üzerine etkilerinin araştırılması

Abstract

- 82 - ÖZET Hipertansiyon toplumun özellikle erişkin bölümünde sık görülen (% 5-20) önemli bir sağlık sorunudur. Hipertansiyonlu kişilerde mortalite ve morbidite, normal tansiyonlu kişilere göre belirgin şekilde yüksektir. Antihipertansif tedavi ile hipertansiyonlu kişilerdeki yüksek mortalite ve morbiditede önemli derecede azalmalar sağlanmıştır. Fakat, hipertansiyon tedavisinde kullanılan ilâçların istenmeyen yan etkileri gi derek endişe verici boyutlara ulaşmaktadır. Bu nedenle bizde çalışmamızda, günümüzde yaygın olarak kullanılan iki antihi pertansif drog olan, nifedipine ve prazosin' i ele aldık. Bu ilâçların antihipertansif etkilerini ve bazı hemodinamik ve metabolik parametrelerle, böbrek fonksiyonları üzerindeki rollerini araştırdık. Hafif ve orta derecede esansiyel hipertansiyonlu 30 hastadan 15 'ine nifedipine (30 mg/g.) tedavisi, 15 'ine pra zosin (3 mg/g.) tedavisi 4 hafta uygulanmıştır. Hastaların yaş ortalaması 45,7+14 olup, 19' u erkek 11 'i kadındır. Nife dipine tedavisi uygulanan grubun yaş ortalaması 46,6+7,3 olup, 10 'u erkek, 5'i kadındır. Prazosin tedavisi uygulanan 9'u erkek, 6' sı kadın olan grubun yaş ortalaması ise 44,8+ 9,6 idi. Hastaların plasebo öncesi ve plasebo sonrası ile te davi döneminin 1. 2. 3. ve 4. haftaları sonunda kan basınç ları ve NDS'ları ölçülmüştür. Tedaviden önce ve sonra her- 83 - iki gruptaki hastalarxn serum glikoz, BUN, kreatinin, ürik asit, sodyum, potasyum, klorür, kalsiyum ve fosfor değerleri ile 24 saatlik idrarda itrah edilen sodyum, potasyum, klorür, kalsiyum miktarları tayin edildi. Yine tedavi öncesi ve teda- ve sonrası üre, ürik asit ve kreatinin klirensleri ölçüldü. Her iki gruptaki hastaların sistolik ve diyastolik kan basınçları tedavi ile ileri derecede düşmüştür. Nifedi pine grubundaki hastaların NDS ileri derecede anlamlı olarak artmıştır. Buna karşılık, prazosin grubunda NDS' da değişme olmamıştır. Prazosin tedavisi uygulanan hastaların ortalama serum kreatinin değerinde anlamlı derecede düşme, nifedipine teda visi uygulanan hastaların ise serum ortalama fosfor seviye sinde anlamlı derecede artma olmuştur. Serumda araştırılan diğer biyokimyasal parametrelerde anlamlı bir değişme görül memiştir. Her iki gruptaki hastaların, 24 saatlik idrarda atılan sodyum, potasyum, klorür ve kalsiyum değerleriyle, üre, ürik asit ve kreatinin klirenslerinde tedavi sonucunda anlamlı bir fark ortaya çıkmamıştır. Bu çalışmanın sonunda, nifedipine ve prazosin' in önemli bir metabolik yan etki yapmadan, böbrek fonksiyonlarında deği şikliğe yol açmadan sistolik ve diyastolik kan basıncında be lirgin düşme sağladığı anlaşılmıştır. Nifedipine tedavisi uy gulanan hastaların NDS anlamlı derecede artmış olup, bu hu susun klinik uygulamalarda göz önünde bulundurulması faydalı olacaktır.