Firar suçu işleyen askeri şahısları etkileyen sosyo-kültürel faktörlerin incelenmesi: Bir askeri ceza vi örneği

Abstract

ÖZET Bu çalışmanın amacı, firar suçu işleyen askeri şahısları etkileyen sosyo-kültürel faktörleri ortaya koymaktır. Bu faktörlerin nesnel olarak belirlenebilmesi, firar suçunun önlenmesi için önemli bir adım teşkil etmektedir. Bizleri görünmez bağlarla sımsıkı saran kültürel ortam, davranış kalıplarımızın da temelini oluşturmaktadır. Toplumları birbirine bağlayan ortak değerlerin beşiği olan kültürün, bazı durumlarda yazılı hukuk ile çelişki içersine düşerek, kişileri suç işlemeye yönlendirdiği açıktır. Dünyanın tüm orduları çeşitli sebeplerden kaynaklanan firarları engel leyebilmek için çeşitli tedbirler almaktadır. Bu tedbirler genelde çok sert hükümler içeren ceza kanunları kapsamında kalmaktadır. Oysa insanların firar etme nedenleri tam olarak belirlenebilirce, bu nedenler ortadan kaldırılmak suretiyle, ağır cezalar uygulanmadan da firar suçları engellenebilecektir. Bu amaçla araştırmamız, Türk Silahlı Kuvvetlerinde vatani görevini yerine getirmekte olan erbaş ve erlerden firar eden ve bu suçtan dolayı, Kara Kuvvetleri Komutanlığı 1nci Sınıf Askeri Cezaevinde (Mamak) bulunan tutuklu ve hükümlülerle, alan çalışması şeklinde yürütülmüştür. Alan çalışmasında, yapılandırılmış mülakat uygulamasının yanında uzun ve derinlikli sohbetler yapılarak, katılımcıların samimi olarak düşüncelerini aktarmaları için gerekli ortam yaratılmaya çalışılmıştır. Yapılan görüşmeler, detaylı gözlemlerle desteklenmiştir. Elde edilen veriler, kodlanarak istatistiksel yöntemlere uygun hale getirilmiş ve çeşitli veriler arasındaki ilişkiler ortaya konmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonuç bölümünde, elde edilen bulgular doğrultusunda çözüm önerileri sunulmuştur.

ABSTRACT Main purpose of this study is to determine the socio-cultural factors affecting deserting military personnel. To determine these factors objectively is a major step to prevent desertions. Cultural environment, surrounding us tightly with invisible bonds, is fundamental for our patterns of behavior. It is obvious that, culture is a cradle of common values to bind the community. It sometimes leads people to commit crimes, as a result of its contradiction with written laws. All armies of the world take measures to prevent desertions. Most of these measures are in the area of criminal law and consist of very heavy sanctions. But, if we know the reasons for desertions, prevention of this crime without criminal law enforcement is possible. For this reason, our research is completed in The Turkish Army 1st Class Prison (Mamak) among deserter conscripts, as field research. Structured interview forms as well as deep conversations and meticulous observations were used. The data collected was decoded for statistical applications and the relations between various findings figured. Within the conclusion, suggestions have been submitted for prevention of the desertion problem.