Bağlanma tarzları, kendilik algısı ve başaçıkma yöntemleri kapsamında algılanan stres faktörleri ve stres belirtileri: üniversite öğrencileri üzerinde uygulamalı bir araştırma

Abstract

Bireylerin algıladığı stres faktörleri ve stres belirtilerinde, bireysel farklılıkların oynadığı önemli rolden hareketle; bu araştırmada bireylerin bağlanma tarzlarının, kendilik algılarının ve başaçıkma yöntemlerinin, onların algıladıkları stres faktörleri ve beyan ettikleri stres belirtileri ile ilişkisi incelenmeye çalışılmıştır. Çalışma, Ankara'da farklı üniversitelerde öğrenim görmekte olan 516 üniversite öğrencisi üzerinde, kendini değerlendirme türü anket uygulaması ile yapılmıştır.Stres faktörlerini yordayan değişkenlere yönelik yapılan analiz sonucunda; etkisiz başaçıkma yöntemlerinden çaresiz yaklaşım, etkili başaçıkma yöntemlerinden kendine güvenli yaklaşım, kendilik algısı, kaygılı bağlanma tarzı, stres belirtilerinden de olumsuz benlik ve somatizasyonun regresyon denklemine girerek, stres faktörlerini topluca yordadığı gözlenmiştir. Bu değişkenlerden çaresiz yaklaşım, kaygılı bağlanma, olumsuz benlik ve somatizasyonun, stres faktörlerini yordamaya ayrıca anlamlı katkıları olduğu görülmüştür.Bununla birlikte; etkisiz başaçıkma yöntemlerinden olan çaresiz yaklaşım ve boyun eğici yaklaşım, etkili başaçıkma yöntemlerinden olan iyimser yaklaşım, kendilik algısı, kaygılı ve kaçınmalı bağlanma tarzları, algılanan stres faktörlerinden olan kendilikle ilgili sorunlar ve geleneksel değerlere aykırı davranışlara bağlı sorunların, stres belirtilerini topluca yordayan değişkenler olduğu gözlenmiştir. Bu değişkenlerden iyimser yaklaşım, kendilikle ilgili sorunlar ve geleneksel değerlere aykırı davranışlardan kaynaklanan sorunların, stres belirtilerini yordamaya ayrıca anlamlı düzeyde katkı yaptığı da saptanmıştır.Araştırmada ayrıca, güvensiz bağlananlara nazaran güvenli bağlananların; kendilik algılarının daha olumlu olduğu, daha düşük düzeyde stres algıladıkları, stres belirtilerinin daha düşük olduğu ve etkili başaçıkma mekanizmalarını daha çok tercih ettikleri görülmüştür.

The current study attempted to examine the relationship between attachment styles, self-concept, and coping styles with perceived stress factors and perceived and stress symptoms. Applying the self-report survey method, this study was conducted on 516 university students from five different universities in Ankara.The results revealed that helpless style, self-confident style, self-concept, anxious attachment style, negative-self and somatization as a group significantly predicted the perceived stress factors. Furthermore, helpless style, anxious attachment, negative-self and somatization, each, conributed significantly to the prediction.Use of helpless and submissive style, low self concept, lack of optimistic style, anxious and avoidant attachment styles, problems related to self and problems related to anti-traditional behaviors, as a group were found to predict perceived stress sypmtoms. Among these variables, lack of optimistic style, problems related to self and problems related to anti-traditional behaviors, individually contributed significantly to the prediciton of these perceived symptoms.In addition, securely attached individuals were found to have positive self-concept, lower perceived stress factor and lower stress symptoms compared to insecurely attached individuals. Besides securely attached individuls were found to use more effective coping styles compared to insecurely attached individuals.