Çeşitli intrakoronal beyazlatma ajanlarının dişin kırılma direncine etkilerinin in vitro değerlendirilmesi

Abstract

Çalışmamızda, çeşitli karbamid peroksit, hidrojen peroksit ve sodyum perborat içerikli beyazlatma materyallerinin intrakoronal olarak uygulanması sonucu, dişlerdeki kırılma direncine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Çalışmamızda 84 adet, tek köklü, santral keser diş kullanılmıştır. Bütün dişler radyografik olarak incelenip; düz köklere sahip, apeksi tam olarak kapanmış, tek kanallı, kalsifikasyon veya rezorpsiyon olmayan dişler seçilmiştir. Dişlerin endodontik giriş kaviteleri açılıp, çalışma boyları tespit edildikten sonra kök kanalları, master apikal eğe ProTaper F3 olacak şekilde, ProTaper Döner Eğe Sistemi Ni-Ti eğeler ile, crown-down tekniği kullanılarak prepare edilmiştir. Preparasyonu takiben kök kanalları güta perka ve AH Plus kök kanal patı kullanılarak soğuk lateral kompaksiyon tekniği ile doldurulmuştur. Daha sonra, periodontal sond yardımıyla mine-sement sınırının mesafesi dışarıdan belirlenip, ısıtılmış bir plugger kullanılarak, mine-sement sınırından 3 mm aşağıda olacak şekilde kanal dolgusu uzaklaştırılmıştır. Servikal bariyer materyali olarak seçilen cam iyonomer siman, mine sement sınırı hizasında yerleştirilmiştir. Dişler, kavite boyut ve biçimlerindeki değişikliklerin sonuçlar üzerine etkisini azaltmak için, mesiodistal ve bukkolingual çaplarına göre sınıflandırılmış, her grupta eşit diş olacak şekilde 7 gruba bölünmüştür. Her deney grubu için diş sayısı 12 olarak belirlenmiştir. Gruplar; kontrol grubu (distile su) (Grup 1), Whiteness Super Endo (%37 karbamid peroksit) (Grup 2), Opalescence OH (%35 karbamid peroksit) (Grup 3), Opalescence Endo (%35 hidrojen peroksit) (Grup 4), Opalescence Boost (%38 hidrojen peroksit) (Grup 5), sodyum perborat + distile su (Grup 6) ve sodyum perborat + %30 hidrojen peroksit (Grup 7) şeklinde oluşturulmuştur. Üretici firma talimatları doğrultusunda beyazlatma materyalleri pulpa odasına yerleştirilmiş ve beyazlatma işlemi toplam 3 seans uygulanmıştır. Beyazlatma işlemi tamamlanıp giriş kavitelerinin daimi dolguları yapıldıktan sonra dişlerin kökleri, silindir şeklinde, plastik kaplar kullanılarak, mine-sement sınırına kadar, otopolimerizan akrilik rezin içine gömülerek sabitlenmiştir. Kontrol ve deney gruplarına ait tüm örnekler, Universal Test Cihazı kullanılarak kırılma direnci testine tabi tutulmuştur. Örnekler, standardizasyonu sağlamak için dişin uzun aksı ile cihaz 135 ? açı yapacak şekilde yerleştirilerek, , kuvvetin uygulanacağı pozisyonları sabitlenmiştir. Her bir dişin palatinal yüzeyinin 1/3 insizal bölgesine, yuvarlak bir uç ile, 1 mm/dk hızla, artan yük uygulanmıştır. Örnekler kırılıncaya kadar yük uygulanmaya devam edilmiştir. Kırılma momenti, test cihazında ölçülen kuvvetin aniden düşmesi ile tespit edilmiştir. Elde edilen veriler Newton (N) olarak kaydedilmiştir. Ölçüm sonuçları arasındaki farklılıklar test edilirken tek yönlü varyans analizi (ANOVA), hangi grupların birbirinden farklı olduğunu tespit etmek amacıyla çoklu karşılaştırma testlerinden Tukey HSD kullanılmış ve p değerinin, 0,05? ten küçük olduğu değerler istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir.Bulgularımıza göre, kontrol grubu (distile su) en yüksek kırılma direncini göstermiştir (1091,7 N) (p<0,05). Bunu sırasıyla; sodyum perborat + distile su (958,3 N), Opalescence OH (%35 karbamid peroksit) (889,9 N) ve Opalescence Boost (%38 hidrojen peroksit) (879,5 N) grupları takip etmiştir, fakat bu üç grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark gözlenmemiştir (p>0,05). Sodyum perborat + %30 hidrojen peroksit (760,5 N) grubu, Opalescence Endo (%35 hidrojen peroksit) (578,4 N) ve Whiteness Super Endo (%37 karbamid peroksit) (538,9 N) gruplarından daha yüksek kırılma direnci göstermiştir (p<0,05). Opalescence Endo (%35 hidrojen peroksit) (578,4 N) ve Whiteness Super Endo (%37 karbamid peroksit) (538,9 N) grupları en düşük kırılma direncini göstermiştir ve bu iki grup arasındaki farkın ise istatistiksel olarak anlamlı olmadığı gözlenmiştir (p>0,05). Anahtar Sözcükler: İntrakoronal beyazlatma, fraktür direnci, karbamid peroksit, hidrojen peroksit, sodyum perborat.

