Savunma harcamaları ve savunma bütçesinde etkinlik algılamaları: Kara Kuvvetleri Komutanlığında uygulama

Abstract

ÖZET Bu çalışma, bütçenin hazırlanması, uygulanması, denetimi aşamalarında etkinlik ve verimliliği etkileyen faktörler ile bütçenin yasal dayanağını oluşturan mevzuatın, bütçenin etkinliği üzerindeki etkilerini konu almaktadır. Çalışmanın amacı, etkin bir bütçe sisteminin temel kriterlerinin ortaya konması ve mevcut bütçe sistemimizin bu kriterlerden hangilerini, ne oranda sağladığının belirlenmesi yanında, Kara Kuvvetleri Komutanlığı ikinci derece ita amirliklerinde bütçe uygulamalarında etkinliği azaltan faktörleri saptamaya yönelik bir ölçek geliştirmektir. Bu kapsam doğrultusunda, çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, bütçe sistemleri tarihi gelişim sürecinde ele alınmış, görülen eksiklikler ve geliştirme çabalarından bahsedilmiştir. Ayrıca muhasebe sistemleri incelenerek, devlet muhasebe sisteminin, muhasebe sistemleri düzleminde bulunduğu yer ile bulunması gereken yer belirlenmeye çalışılmıştır. İkinci bölümde, niçin savunma harcaması yapıldığı, harcamaların miktarı ve dünya ülkelerinde savunma ihtiyacı için ne kadar kaynak ayırdığı araştırılmış, bu kaynakların etkin ve verimli kullanılması boyutu üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölüm, MSB bütçesinin hazırlanması, kanunlaşması, uygulanması ve denetimini konu almaktadır. Uygulama bölümü olan dördüncü bölümde ise, etkin bir bütçe sisteminin sahip olması gereken kriterler belirlenmiş, uygulanmakta olan PPBS'nin belirlenen kriterlere uyumu konusunda, sistemi kullananların algılamalarını belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirilmiştir. Ayrıca kullanıcıların algılamaları yanında bütçe etkinliğini etkileyebilecek bazı kanun ve düzenlemeler de ele alınmıştır.

ABSTRACT This study deals with the factors which affect the activity and the efficiency in the process of the preparation, the application and the control of the budget, and with the effects of the laws, which are the legal bases of the budget, on the activities of the budget. The goal of the study is beside the assertion of the basic criteria of an effective budget system and the determination of which one of these criteria our present budget system supplies in proportion is to develop a measure to determine the factors which decrease the efficiency at the budget applications at the second degree operating agencies of the Land Forces Command. Within this scope, the study consists of four parts. In the first part, the budget systems are taken into consideration within the process of historical development; the seeming deficiencies and the development efforts are mentioned. Moreover, accounting systems are analyzed in order to try to determine the present position and the obligatory position of the Accounting System of the State within the plane of the accounting systems. In the second part, the reason of why the defense expenditure is realized, the quantity of the expenditures and how much resource is reserved for the defense expenditure by the countries in the world are researched on; the dimension of the effective and the efficient usage of these resources are given attention. The third part has the subject of the preparation, the legislation, the execution and the control of the National Security Ministry budget. In the fourth part, which is the application one, the criteria that an effective budget system should have are determined, the measure for the determination of the perceptions of the system users about the harmony of the present application of the PPBS to the determined criteria. Moreover, beside the perceptions of the users, some of the laws and regulations that can affect the budget activity are also taken into consideration. u