Uçuş eğitim performansının belirleyicileri üzerine Kara Kuvvetleri havacılığında bir çalışma

Abstract

ÖZET Uçuş görevinin kritik doğası gereği uçuş eğitimine katılacak personelin seçimi büyük önem taşımaktadır. Uçuş eğitimlerini başarı ile tamamlayabilmek, diğer bazı işlere nazaran daha çok dikkat, yetenek ve zihinsel süreçlerin kullanımını mecbur kılar. Bu nedenle, hem maliyet hem de uçuş eğitiminin kritik özellikleri bakımından eğitime katılacak adayların etkili yollarla seçilmesi gereklidir. Güvenliği, geçerliği ve ayırt etme gücü yüksek bir seçme sistemi kullanılarak seçilen adayların iyi pilot olabilmesi ise doğal olarak etkili bir eğitim yöntemi ile mümkündür. Bu nedenle havacılık eğitimlerinde, seçme ve eğitim birbirlerini tamamlayan iki temel süreçtir. Uçuş eğitim performansının belirleyicileri üzerine yapılan araştırmalar, pilot performansının temel belirleyicilerinin genel zihinsel yetenek ve psiko-motor yetenek olduğunu ortaya koymuştur. Bu çalışmanın amacı Kara Havacılık Okulunda uçuş eğitimine başlayacak adayların seçiminde kullanılan tek kriter olan psiko-motor yetenek ölçümünün ötesinde, adayların akademik başarılarının ve kişilik özelliklerinin uçuş eğitim performansına etkilerini incelemektir. Bu bağlamda bu araştırma Kara Havacılık Sınıfına pilot adayı temininde kullanılabilecek, etkin bir pilot adayı seçme sistemi için gerekli kriterlerin oluşturulmasına yönelik olarak, uçuş okulu performansını yordayan faktörleri ve görece ağırlıklarını saptamak için yapılmıştır. Araştırmada toplam 811 kişiye ait (Npüot 0ianiar = 498, A^pu0t olmayanlar =313) veriler bir kısmı arşiv bilgilerinden bir kısmı ise anket yöntemi ile toplanmıştır. Uçuş eğitim performansı olarak, adayların uçuş okulunda aldıkları uçuş notlan ortalamaları, akademik ders notlan ortalamalan, bu ikisinin ortalaması olan mezuniyet not ortalaması ve pilot olup olmama durumu esas alınmıştır. Pilot olan adaylann bir kısmına (İV = 316) aynca temel kişilik özelliklerini ölçen bir grup ölçek ile Genel Kurmay Kişilik Envanteri uygulanmıştır. Elde edilen bulgular ölçüt olarak kullanılan değişkenlerin puan aralıklarının çok dar ve dolayısıyla pilot olan grubun çok homojen bir yapıda olduğunu göstermiştir. Bağımlı ve bağımsız değişkenler arasındaki korelasyonlar, ilişkilerin beklendiği yönde ve literatürle uyumlu olduğunu göstermiştir. Pilot olan ve olmayan graplann karşılaştmlmasmdan elde edilen bulgular, beklendiği gibi pilot olanlann ııolmayanlara göre daha yüksek psiko-motor yetenek puanına, Kara Harp Okulu (KHO) mezuniyet not ortalamasına, ingilizce bilgi seviyesine sahip olduklarını ve KHO mezuniyet basan seviyesine göre de daha üst şuralarda mezun olduklarını göstermiştir. Lojistik regresyon analizlerinin sonuçları psiko-motor yetenek skoru, KHO mezuniyet not ortalaması ve İngilizce bilgi seviyesinin, uçuş eğitim performansının bir ölçütü olan pilot olup olmamayı birbirlerinden bağımsız olarak yordadıklarmı göstermiştir. Sadece pilot olan katılımcılara uygulanan kişilik ölçeklerinin uçuş performansını temsil eden sürekli değişkenlerle olan ilişkileri incelendiğinde sorumluluk sahibi olma ve duygusal bakımdan dengeli olmakla ilgili kişilik özelliklerinin uçuş okulu bitirme basan düzeyiyle ilişkili olduğu bulunmuştur. Sadece pilot olanlar üzerinde yapılan analizlerde bile kritik kişilik özelliklerinin akademik performans ve psiko-motor becerilerin ötesinde uçuş eğitim performansım yordadığı bulunmuştur. Sonuç olarak uçuş eğitim performansını yordamada psiko-motor yetenek ölçümlerinin, KHO mezuniyet not ortalamasının ve İngilizce bilgi seviyesinin anlamlı olarak katkısı olduğu görülmüştür. Buna rağmen açıklanan varyansm düşük olması, kişilik özelliklerine ilişkin ölçümlerin pilot olmayanlara uygulanamaması ve çalışmanın diğer kısıtlılıklan dikkate alınarak kapsamlı bir seçme modeli önerilmemiştir. Araştırmada elde edilen bulgulann bu alanda batı ülkelerinde ve ülkemizde yapılan diğer çalışmalara tutarlı olduğu gözlenmiştir. Elde edilen bulgular gelecek çalışmalara ışık tutma ve pilot olmayı yordayan özgül özellikleri belirleme bakımından alana önemli bir katkıda bulunmaktadır. Çalışmanın bulgulan ve temel sınrrlılıklan geçmiş çalışmalar bağlanımda tartışılmış ve gelecekte yapılacak araştırmalar için önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler : Uçuş eğitim performansının belirleyicileri, personel seçimi, askeri pilot adayı seçimi, kişilik özellikleri, lojistik regresyon. m

