Anadolu mandalarında doğum ağırlığı ve büyüme özelliklerinin ilk laktasyon süt ve döl verim özelliklerine etkileri

Abstract

Bu çalışmada, Amasya ilinde yetiştirilen Anadolu mandalarının doğum ağırlığı ile 6. ay ve 12. ay ağırlıklarının ilk laktasyon süt ve döl verim özellikleri üzerine etkisinin ortaya konulması ve bu özellikler üzerine etkili çevre faktörlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, 2014-2018 yılları arasında doğan ve 2017-2021 yılları arasında malaklayan 202 baş Anadolu mandası bu çalışmanın materyalini oluşturmuştur. Çalışmada her bir doğum ağırlığı (<26.82 kg ve ≥26.82 kg), 6. ay (<88.00 kg ve ≥88.00 kg) ve 12. ay ağırlıkları (<138.47 kg ve ≥138.47 kg) iki gruba ayrılmıştır. Doğum yılının doğum ağırlığı (P<0.05), 6. ay (P<0.001) ve 12. ay (P<0.001) ağırlıklar üzerine etkisi istatistiki olarak anlamlı bulunmuştur. Doğum mevsiminin doğum ağırlığı ile 6. ay ağırlık üzerine anlamlı bir etkisi görülmezken (P>0.05), 12. ay ağırlıkları doğum mevsiminden etkilenmiştir (P<0.001). Ana yaşının 6. ay ağırlık üzerine etkisi önemli (P<0.05), doğum ağırlığı ile 12. ay ağırlık üzerine etkisi ise önemsiz bulunmuştur (P>0.05). Malaklama yılının, kuruda kalma süresi ve malaklama aralığı dışında (P>0.05), laktasyon süt verimi (P<0.001), laktasyon süresi (P<0.001), günlük ortalama süt verimi (P<0.01) ve ilkine malaklama yaşı (P<0.001) üzerine etkisi istatistiki olarak anlamlı bulunmuştur. Malaklama mevsiminin süt ve döl verim özelliklerinden yalnızca günlük ortalama süt verimi üzerine etkisi önemli bulunmuştur (P<0.05). Çalışmada yalnızca doğum ağırlık gruplarının laktasyon süresi üzerine etkisi anlamlı bulunurken (P<0.01), diğer büyüme özelliklerinin tüm süt verim özellikleri üzerine etkisi anlamlı bulunmamıştır (P>0.05). Büyüme özelliklerinden yalnızca 12. ay ağırlık grubunun ilkine malaklama yaşı üzerine etkisi önemli olup (P<0.05), malaklama aralığının büyüme özelliklerinin hiçbirinden etkilenmediği tespit edilmiştir (P>0.05). Her ne kadar istatistiki olarak önemli olmasa da genel olarak doğum ve büyüme özellikleri bakımından daha yüksek ağırlığa sahip olan malakların daha fazla ilk laktasyon süt verimi, daha erken ilkine malaklama yaşı ve daha kısa malaklama aralığına sahip olduğu söylenebilir. Sonuç olarak mandalarda doğum ağırlığı ve büyüme özellikleri ile süt ve döl verim özelliklerini konu alan çalışma sayısının sınırlı olması nedeniyle bu özellikler arasındaki ilişkileri konu alacak daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Anahtar Kelimeler: Anadolu mandası, Doğum ağırlığı, Büyüme özellikleri, Süt verimi, Döl verimi

This study aimed to reveal the effects of birth weight, 6th and 12th month weights of Anatolian water buffalo bred in Amasya province on the first lactation milk and reproductive traits and to determine the environmental factors affecting these traits. For this purpose, 202 head Anatolian buffaloes born between 2014-2018 and calved between 2017-2021 years formed the material of this study. In the study, birth weight (<26.82 kg and ≥26.82 kg), 6th month weight (<88.00 kg and ≥88.00 kg) and 12th month weight (<138.47 kg and ≥138.47 kg) were divided into two groups. The effect of birth year on birth weight (P<0.05), 6th month (P<0.001) and 12th month (P<0.001) weights was found to be statistically significant. While there was no significant effect of birth season on birth weight and 6th month weight (P>0.05), 12th month weights were affected by birth season (P<0.001). The effect of maternal age on weight at 6th month was significant (P<0.05), while its effect on birth weight and 12th month weight was insignificant (P>0.05). Lactation milk yield (P<0.001), lactation period (P<0.001), average daily milk yield (P<0.01) and age at first calving (P<0.001). Effect of calving year on lactation milk yield (P<0.001), lactation period (P<0.001), average daily milk yield (P<0.01) and first calving age (P<0.001) was found to be statistically significant except for dry period and calving interval (P>0.05). The effect of calving season on milk and reproduction traits only on daily average milk yield was found to be significant (P<0.05). In the study, only the birth weight groups had a significant effect on the lactation period (P<0.01), while the other growth traits did not had a statistically significant effect on all milk yield traits (P>0.05). The effect of growth traits on the first calving age of the 12th month weight group was significant (P<0.05), and it was determined that the calving interval was not affected by any the growth traits (P>0.05). Although it is not statistically significant, it can be said that calves with higher weight in terms of birth and growth traits had higher first lactation milk yield, earlier first calving age and shorter calving interval. As a result, due to the limited number of studies on birth weight and growth traits and milk and reproductive traits in buffaloes, more studies are needed to discuss the relationships between these traits.Keywords: Anatolian buffalo, Birth weight, Growth traits, Milk yield, Reproduction