Sınıf III maloklüzyonlu bireylerde kraniyofasiyal ve maksillo-mandibular morfolojinin rotasyon modelleri ile ilişkili olarak değerlendirilmesi

Abstract

Sınıf III maloklüzyonlu bireyler üzerinde yapılmış sayısız çalışma olmasına rağmen, etiyolojiden morfolojiye, tedavi yöntemleri ve etkinliklerinden nükse kadar her gün artarak literatürde yerini alan çalışmaların bulguları çelişkiler yaratmaktadır. Bu çelişkilerin araştırmaya alınan Sınıf III maloklüzyonların özelliklerindeki farklılıklardan kaynaklandığı düşünülmektedir. Bu sebeple öncelikle çalışmaya dahil edilen maloklüzyonlu bireylerin her yönüyle diferansiye edilmesi gerektiği düşünüldüğünden çalışmamızda, genellikle Sınıf III maloklüzyonların gözden kaçan vertikal yönünü de dikkate alarak diferansiyasyonunu takiben, rotasyon tiplerinde görülen iskeletsel ve dentoalveolar farklılıkların gelişim dönemlerine göre ayrı ayrı ortaya konulması amaçlanmıştır.Bu amaçla, tüm grupların cinsiyet açısından denkleştirildiği, üç farklı rotasyon modeline sahip 90 Sınıf III birey ile Kontrol grubunu oluşturan normodiverjan 30 bireye ait el-bilek ve lateral sefalometrik filmler çalışmaya dahil edilmiştir. El-bilek filmlerinden faydalanarak gerek Sınıf III bireyler, gerekse Kontrol grubuna ait bireyler gelişim statülerine göre üç ayrı gelişim dönemine ayrılmıştır. Öncelikle Kontrol grubuna ait sefalometrik ölçümlerin üç ayrı gelişim döneminde gösterdiği değişiklikler değerlendirilmiştir. Daha sonra üç ayrı gelişim döneminin her birinde farklı rotasyon modellerinin birbirine ve Kontrol grubuna göre farklılıklarını belirlemek üzere karşılaştırmalar yapılmıştır. Bunu takiben, gelişim gruplarının birleştirilmesi sonrasında sadece rotasyon tiplerinin birbiri ve Kontrol grubu ile olan farklılıkları değerlendirilmiştir. Ayrıca istatistik açıdan önemli olsun ya da olmasın ölçümlerin, benzer ya da zıt yönde kümülasyonunun maloklüzyonu ne yönde etkilediğini ortaya koymak amacıyla poligonal yapılar oluşturulmuştur. Böylece gerek Sınıf III maloklüzyonlarda rotasyon modelleri ile ilişkili farklılıklar, gerekse her bir rotasyon modelinde gelişimle görülen değişimler görsel hale getirilmiştir. Kontrol grubu bireylerin büyüme ve gelişim seyri boyunca tüm açısal ölçümler bakımından stabilitelerini koruduğu, boyutsal ölçümler bakımından ise overjet ve overbite ile kondilin kafa kaidesine uzaklığı değişmezken diğer boyutlarda gelişime bağlı artışların olduğu görülmüştür. Sınıf III yapıya ilişkin morfolojik özelliklerin yaşamın ilk dönemlerinden itibaren ortaya çıktığı, büyüme ve gelişimle de kısmen ağırlaştığı görülmüştür. Sınıf III bireylerde daha kısa olan posterior kraniyal kaide boyutunun maloklüzyonun oluşumunda etkili olduğu ve kraniyal kaide açısının Sınıf III bireylerde Hipodiverjandan Hiperdiverjana artış sergilediği görülmüştür. Sınıf III Hipodiverjan grupta mandibular prognati ile karakterize bir morfoloji görülürken, Normodiverjan Sınıf III bireylerde maksiller retrognati ve mandibular prognatinin kombinasyonu, Hiperdiverjan Sınıf III bireylerde ise daha ziyade maksiller retrognatinin ağırlıkta olduğu tespit edilmiştir. Sınıf III bireylerde alt keserlerde retrüzyon ve uzama eğiliminin, negatif overjet ve posterior rotasyonun kompenzasyonu ile ilişkili olduğu görülmüştür. Bu durumdan simfiz morfolojisinin de etkilendiği ve en fazla üst parçası olmak üzere geriye eğimlenerek dikleştiği ve Hiperdiverjan bireylerde daha belirgin olmak üzere uzadığı ayrıca Sınıf III bireylerin tamamında daralma gösterdiği bulunmuştur.Bununla beraber Sınıf III maloklüzyona sahip bireylerin mandibular rotasyon modelleri dikkate alındığında, Sınıf III maloklüzyonun morfolojisinde vertikal yön sapmalarının sagittal sapmalar kadar önemli ve etkili olduğu bulunmuştur. Gerek bilimsel araştırmaların güvenilirliği gerekse etkili bir tedavi planlaması, uygulaması ve retansiyonu için öncelikle maloklüzyonun morfolojik karakterinin net olarak ortaya konulması gerektiği söylenebilir.

