Cezayir'in bağımsızlık sürecinde Fransa'nın yürüttüğü siyaset ve uygulamalar

Abstract

Son dönemlerde Cezayirli yetkililer, Fransa'nın geçmişte yaptığı bir takım uygulamalardan dolayı özür dilemesi gerektiğini vurgulamaktadırlar. Bu talep, dünya kamuoyunda Cezayir tarafından istenen etkiyi yaratmamış olsa da yankı bulmaya başlamıştır. İnsanlığa karşı işlenen suçların en ağırı olarak nitelendirilen soykırım yapmakla suçlanan Fransa, yakın bir gelecekte bu suçun sanığı konumunda gerekli bedeli ödemeye hazırlanmak durumunda görülmektedir.Bu çalışmada, Cezayir'in bağımsızlığını elde ettiği 1962 yılına kadar, Fransa'nın ülkeye yönelik siyaseti değerlendirilmiş ve soykırım suçunun oluşumunun temelleri incelenmiştir. İlk olarak, soykırım suçu hakkında kavramsal bir yapı oluşturulmuştur. Özel nitelikli bir suç olan soykırımın tanımlanması, siyasi ve etnik gruplara göre farklılıklar sergilemektedir. Diğer tanımlamaların dışında, ilk bölümde Birleşmiş Milletler Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Hakkındaki Sözleşme'deki tanım esas alınmıştır.Uluslararası ceza hukukunun gelişim sürecinde son noktayı oluşturan Uluslararası Ceza Mahkemesi, statüsünü kazanana kadar uzun bir yol katetmiştir. İnsanoğlu birbiri ile savaştığı sürece ceza sistemlerine ihtiyaç duymuş ve çoğu zaman galiplerin adaleti olmak suçlaması ardında, insanlık suçu işleyenleri cezalandırmıştır. Her ne kadar olumsuz manada eleştirilen mahkemeler kurulsa da bu yargı sistemleri daha adil organların teşkilinde temel görevi üstlenmişlerdir.Tarihsel sürecin değerlendirildiği bölümde, iki ülkenin, bir araya geldikleri 1830 yılına kadar farklı kültürel yapıları temsil ettikleri görülmüştür. Cezayir'in bağımsızlığına kadar Fransa, sömürgecilik anlayışıyla ülke üzerindeki hâkimiyetini tesis etmiş ve Cezayirlilerin tüm haklarını ihlal ederek kendi çıkarları doğrultusunda politikalar izlemiştir. Diğer sömürgelerinin tersine Cezayir'i, kendi eyaletlerinden biri olarak görmeye çabalamıştır. Buna karşın işgalle beraber sürekli bir karşı koyma yaşanmıştır. 1,5 milyon Cezayirlinin hayatına mal olan baskıcı uygulamalar, Cezayir Bağımsızlık Savaşı ile sertleşmiştir.Bağımsızlık Savaşı'nda ve öncesindeki hiçbir dönemde, tek bir toplumsal yapıya kavuşamamış olan Cezayir topraklarında Avrupalılara olan düşmanlık ve Cezayirli etnik kimliğine sahip çıkma arzusu, mücadelenin uzun soluklu olmasını getirmiştir. Konunun bu boyutu psiko?politik yaklaşımla ayrı bir incelemeye tabi tutulmuştur. Çalışmada Fransız yazarların Cezayir politikaları hakkındaki görüşlerine de yer verilmiştir. Kendi hükümetlerini eleştiren Sartre, Camus ve Fanon, savaş dönemindeki uygulamaların yanlışlıklarını dünya kamuoyu ile paylaşmışlardır.Cezayir soykırımı iddiaları, Türkiye'de de zaman zaman tartışılan konular arasına girmektedir. TBMM'de konuyu gündeme getiren ve Cezayir'e destek olma amaçlı çalışan milletvekilleri, henüz Fransa aleyhine ya da Cezayir lehine bir karar alabilmiş değillerdir. Çalışmada, konuyla ilgili girişimlere yer verilmiş ayrıca hukuk alanında yapılabilecekler değerlendirilmiştir.

Recently, Algerian authorities emphasize that France has to apologize to Algeria for some implementations which were carried out by France in the past. As long as this demand could not created the targeted impulse it started to find echoes around the world public opinion. It has been seen that in the very near future France who has been accused of genocide, which is the most serious crime against humanity, would have to be ready to pay the needed cost.In this study, French policy towards Algeria until the year 1962 in which Algeria obtained her independence has been evaluated and the base of genocide crime has been analyzed. At first, the normative structure of genocide crime has been formed. It differentiates according to the ethnic and political groups to describe the genocide as a specialized crime. Except the other definitions, in the first section UN Agreement on the Prevention and Punishment of Genocide Crime dated 1948 has been taken as a basic definition.International Criminal Court had made significant progress towards gaining its statute in the developing process of international criminal law. Although in this period some negative critics have declared dealing with the previous courts, those structures have pioneer roles for the international law system.In the second part of this study it?s seen that Algeria and France represent two different cultural structures until 1830. France has established its domination over Algeria with the colonialism conceptions until the independence of this country. During this period, all the rights of Algerians infringed and policies around French interests were followed. Contrary to her other colonies, France tries to see Algeria as one of her national state. However, from the very beginning of her engagement France has faced with continuous resistance. Repressive implementations were hardened by Algerian Independence War that caused the life of 1,5 million Algerians.Neither during Independence War nor before this struggle, Algeria couldn?t reach one integral social structure. Hostility towards Europeans in Algerian territory and the wish to claim Algerian ethnical identity had caused the war having a long run. This aspect of study is analyzed with the politic psychological approach. In addition to this, within the study French writers? opinions about Algerian policy are considered. By criticizing their own government Sartre, Camus and Fanon has shared the faulty implementations of war period, with the world public opinion.In Turkey, from time to time Algerian genocide claims are coming into discussing subjects. Some members of The Turkish Grand National Assembly are trying to bring up the subject and working for Algeria?s own well on the contrary they haven?t taken any act of parliament on the behalf of Algeria or towards France. In addition to this by this study initiatives about the subject and some analysis are made which can be taken in progress in judicial area.