İş makinelerinin onarımında kullanılan kritik yedek parçaların envanter yönetim (kontrol) sistemini oluşturmak için stokastik envanter modelleri kullanarak bir model önerisi : J. İs. İnş. Grp. K. lığı 82 No'lu Birlik Mal Saymanlığı'nda bir uygulama

Abstract

Araştırmamızda öncelikle envanter kavramının esasları, envanter yönetiminin temel ilkeleri ve kontrol parametreleri ve toplam envanter maliyetini oluşturan maliyet bileşenleri incelenmiştır. Envanter, firmaların ve kurumların gelecekte oluşabilecek talebi karşılamak amacıyla ellerinde tuttukları ürün ve hammaddelerdir. Envanterin uygun düzeyde bulundurulması sistemlerin işleyişini olumlu yönde etkilemektedir. Başka bir deyişle, uygulamada oluşabilecek beklenmedik durumlara, dalgalanmalara, düzensizliklere ve gecikmelere karşı kurumu güvence altına almak esas amaçtır. İş makineleri sektöründe, herhangi bir sorun durumunda oluşabilecek yedek parça eksikliği, önceden yapılmış olan tüm plan ve programları aksatmaktadır. Bu nedenle, özellikle inşaat ve istihkâm birliklerinde, envanter başlı başına incelenmesi ve üzerinde durulması gereken bir konudur.Bu çalışmada, J. İs. İnş. Grup K.Lığına bağlı bakım onarım deposu için stokastik envanter modeli oluşturulmuştur. Bu model ile, iş makinelerinin onarımında kullanılan kritik yedek parçalara ait envanter yönetimi yapılmaktadır. Oluşturulan model, lineer olmayan stokastik bir tam sayı optimizasyon modelidir. Modelin hedefi, envanter maliyetlerini asgariye indirmek için yedek parçalara ait stok parametrelerini ve yeniden sipariş noktasını belirlemektir. Aynı zamanda kritik yedek parçaların envanterde bulunabilirliği de artırılmaktadır. Modelde, sipariş sıklığı ve servis düzeyi kısıtları da göz önünde bulundurulmuştur. Çözüm metodu olarak geliştirilmiş ABC analizini içeren ve elektronik tablolarda kolayca uygulanabilen buluşsal (heuristic) bir yöntem önerilmiştir. Son olarak, önerilen model ile J. İs. İnş. Grup K.Lığına bağlı bakım onarım deposuna ait bir uygulama ve maliyet analizi yapılmıştır.Maliyet analizinde, mevcut durumdaki ve modelde önerilen optimum envanter düzeyindeki maliyetlerin karşılaştırılması da yapılmıştır. Model kullanımı maliyetlerde % 5'in üzerinde bir azalma sağlamaktadır. Ürün satın alma maliyeti düşünülmediği zaman, envanter maliyetinde % 12'nin üzerinde kayda değer bir azalma sağlanmaktadır. Model kullanımının sağladığı diğer bir fayda da servis seviyeleri üzerine olmuştur. Modelin verdiği stok miktarı kullanıldığı zaman daha iyi bir servis seviyesi sağlanmıştır. Kritik olan 50 malzemenin tamamı servis seviyesini sağlarken mevcut durumda kritik malzemelerden 23 tanesi servis seviyesini sağlayamamaktadır.

In our research, fundamentals of inventory concepts, principles of inventory management and control parameters and cost components of total inventory cost are explained at the beginning. Inventory is the products and raw materials hold by the firms in order to satisfy demand that may occur in future. Holding the suitable inventory level affects the systems positively. In other words, the main purpose is to prevent organizations from unexpected situations during implementation, fluctuations, irregularities and delays in demand. In case of spare part shortage in the construction machine sector, the predefined work schedule and program will be affected and delayed. For this reason, inventory is the primary concept that should be investigated in the Military Engineering division.In this study, we develop a stochastic inventory model for the maintenance depot of the Commandership of Gendarmerie Military Engineering Corps. With this model, the inventory of critical spare parts used for the maintenance of construction machines is managed. Proposed model is a nonlinear integer optimization problem. The aim of the model is to find out reorder points, maximum and minimum stocking levels of critical spare parts that minimize the inventory costs. Moreover, it increases the availability of critical spare parts. The average service level and replenishment frequency constraints are also considered in the model. To solve the model, we propose heuristic that contains modified ABC Analysis and can be implemented with the spreadsheet applications easily. Finally, an application and cost analysis for maintenance depot of the Commandership of Gendarmerie Military Engineering Corps are performed.The comparison of total costs for the current situation and optimum inventory level that model proposes is performed during cost analysis. Using inventory levels and reorder amount found by the model satisfies more than 5% cost reduction. The cost reduction increases upto 12% when the spare parts purchasing cost is not considered. Another advantage of using model is satisfying better service levels. When model results are used, all 50 critical spare parts satisfy service level criteria. However, only 23 of them satify the service level criteria at the current situation without using model results.