Son sınıf harbiyelilerin liderlik davranışlarının incelenmesi

Abstract

ÖZET Bu çalışmanın amacı, 2003 - 2004 Eğitim ve Öğretim Yılında Kara Harp Okulunda Takım ve Bölük Komutanlığı görevlerini yürüten son sınıf Harbiyelilerin liderlik davranışlarını ortaya koymaktır. Bu amaçla, çalışmada Lee Bolman ve Terence Deal (1991) tarafından geliştirilen `liderlik çerçeveleri kuramından` yararlanılmıştır. Veri toplama aracı olarak, Harbiyelilerin hem kendilerini değerlendirdikleri, hem de emir komuta ettikleri ast sınıf Harbiyeliler tarafından değerlendirildikleri, Bolman ve Deal (1991) tarafından geliştirilmiş Liderlik Yönelim Anketi ( Leadership Orientation Questionnaire ) kullanılmıştır. Anket, 120 Takım/Bölük Komutanı ve 325 ast sınıf olmak üzere toplam 445 Harbiyeliye uygulanmıştır. Bu araştırmada cevap aranacak araştırma soruları şunlardır:. 2003 - 2004 Eğitim ve Öğretim Yılında Tk. / Bl. Komutanlığı görevini yürüten son sınıf Harbiyeliler hangi liderlik davranışlarını sergilemektedirler?. Tk. / Bl. Komutanı olan son sınıf Harbiyelilerin liderlik davranışları akademik not ortalamasına göre değişiklik göstermekte midir?. Tk. / Bl. Komutanı olan son sınıf Harbiyelilerin liderlik davranışları komuta seviyelerine göre değişiklik göstermekte midir?. Ast sınıf Harbiyelilerin liderlik algılamaları sınıflara göre ( 1 nci sınıf / 2 nci sınıf / 3 ncü sınıf ) değişiklik göstermekte midir?. Tk. / Bl. Komutanı olan son sınıf Harbiyeliler kendilerini etkili lider ve yönetici olarak görüyorlar mı?. Ast sınıf Harbiyeliler, Tk. / Bl. Komutanı olan son sınıf Harbiyelileri etkili lider ve yönetici olarak görüyorlar mı? Yapılan analizler sonucunda son sınıf Harbiyeliler, kendilerinin en çok insan kaynakları liderlik davranışları gösterdiklerini düşünmektedirler. Bunu sırasıyla yapısal liderlik, sembolik liderlik ve politik liderlik davranışları izlemektedir. Bu sonuç Harbiyelilerin akademik not ortalaması ve icra ettikleri görev esas alınarak oluşturulan gruplar arasında da farklılıkgöstermemektedir. Yine bu Harbiyelilerin büyük bir bölümü kendisini etkili bir lider ve etkili bir yönetici olarak değerlendirmektedir. Ast sınıf değerlendirmeleri dikkate alındığında, anketin ilk bölümüne ait sonuçlar paralellik göstermekte, ancak üçüncü bölümde yer alan etkili lider- etkili yönetici değerlendirmesinde önemli bir fark göze çarpmaktadır. Son sınıf Harbiyeliler kendilerini büyük oranda etkili lider ve yönetici olarak değerlendirirken, bu oranlar ast sınıfların değerlendirmelerinde oldukça düşük olmuştur. Diğer taraftan, her iki grup değerlendirmesinde sembolik liderlik davranışlarının düşük puanlar alması dikkat çekicidir. Yapılan bu araştırmanın, Harbiyelilerin liderlik eğitimlerine ve kendilerini geliştirmelerine hem teorik hem de pratik anlamda katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Konu ile ilgili yapılacak diğer çalışmalara bir örnek ve başlangıç noktası oluşturacağı umulmaktadır. 11

ABSTRACT The purpose of this research is to explore the leadership styles of platoon and company commander cadets in Army War College. The data were gathered through Leadership Orientations Questionnaire ( Bolman & Deal, 1 990) which has two parallel forms, one for the commander cadets to rate themselves and another in which junior-class cadets can rate the commander cadets. The subjects of this study include 120 commander cadets and 325 junior-class cadets. The research questions of this study are as follows:. What kind of leadership styles are adopted by the commander cadets?. Do leadership styles differ in relation to commander cadets' academic grades?. Do leadership styles differ in relation to commander cadets' level of command?. Do leadership styles of commander cadets differ in relation to junior cadets' classes?. Do commander cadets consider themselves as effective managers and leaders?. Do junior-class cadets consider commander cadets as effective managers and leaders? According to the commander cadets answers, they adopted human resource leadership mostly. It is followed by structural leadership, symbolic leadership and political leadership. This result is the same in relation to commander cadets' academic grades and level of command. A great amount of the commander cadets consider themselves as effective managers (%79.2) and effective leaders (%74.2). IllOn the other hand, junior-class cadets' assessmets about the first two part of the questionnaire are very close to the commander cadets' answers. But the third part, which is about effective management and leadership, shows an important difference. Although a great deal of commander cadets consider themselves as effective managers and leaders, junior-class cadets' assessments are not the same. They think olny 31.8% of commander cadets are effective leaders and 42.8% of them are effective managers. It is also noteworthy that both groups give lower grades to symbolic leadership. This study may help the cadets to improve their leadership ctyles and contribute to the leadership theory and practice in Army War College and can be a model and a beginning point for the following studies. IV