Bir manyezit açık ocağında umrek koduna göre cevher kaynak sınıflandırmasının araştırılması

Abstract

Metal veya bileşikler halinde teknolojik kullanım alanı olan magnezya, dünyada en çok manyezit yataklarından yapılan üretimlerden sağlanmaktadır. Ham olarak üretilen manyezit, kalsine edilerek veya sinterleştirilerek pazarlanabilen bir madendir. Türkiye'de genellikle sedimanter veya kriptokristalli manyezit yataklanmaları mevcut olup, bu yataklardan yapılacak üretimlerde MgO tenörü yerine cevherin içerdiği empüritelerin (özellikle SiO2 ve CaO) oranı kalite açısından önemli olmaktadır. Bu nedenle de manyezit yataklarında kaynak raporlamalarında, empüriteleri esas alan güvenilir tahmin yöntemlerinin kullanımı gerekmektedir.Türkiye'de maden kaynak/rezerv raporlamaları açısından Maden Kanunu'na göre yürürlükte olan UMREK Kodu, artan jeolojik güven derecesine göre maden kaynaklarını, sırasıyla mümkün, belirlenmiş (tanımlanmış) ve ölçülmüş maden kaynakları kategorilerine ayrılmasını gerektirmektedir. Bu çalışmada, Eskişehir'e yaklaşık 35 km mesafede bulunan Dutluca Köyü'nün kuzey batısında yer almakta olan Manyezit A.Ş.'ne ait bir manyezit maden yatağının karotlu sondaj logları temel alınmak suretiyle UMREK Koduna uygun bir şeklide cevher kaynak sınıflandırılması yapılması amaçlanmıştır. Manyezit yatağı sondaj verilerinde empüritelerin (SiO2 ve CaO) değerleri ve manyezit kalınlıkları esas alınarak NETPROMine yazılımı ile blok model oluşturulmuş, en yakın komşu, uzaklığın tersiyle ağırlıklandırma ve kriging tahmin yöntemleri kullanılarak ölçülmüş kaynak tahminleri yapılmıştır. Çalışma sonucunda, en yakın komşu ve uzaklığın tersiyle ağırlıklandırma yöntemleri ile tahminlerde çapraz doğrulama yapılamaması nedeniyle UMREK Koduna göre güvenilir ölçülmüş kaynak sınıflandırmasının yapılamayacağı, ancak kriging yöntemi ile tahminlerin ise çapraz doğrulama yapılabilmesi nedeniyle UMREK Koduna göre güvenilir ölçülmüş kaynak sınıflandırmasının yapılabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, manyezit yataklarında UMREK Koduna göre kaynak sınıflandırmalarında manyezit kütlelerinin SiO2 değerlerinin dikkate alınmasının daha güvenilir olacağı sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Blok model oluşturma, Netcad, Jeoistatistik, UMREK, MAŞ

Magnesia having technological use in metal or compounds is mostly obtained from the production of magnesite deposits in the world. Raw Magnesite is a mineral that can be marketed by calcining or sintering.There are generally sedimentary or cryptocrystalline magnesite deposits in Turkey, and the ratio of impurities (especially SiO2 and CaO) contained in the ore instead of MgO grade is important in terms of quality in the production to be made from these deposits. For this reason, reliable estimation methods based on impurities should be used in resource reporting in magnesia deposits.In terms of mineral resource/reserve reporting in Turkey, the UMREK Code, which is in force according to the Mining Law, requires mineral resources to be divided into Inferred, Indicated and Measured mineral resources categories, respectively, according to the increasing degree of geological confidence. In this study, it is aimed to classify the ore resource in accordance with the UMREK Code, based on the core drilling logs of a magnesite mine deposit belonging to Manyezit A.Ş., located in the northwest of Dutluca Village, which is approximately 35 km from Eskişehir.Based on the values of impurities (SiO2 and CaO) and magnesite thicknesses in magnesite bed drilling data, a block model was created with NETPROMine software, and resource estimates were made using nearest neighbor, inverse distance weighting and kriging estimation methods. As a result of the study, it has been concluded that reliable measured resource classification cannot be made according to the UMREK Code due to the inability to cross-validate estimates with nearest neighbor and inverse-distance weighting methods, but reliable measured resource classification can be made according to the UMREK Code, since estimates can be cross-validated with the kriging method. In addition, it was concluded that it would be more reliable to consider the SiO2 values of magnesite masses in source classifications according to the UMREK Code in magnesite deposits.Keywords: Block Model, Netcad, Geostatistics, UMREK code, MAŞ