ABSTRACT Selection of candidates for aviation training plays a critical role because of the special nature of pilot training and the critical tasks of pilots. Compared to other routine tasks, the success of flight training programs largely depends on the greater use of attention, ability, and other cognitive processes. Hence, effective selection systems must be employed considering the cost effectiveness of the programs and specific characteristics of flight training. Those candidates who are selected by using specific systems having high reliability, validity, and discriminatory power can only be successful pilots if they pass through an effective training method. Therefore, selection and training are two complementary processes in aviation training. Past research on the predictors of flight training performance has demonstrated that general cognitive and psychomotor abilities are the fundamental predictors of pilot performance. The purpose of this study is to examine the predictive power of academic achievement and certain personality traits in addition to the psychomotor abilities in the selection of pilots in the class of Turkish Army Aviation. In this context, this study also aims to determine the specific set of variables and their relative weights that could be used in the selection of candidates in the flight training. In the study, the data for 811 participants were collected from both archive resources and self-reported questionnaires (iVpiiot = 498, iVn0n-piiot = 313). Obtained mean score for flight grades at flight school, academic GPA, the graduation grade which is the mean of the first two variables, and becoming a pilot or declined candidate (non-pilot) at the end of the training program were utilized as the main criteria for the flight training performance. Furthermore, a series of personality scales measuring the fundamental dimensions of personality characteristics and Personality Inventory for Military Officer (GENKUR-KE) were administered to the majority of those graduated from flight training programs as pilots (N = 316). The results of the study revealed that the obtained ranges of dependent variables were too narrow, and thus, the pilots were consisted of a very homogeneous group. The correlations between the dependent and independent variables showed that relationships among variables were in the expected direction and also consisted with the previous findings in this area. As expected, the findings on the comparisons ivof the pilot and non-pilot groups demonstrated that pilots have higher levels psychomotor ability, graduation grades (GPA) from Turkish Army Academy, higher level fluency in English, and also graduated from the Turkish Army Academy with higher GPA scores than the failed pilot candidates in flight school. The results of logistic regression analysis indicated that psychomotor ability, Turkish Army Academy graduation grades, and level of English fluency were the significant predictors of the flight training performance that separate pilots from- non-pilots. Examination of the correlations between flight performance and personality characteristics of the pilots showed that conscientiousness and neuroticism were significantly correlated with the different indicators of the achievement in flight school. In sum, the analysis performed on pilot group only revealed that critical personality characteristics predicted flight training performance above and beyond the academic performance and psychomotor ability. In conclusion, psychomotor abilities, Turkish Army Academy graduation grades, and English level were found to significantly and independently contribute to the prediction of flight training performance. However, considering the critical limitations of the study, such as range restriction on the variables and lack of data from the candidates who failed in the training program, a comprehensive selection model for pilot candidates was not proposed. Overall, the results of the study are consistent with the past research in this area in both Western cultures and Turkey. The obtained findings have contributed to current literature to greater extent and have potential to shed some light on future studies regarding the assessment of specific predictors of successful pilot selection. Finally, both the findings and limitations of the study were discussed on the basis of current literature and some suggestions were made for further studies. Keywords: Predictors of flight training performance, personnel selection, military pilot candidate selection, personality traits, logistic regression. v