Şiddetin psikososyal açıdan incelenmesi: El Kaide örneği

Abstract

İkinci Dünya Savaşı'nın ardından oluşturulan iki kutuplu dünya dengesi; 1980'lı yılların ikinci yarısından itibaren yavaş yavaş bozulmaya başlamış ve Sovyet sisteminin yıkılması ile yerini Amerika Birleşik Devletleri'nin dünyanın tek hâkimi hâline geldiği bir kaos ortamına bırakmıştır. Soğuk Savaş yılları boyunca çok nadir de olsa yerel çapta görülen sıcak çatışmalar; bu dönemde özellikle eski doğu bloğu ülkelerinde yaygın olarak gözlemlenmiş ve Müslüman topluluklar bir şekilde bu çatışmaların tarafı hâline getirilmişlerdir.Temelleri; Sovyetler Birliği'nin Afganistan'ı işgal ettiği dönemde atılan, Batı Bloğu ile Orta Doğu'daki uyduları tarafından her konuda desteklenen bir yapı olan El Kaide isimli radikal grup; Müslümanların taraf olduğu sıcak çatışmalara dolaylı ya da doğrudan müdahil olmuş; bu sayede etkinliğini dünya sathına yaymayı başarmıştır. Bu çalışmada zamanla kendini bir tehdidin hedefi olarak görmeye başlayan kitlelere kucak açan, onlara güvenli bir liman vadeden bir örgüt olan çizen bu radikal örgüte üye olanların yaşadıkları psikolojik süreçler ve bu süreçlerin kimlik oluşumları üzerine yaptığı etkiler incelenmiştir.Karşıtlık/nefret ideolojisi üzerinden sürdürülen güç mücadelelerinin eleman bulma, bunları istenen yönde eğitme ve istenen eylemleri gerçekleştirme süreçlerinin mercek altına alındığı bu çalışma; El Kaide'nin tarihî, psikolojik ve sosyolojik bir bakış açısıyla incelenerek; binlerce kişinin ölümüyle sonuçlanan eylemleri yapanları güdüleyen temel motivasyon unsurları ile onları böylesine geniş ama zayıf bağlara sahip bir ağın görünen yüzleri hâline getiren olaylar ve süreçleri gün ışığına çıkarmak amacını taşımaktadır.Anahtar Kelimeler: Şiddet, Terörizm, Öteki, Bireyleşme, Kimlik, Grup Süreçleri

With the second half of the eighties the balance of bipolar world was created after the Second World War slowly began to deteriorate and it left its place to a chaotic environment which the US dominates it after the collapse of Soviet system. During the cold war years, albeit very rarely seen in local hot conflicts worldwide, especially in this era of the former eastern bloc countries and widely observed by Muslim communities in a way that conflicts have been made.Al Qaeda named the radical Islamic group which foundations, dropped, in the period of the Soviet invasion of Afghanistan and was supported by the western block and the Middle East satellites, directly or indirectly involved in the hot conflicts in which an Islamic community plays a role. In that way efficiency of the organization spread throughout the surface of the world. In this study; we tried to examine the psychological process of the group members? identification as a sacred fighters; and focused on procurement, indoctrination, orientation to the target processes which are very important to maintain the hate ideologies.This study which organization's historical, psychological and sociological perspective are examined in; aims to expose the basic motivational factors to view which were caused death of thousands of people by that kind of organization, has very weak ties.Keywords: Terror, Terrorism, Others, Individual, Identity, Group Processes