Tip I diabetiklerde periferik arterlerden doppler ultrasonografisi ile kaydedilen kan akım hızı eğrilerinin kantitatif değerlendirilmesi (Yaş, diabetin süresi, kolesterol, trigliserid ve fruktozaminin bu eğriler üzeri..

Abstract

- 1ı1 7 - ÖZET Bu çalışmanın amacı tip I diabetik hastalarda Doppler ultraso nogramsi ile a.carotis communis dahil bütün periferik arterlerin kan akım hızı eğrisine ait parametreleri tayin etmek ve elde edilen so nuçları kliniğimizde kullanılmakta olan normal değerlerle mukayese etmektir. Tip I diabetik hastalarda daha önce böyle bir çalışmanın yapılmamış olması, bizi böyle bir çalışmayı yapmaya teşvik etmiştir. Bu çalışmada yasları 13-39 (ortalama: 25.04) arasında değişen tip I diabetik 30 hasta incelenmiştir. Tip I diabetik 30 hastada sağ ve sol a.carotis communis, a. digitalis, a.radialis, a.brachialis, a. axillaris, a.subclavia, a. temporalis, a.ophthalmica, a.femoralis, a.poplitea, a. tibialis posterior ve a.dorsalis pedis'in Doppler ulta sonografisi yardımıyla kan akım hızı eğrisine ait parametreleri ölçü lerek hesaplanmıştır. Bulunan değerler kliniğimizde daha önce tespit edilmiş normal değerlerle mukayese edilmiştir. Ayrıca tip I diabetik 30 hasta diabetin süresine göre 3 ayrı gruba ayrılarak diabetin süre sinin kan akım hızı eğrisine ait parametreler üzerine olan etkisi tet kik edilmiştir. Ayrıca tip I diabetiklerde cinsiyetin kan akım hızı eğrisine ait parametreler üzerine etkisi araştırılmıştır. Son bölüm de ise yas, diabetin süresi, kolesterol, trigliserid ve fruktozaminin tetkik edilen 190 parametre üzerine etkisi incelenmiştir. Tip I diabetik hastalarda normallerden en fazla anlamlı farklı lık gösteren arterler a.carotis communis, a.dorsalis pedis, a.subcla via, a. temporalis ve sağ a.radialis olarak tespit edilmiştir. En faz la anlamlı değişiklik gösteren parametreler ise D, A ve MİAH olarak bulunmuştur. Grup I (diabetin süresi 1 yıldan kısa), grup II (diabe-- 118 - tin süresi 10 yıldan fazla) yine normallerle mukayese edilmiş, grup I normallerden 28, grup II; 23, grup III ise 38 parametre açısından anlamlı farklılık göstermiştir, etkilenen damarlar tip I diabetikler ile normallerin mukayesesinde belirtilen damarlara uygunluk göster mektedir. Bu üç grubun kendi arasında mukayesesinde ise grup I ile grup II arasında a.carotis communis 'de anlamlı bir farklılık tespit edilememiştir, diğer periferik arterlerde ise grup I 'in üst ekstremi te MİAH ve buna bağlı olarak A ortalama değerleri grup II 'den düşük olarak tespit edilmiştir. Grup I ile grup III arasında a.carotis communis 'de anlamlı farklılıklar bulunmasına karşın diğer periferik arterler açısından böyle bir farklılık gözlenememiştir. Grup II ile grup III arasında yine a.carotis communis 'de anlamlı farklılıklar mevcuttur, diğer periferik arterlerde ise bu fark özellikle üst ekstremite D değerleri açısından ortaya çıkmıştır. Cinsiyetin kan a kım hızları üzerine olan etkisi tetkik edildiğinde ise a.carotis communis dahil tüm periferik arterler üzerine hiç bir etkisinin olma dığını müşahede ettik. Yaş, diabetin süresi, kolesterol ve triglise rid ile anlamlı negatif korelasyon sadece a.carotis communis'de tes pit edilmiştir. Diğer periferik arterlerde kan akım hızı parametreleri ile diabetin süresi, kolesterol ve trigliserid arasında anlamlı bir korelasyon saptanamamıştır. A.carotis communis dışındaki arterlerden sadece a.femoralis'de kan akım hızı parametreleri ile yaş arasında anlamlı negatif korelasyon bulunmuştur. Fruktozamin ile tetkik edilen parametreler arasında sadece sağ ve sol a.radialis ile sol a.femora lis ve a. tibialis 'de negatif korelasyon saptanmıştır. Sonuç olarak tip I diabetik hastaların Doppler ultrasonografi si ile incelenen arterleri arasında en anlamlı değişikliklerin a.ca rotis communis'lerde bulunduğu tespit edilmiştir. Böylece tip I dia betik hastaların periferik arterlerin incelenmesinde bu tekniğin ye terli olduğu ve yalnız a.carotis communis 'lerin incelenmesinin yeter li bilgi verebileceği kanaatine varılmıştır.