Silahlı kuvvetlerde kadınların entegrasyonuna yönelik uygulamalar: NATO ülkeleri için bir karşılaştırma

Abstract

ÖZET Soğuk Savaş Yıllarının sona ermesiyle birlikte ordu yapılarında meydana gelen farklılaşmalar sonucu kadınların orduya entegrasyonlarında artış olduğu gözlenmektedir. Bu durum sadece ordu yapısında meydana gelen değişikliklerle, yani zorunlu askerlik hizmetinden gönüllülük esasına dayanan bir ordu yapılanmasına geçiş ile değil aynı zamanda, orduların misyonunda meydana gelen değişikliklerle de açıklanmaktadır. Buna göre, Barış ve İnsanî Yardım Operasyonları gelişmiş, bu da barış hareketleri ve kadının birbirleriyle bağıntılı görülmesi sonucunda, orduların kadın personele kapılarını açmasını beraberinde getirmiştir. Özellikle NATO ülkelerinde, böyle bir eğilim görülmekteyken, ordu içindeki kadınların rolleri genellikle, geleneksel kadınlık rolleri çerçevesinde sınırlı kalmış, bu da kadınların orduya entegrasyonunu doğrudan etkilemiştir. NATO ülkeleri arasında kadın subay temsil oranlan ve kadın subaylara yönelik uygulamalar bakımından farklılıklar görülmektedir. Bu farklılıklar, toplumun genelindeki kadın erkek eşitliği politikalarından kaynaklandığı gibi, NATO ülkelerinin ordu yapılarındaki, sosyal ve ekonomik farklılıklardan, ülkelerdeki kadın hareketinin gücü ve gündemindeki ağırlıklı konulardan, uluslar arası düzeydeki ilişkiler ve politik liderlerin toplumsal cinsiyet eşitliği duyarlılığına ne derece sahip oldukları gibi etmenlerden etkilenmektedir. Bu çalışmada, farklı özelliklere sahip NATO ülkeleri, ABD, Norveç, Hollanda, İtalya ve Türkiye, kadınların orduya entegrasyonu konusunda ne derece etkili oldukları çerçevesinde karşılaştırmalı olarak incelenmiş ve Türkiye örneğinden yola çıkarak mevcut uygulamalar hakkında TSK'daki kadınların görüşleri çerçevesinde tartışılmıştır. iii

ABSTRACT After the end of Cold War period, with the changes in the military structure, the integration of women into the military has started to increase. This situation is not only because of the changes in the military structures, which means changes from conscription system to all volunteer system, but also with the changes in the missions of the militaries. According to this situation, Peace and Human Oriented Operations have been increased and this also brought the participation of the women in the military. Because it is considered that there is a strong linkage between women and peace, women started to be included in these missions. Especially in the NATO forces, there has been a tendency to integrate women into the military but women's roles remained in the boundaries of the `traditional women's roles` in the organization. This has directly effected the integration of the women in the military. There are differences in the policies towards the women in the military in different NATO countries. These differences can be the results of the gender equality policies in the whole society, the different military, social and economic structures of the different NATO countries, the difference of the women's movement's strength and agenda in every country, the different international relations and also because of the different gender sensitive political leaders in different nations. in this study, five different NATO countries, USA, Norway, the Netherlands, Italy and Turkey, were selected to compare according to the policies towards the integration of women in the military forces and with the Turkish case, the opinions of the women in the Turkish Military on the policies towards themselves were included to the comparisons. iv