Türk dış politikasında karar verme süreci: Güney Kıbrıs Rum kesimininin AB üyeliği sürecinde Türkiye'nin Kıbrıs politikası

Abstract

İnsanlar gibi, devletler de davranışlarına aldıkları kararlarla yön vermektedirler. Rasyonel davranışlar sergileyebilmek için alınması gereken kararlara, mevcut kaynakların doğru şekilde değerlendirilmesiyle ulaşılabilmektedir. Bu sebeple işlemsel çevrede bulunan mevcut bilgilerin psikolojik çevre tarafından doğru algılanması gerekmektedir. Bu bağlamda yaptığımız çalışmanın amacı, Güney Kıbrıs Rum Kesimi'nin AB üyeliğisürecinde (1990-2004) Türkiye Cumhuriyeti hükûmetlerinin dış politikaya dönük karar verme sürecinde işlemsel çevre ile psikolojik çevre arasında farkolup olmadığını tespit etmek ve karara etki eden değişkenleri ortaya koymaktır. Bu maksatla Brecher tarafından geliştirilen ve Arap-İsrail Savaşları ile ilgili çalışmada uygulanan karar verme modeli kullanılmıştır.Modelde öngörülen değişkenlerle ilgili bulgulara ulaşmak amacıyla, birincil ve ikincil veriler kullanılmıştır. Birincil veriler, sürece dahil olan devlet adamı ve bürokratlarla, bununla birlikte süreci yakından izleyen akademisyenlerle yapılan yapılandırılmış ve yarı yapılandırılmış mülakat yöntemi ile elde edilmiştir. İkincil veriler kapsamında ulusal gazeteler, raporlar ve istatistikler kullanılmıştır. iiiÇalışma sonucunda; dış ortamda AB ve Yunanistan-Türkiye ilişkilerinin, iç ortamda ise ekonomik koşulların ve politik yapının kararlara etki ettiği tespit edilmiştir. Bununla birlikte, işlemsel çevre ve psikolojik çevrearasında fark olduğu ve bu farkın dış politika kararlarında etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler : Kıbrıs, Dış Politika, Karar Verme, İşlemsel Çevre, Psikolojik Çevre

As people do, the governments direct their actions according to decisions taken by them. The decisions necessary for rational actions are reached by using the current resources properly. For this reason, current information in operational environment has to be perceived properly by psychological environment. In this sense, the aim of this study was to reveal the variables that affected the decisions and to determine whether there were differences between operational environment and psychological environment or not in the decision making process directed to foreign policy of Turkish governments in the probationary period of GPSC (1990-2004). For this purpose, decision making model that was developed and applied by Brecher in the study concern Arab-Israel Conflicts was used. To reach the findings about variables projected in the model primary and secondary data were used. Primary data gained by using structured and semi-structured interview methods applied on politicians and bureaucrats included in this process and also on academicians concerning the process.vSecondary data included national newspapers, reports and statistics. At the end of the study, it was revealed that the decisions were affected by the relationships between EU and Greece-Turkey in external environment and also by economic conditions and political structure in internal environment. However it was concluded that there were differences between operational environment and psychological environment and also foreign policy had effect on decision making process. Keywords : Cyprus, Foreign Policy, Decision Making, Operational Environment, Psychological Environment