There are countless studies regarding the individuals with Class III malocclusion, but the findings of the studies about etiology and morphology as well as treatment methods, procedures and relapse, create contradictions. The contradictions among diverse studies are considered to be resulted from the differences between the characteristics of the Class III malocclusions evaluated in the studies. Therefore the individuals with Class III malocclusion in this study required to be differentiated entirely, so that following taking into consideration the vertical aspect of Cl III malocclusion, which are generally overlooked, it was aimed to manifested the skeletal and dentoalveolar differences seen in Cl III rotation types in regarding to developmental stages.For this purpose, hand-wrist and lateral cephalometric films of 90 Class III individuals with three different rotation models and 30 normodivergent individuals forming the Control group have been used in the study and all groups have been equalized in terms of gender. By using the hand-wrist films, both Class III and Control group individuals have been separated into three different development stage. At first, the variation of the cephalometric measurements belonging to the Control group in three different development stage has been evaluated. Then, in each of the development stage, comparisons have been made in order to comprehend differences within various rotations models as well as between rotation models and the control group. Subsequently, upon merging the development groups, only differences within rotation types as well as between rotation types and Control group have been elaborated. Moreover, regardless of statistical significance, polygonal structures have been established in order to show how accumulation of measurements in similar or opposite direction affected the malocclusion. Therefore, variations related with the rotation models in Class III malocclusions and also changes related with development in each rotation models have been demonstrated visually.It has been observed that in terms of all angular measurements, the individuals in the Control group have preserved the stability, however in terms of dimensional measurement while there has been no change in the overjet and overbite as well as condyle distance to the cranial base, there has been increases in all other dimensions depending on the development. It has been noted that morphological characteristics related with Class III structure has appeared since the early stages of life, and partially intensified with the growth and development. The dimension of the posterior cranial base, which is much smaller in Class III individuals, has an effect on the development of the malocclusion and the cranial base angle has exhibited an increase from Hypodivergent to Hyperdivergent in Class III individuals. While a morphology characterized by mandibular prognathia has been observed in Class III Hypodivergent group, a combination of maxillary retrognathia and mandibular prognathia has been detected in Normodivergent Class III individuals and mostly maxillary retrognathia has been found out in Hyperdivergent Class III individuals. In Class III individuals, the retrusion and over eruption tendency in mandibulary incisors has been associated with the compensation of negative overjet and posterior rotation. It has been observed that symphysis morphology has been also affected by this situation and mostly in its upper part, it has been steepened while sloping backwards and it has extended specificly in Hyperdivergent individuals and also it has narrowed in all Class III individuals. Nevertheless, taking into consideration the mandibular rotation models of individuals experiencing Class III malocclusion, the deviation in the vertical dimension of the Class III malocclusion morphology has been found as critical and influential as sagittal deviations. It can be concluded that the morphologic characteristic of the malocclusion should be clearly put forward initially for both the credibility of the academic studies and effective planning, application and retention of treatment.