The aim of this study was to determine whether the intracoronal application of bleaching materials containing carbamide peroxide, hydrogen peroxide and sodium perborate, effects the fracture resistance of teeth.Eighty four single root, central incisor teeth have been used in this study. All teeth had straight roots, completely formed apexes, single canals, no calcification or resorption, confirmed radiographically. After pulp chamber access, the working length was determined and the root canals were prepared with crown-down technique using a ProTaper F3 as the master apical file along with Ni-Ti files of ProTaper Rotary System. Following the preparation, the root canals were obturated using lateral compaction technique with gutta-percha and root canal saler AH Plus. Then, using a periodontal sond, the distance of cemento-enamel junction was determined. A heated plugger was used to remove 3 mm of canal filling from the root canal beneath the cemento-enamel junction. Glass ionomer cement, that was chosen as the cervical barrier material, was placed at the cemento-enamel junction. In order to reduce the effects of the differences in cavity sizes and shapes, teeth were classified as mesiodistal and buccolingual according to their radii, and divided into seven groups so that each group has an equal number of teeth. Each group had twelve teeth. The groups were, control group (distilled water) (Group 1), Whiteness Super Endo (37% carbamide peroxide) (Group 2), Opalescence OH (35% carbamide peroxide) (Group 3), Opalescence Endo (35% hydrogen peroxide) (Group 4), Opalescence Boost (38% hydrogen peroxide) (Group 5), sodium perborate + distilled water (Group 6) ve sodium perborate + 30% hydrogen peroxide (Group 7). Bleaching materials was placed into the pulp chamber according to manufacturer?s instructions and bleaching process was applied three times. After the bleaching process, permanent restorations were done and the roots of teeth were embedded into auto-polymerized acrylic resin up to cemento-enamel junction using cylindrical shaped plastic cups to stabilize the teeth. All the specimens (control and experimental groups) were submitted to a fracture test using a Universal Testing Machine. A device was used to standardize the position of the specimens, so that pressure could be applied at a 135? angle with the long axis of the root. An increasing load was applied on the palatal surface of the tooth (1/3 incisal part) with a round-tipped metal point. A crosshead speed of 1 mm/min was applied until the tooth fractured. The moment of fracture was determined by a sudden decrease in force measurements in the testing machine. The collected data was recorded in Newton (N) unit. When the differences between the measurement results were being tested, one-way variance analysis (ANOVA), and to determine which groups were different from each other, Tukey HSD, a multiple comparison test, was used and p values below 0,05 were accepted as statistically significant. According to the results, the control group showed the highest fracture resistance (1091.7 N) (p<0.05). This group was followed by sodium perborate + distilled water (958,3 N), Opalescence OH (35% carbamide peroxide) (889,9 N) and Opalescence Boost (38% hydrogen peroxide) (879,5 N), respectively. However, a statistically significant difference was not observed among these groups (p>0,05). Sodium perborate + 30% hydrogen peroxide (760,5 N) showed a higher fracture resistance than Opalescence Endo (35% hydrogen peroxide) (578,4 N) and Whiteness Super Endo (37% carbamide peroxide) (538,9 N) groups (p<0,05). Opalescence Endo (35% hydrogen peroxide) (578,4 N) and Whiteness Super Endo (37% carbamide peroxide) (538,9 N) showed the lowest fracture resistance. It was observed that the difference between these groups were not statistically significant (p>0,05).Keywords: Intracoronal bleaching, fracture resistance, carbamide peroxide, hydrogen peroxide, sodium perborate.