Kara Kuvvetleri Komutanlığı kadrolarının iş analizi için metodoloji geliştirme: Subay örneği

Abstract

ÖZET Bu çalışma; Kara Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde yer alan subay kadrolarındaki işleri analiz etmek, sınıflamak, birbirleriyle karşılaştırmak ve değerlemek amaçlarına hizmet edebilecek çalışan yönelimli bir iş analizi sisteminin geliştirilmesi için önemli bir adımı teşkil etmektedir. Diğer bir deyişle, bu çalışma iş değerleme amacına hizmet edebilecek bir iş analizi sistemini geliştirmeyi hedeflemiştir. Askeri İşleri Puanlama Sistemi Anketi (ASİPSA) olarak adlandırılan bu sistemde, yapılandırılmış bir anket aracılığı ile işlere ilişkin bilgiler toplanmakta ve faktör puan yöntemi kullanılarak analiz edilen işin puan değeri hesaplanmaktadır. İş analizi anketi oluşturulmadan önce; 1) iş analizi ile ilgili mevcut araştırmalar gözden geçirilmiş, 2) K.K.K. lığının iş analizi için uygun olan kayıtları (ASİMES projesi gibi) incelenmiş, 3) askeri işlerin gerektirdiği nitelikler ile bilgi, beceri, yetenek diğer özellikler belirlenmiş ve 4) iş değerleme yöntemleri ile ilgili literatür gözden geçirilmiştir. Altı ana faktör, 13 bölüm, 30 boyut ve 485 soru/maddeden oluşan ASİPSA, çalışan yönelimli yaklaşımlar temelinde geliştirilmiş bir iş analizi yöntemidir. ASİPSA maddelerinin büyük bir kısmı önem ve sıklık ölçekleri kullanılarak değerlendirilmektedir. Bu ölçekler kullanıldığında, verilen bir maddenin puanı, o maddenin önem ve sıklık ölçeklerinden aldığı ağırlıkların kombinasyonu ile belirlenmektedir. Değerlendirilen bir işin puanı; faktör, bölüm, boyut ve madde ağırlıkları temelinde tespit edilmektedir. Faktör, bölüm, boyut ve maddelerin bir kısmının ağırlıkları 45 farklı anket kullanılarak belirlenmiştir. Faktör/bölüm/boyut ve maddelerin, genel ağn-lıklandınna, önem/karmaşıklık ve/veya gruplandırma anketlerini değerlendirici olarak 429 kişi (çoğunluğu K.K.K. lığı mensubu subaylar olan) tamamlamıştır. Diğer bir kısmı ise, ASİPSA iş analizi anketinin bölümlerinin madde sayılarına göre belirlenmiştir. Bu çalışma, dört bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde, iş analizinin tanımı, bilgi toplama yöntemleri ve kaynaklan, iş analizi yöntemleri, iş analizinin kullanım alanları, iş analizlerinin geçerlik ve güvenirliği ile araştırmanın konusu, amacı, önemi ve kapsamı yer almaktadır. İkinci bölümde, ASİPSA'nın iş analizi anketi ve faktör puan yöntemini esas alan iş değerleme sisteminin geliştirilme yöntemi ile faktör puan sisteminin kullanılması açıklanmışta-. Üçüncü bökîmde, uASİPSA'nın iş faktörleri, bölümleri, boyuttan ve maddelerinin ağırlıklarının belirlenmesi için 429 kişiden elde edilen verilerin bulguları yer almaktadır. Dördüncü bölüm ise, tartışma, çalışmanın kısıtlılıkları ve gelecekteki çalışmalar için önerileri içermektedir. m

ABSTRACT The main goal of this study was to take the first step toward the development of a person-oriented job analysis system which can be used to evaluate, classify, and compare jobs of military officers, in the Turkish Land Forces. In other words, the present study aimed to develop a job analytic system incorporating a job evaluation method. The system allows for the collection of job data through a structured questionnaire, named Military Jobs Factor-Point System Questionnaire (MJFPSQ), and to evaluate the value of a given job using a point factor method. Job analysis questionnaire was developed after 1) conducting a thorough review of the literature on job analysis, 2) examining available job analysis documents (e.g., `ASIMES` products) in the Turkish Land Forces, 3) identifying military specifics tasks characteristics and knowledge, skills, abilities, and other attributes, and 4) examining available job evaluation methods. MJFPSQ was intended to be a worker-oriented military job analysis method. It consists of 6 factors, 13 sub-factors, 30 dimensions, and 485 items/questions. Majority of the MJFPSQ items are rated on both importance and frequency scales. When these scales are used, the score obtained from a given hern is determined by a weighted combination of the importance and frequency ratings of the item. The score for a given job is determined based on the weights of the factors, sub-factors, dimensions, and items. Weights of factors, divisions, dimensions, and items are largely determined empirically through administrations of 45 different questionnaires. Four- hundred-twenty-nine people (mostly officers in the Land Forces) participated in the study as raters assessing overall weights, importance/complexity, and/or category of the factors/sub-factors/dimensions/items. For the remaining items unit weights (standard weights) are used. That is, the score on a given dimension/sub-factor is determined by the total of the standard weights of the items rated. This study consists of four chapters. In the first chapter, the definition of job analysis, data collection methods and resources used in job analyses methods, uses of job analyses, validity and reliability of job analytic information, and also the subject, purpose, importance and scope of the research are presented. In the second chapter, the stages involved in the development of the MJFPSQ, the job evaluation system IVaccompanying the MJFPSQ, and the application of the point-factor method are explained. In third chapter, the analyses of the data collected from 429 subject matter experts for determining the weights of factors, divisions, dimensions, and items are presented. Forth chapter consists of discussion of the findings, limitations of the study, and some suggestions for future research.